Ba lĩnh vực then chốt để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam

Theo các chuyên gia trên thế giới và trong nước, Việt Nam được đánh giá là điểm sáng khu vực về tăng trưởng và thu hút đầu tư. Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá, khi chuyển đổi xanh và chuyển đổi số trở thành xu hướng tất yếu trong giai đoạn phát triển mới.

Nhờ sự quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt được nhiều thành tựu. Theo đó, kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát; các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo; tăng trưởng được thúc đẩy, đạt trên 7,8% trong 9 tháng năm 2025 và đạt 8% trong quý III năm 2025, thuộc nhóm nước tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới.

Đặc biệt, dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục là một chỉ dấu cho thấy niềm tin mạnh mẽ của nhà đầu tư quốc tế. Tổng vốn FDI đăng ký đạt trên 31,5 tỷ USD, tăng 15,6% so với cùng kỳ, trong khi vốn thực hiện đạt 21,3 tỷ USD, tăng 8,8%.

Nhìn nhận về kết quả này, cũng tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên 2025 với chủ đề “Doanh nghiệp đồng hành với Chính phủ chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”, ông Thomas Jacobs, Quyền Giám đốc khu vực Đông Á - Thái Bình Dương của Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) đánh giá những con số Việt Nam đạt được “rất ấn tượng”.

Với thành tựu đạt được, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII diễn ra vào tháng 1/2025, Ban Chấp hành Trung ương đã thống nhất với các Đề án bổ sung phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên và tăng trưởng giai đoạn 2026-2030 liên tục đạt 2 con số. Đại hội XIII của Đảng cũng đã đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2045 đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển, ông Thomas Jacobs đã chỉ ra ba lĩnh vực then chốt mà Việt Nam cần tập trung: con người, công nghệ và cơ sở hạ tầng. Đồng quan điểm, bà Mariam Sherman, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, Campuchia và Lào, nhấn mạnh để đạt mục tiêu 2045, Việt Nam cần một quá trình phát triển “bao trùm, bền vững và tốc độ nhanh” để giải quyết ba “điểm nghẽn” chính cũng chính là 3 lĩnh vực chiến lược.

Thứ nhất, nâng cao năng suất lao động. IFC cho biết thiếu hụt kỹ năng, đặc biệt ở vai trò quản lý và kỹ thuật, vẫn là rào cản lớn. Chỉ 5% lực lượng lao động sản xuất có tay nghề cao và 10% dân số có bằng cử nhân. WB cho biết một công nhân sản xuất trung bình ở Việt Nam tạo ra 6,7 USD giá trị gia tăng, thấp hơn đáng kể so với 14,4 USD ở Trung Quốc. Do đó, WB khuyến nghị Việt Nam cập nhật giáo trình theo kỹ năng thế kỷ 21, mở rộng giáo dục STEM, thúc đẩy đào tạo nghề và thực tập. “Đầu tư vào con người là chính sách tốt nhất”, bà Sherman nhấn mạnh.

Thứ hai, thúc đẩy công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đầu tư cho R&D của Việt Nam chỉ đạt 0,5% GDP, thấp hơn các nước trong khu vực, khiến Việt Nam có nguy cơ kẹt giữa các đối thủ chi phí thấp và công nghệ cao. Doanh nghiệp FDI có năng suất cao hơn 70% và lương cao hơn gần 50%, nhưng rất ít doanh nghiệp trong nước kết nối được với thị trường toàn cầu. Bà Sherman cho rằng đây vừa là thách thức vừa là cơ hội để Việt Nam chuyển giao công nghệ, từ lắp ráp đơn thuần sang thiết kế và chế tạo, nhờ các chính sách liên kết mạnh mẽ hơn.

Thứ ba, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đặc biệt là năng lượng sạch. WB dự báo nhu cầu năng lượng tăng 9% mỗi năm, đồng nghĩa Việt Nam phải tăng gấp đôi công suất lên khoảng 78 GW trong vài năm tới và hiện đại hóa lưới điện - một thách thức tài chính và kỹ thuật lớn.

Để tài trợ cho ba trụ cột trên, Việt Nam cần phát triển thị trường vốn và thu hút dòng vốn tư nhân quốc tế. Việc FTSE Russell nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên “thị trường mới nổi thứ cấp” mở ra cơ hội cho nguồn vốn nước ngoài dài hạn. Tuy nhiên, bà Sherman lưu ý khu vực công phải giữ vai trò kiến tạo để xây dựng niềm tin cho nhà đầu tư, thông qua quy định dự đoán được, chính sách thuế ổn định, tính minh bạch và thị trường vốn rõ ràng.