Tại sao lại có tên Suối Mỡ?

Suối Mỡ là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng của Bắc Giang. Cái tên đặc biệt của con suối này gắn liền với truyền thuyết đời Hùng Định Vương thứ IX có công chúa tên Quế Mỵ Nương với tính cách nết na, hiền thục, nhân hậu. Đến tuổi lấy chồng, được nhiều vương tôn, công tử đến cầu hôn nhưng nàng đều từ chối mà chỉ đam mê du ngoạn cảnh thiên nhiên. Nàng rất thích đến thung lũng Huyền Đinh - Yên Tử do cảnh đẹp huyền bí, được bao bọc xung quanh bởi rừng núi điệp trùng, khí hậu ôn hòa.

Một lần, vào ngày đầu xuân, công chúa du ngoạn tới đất Nghĩa Phương, chứng kiến đất đai tại đây khô cằn, nhân dân đói khổ, nàng rất đau lòng, công chúa dùng 5 đầu ngón tay ấn xuống từng phiến đá. Lạ thay, một dòng nước mát ào ạt chảy ra thành suối, đưa nước tưới cho đồng ruộng. Từ đó, đất đai vùng này trở nên màu mỡ, đời sống người dân ngày càng no đủ. 

Để ghi nhớ công ơn của công chúa Quế Mỵ Nương, dân làng đặt tên dòng suối ấy là Suối Mỡ (hay Suối Mẫu). Dọc hai bờ suối, người dân xây dựng ba ngôi đền cạnh nhau là đền Hạ, đền Trung và đền Thượng. Công chúa Quế Mỵ Nương được nhân dân phong tặng là Thánh Mẫu Thượng Ngàn.

Đồng thời, nhân dân địa phương long trọng tổ chức lễ hội Suối Mỡ vào hai ngày chính từ 30/3 đến 1/4 âm lịch. Lễ hội tập trung chủ yếu tại ba ngôi đền và quanh Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ. Lễ hội gồm có phần lễ và phần hội. 

Phần lễ là nhân dân làng Quỷnh rước kiệu về đền Trung tế lễ, tiếp theo làng Dùm rước kiệu về đến đền Hạ tế lễ và bái vọng lên đền Thượng cầu mong cho mùa màng bội thu, sức khỏe dồi dào, nhà nhà no ấm… Trong phần hội có giao lưu văn nghệ, hát chèo, hát chầu văn và một số trò chơi dân gian đặc sắc như đấu vật, chọi gà, cờ tướng…

Phong cảnh thiên thiên hòa quyện trong những dấu xưa tích cũ, lễ hội Suối Mỡ đã thực sự hấp dẫn thu hút du khách thập phương từ nhiều vùng miền trong cả nước. Họ đến với Suối Mỡ để cầu mong những điều tốt đẹp an lành trong cuộc sống, họ cũng đến để tìm hiểu phong tục tập quán của địa phương, được tham quan, trải nghiệm khám phá khu du lịch sinh thái Suối Mỡ.

Ngoài ra, theo truyền tích kể lại, cũng chính tại nơi này, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn cùng với binh lính và tướng sĩ đã làm nên chiến thắng vang dội chống giặc phương Bắc xâm lược. Vì vậy, người dân địa phương cũng lập đền thờ để tưởng nhớ công ơn của Ngài; tại đây còn di tích Bãi quần Ngựa, Bãi đá mài gươm…

Quần thể Khu Di tích lịch sử đền Suối Mỡ đã trở thành niềm tự hào của người dân địa phương, không chỉ có nét đẹp về cảnh quan môi trường, cảnh quan thiên nhiên mà còn là nét đẹp văn hóa trong không gian văn hóa Việt. Bên cạnh đó, rừng đặc dụng Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ là hệ sinh thái rừng nhiệt đới, đặc trưng của vùng Đông Bắc Việt Nam, nơi có thảm thực vật phong phú, đa dạng với hàng trăm loài thực vật, cây lấy gỗ, cây dược liệu, cùng hàng chục loài thú, hàng trăm loài chim, bò sát… 

Du lịch Suối Mỡ có gì đặc biệt?

Khoảng thời gian từ ngày 30 tháng 3 và 1 tháng 4 âm lịch hàng năm sẽ là thời điểm lý tưởng nhất để đến tham quan tại Suối Mỡ. Vào dịp này, thời tiết đẹp, mát mẻ, thuận tiện hơn trong việc đi lại cũng như khám phá địa điểm du lịch này.

Dâng Hương, cầu bình an tại các đền

Dọc theo dòng suối Mỡ, có 3 ngôi đền toạ lạc: Đền Hạ, Đền Trung và đền Thượng. Khi đến đây, du khách có thể đền làm lễ, cầu bình an, may mắn. Để thuận tiện cho việc đi lại, du khách nên tới đền Hạ trước. Tại nơi đây, du khách cũng được chiêm ngưỡng những vách đá dựng đứng, thác nước chảy xối xả tựa báy sắc cầu vồng hút mắt. Rời đền Hạ, đi tiếp lên phía trên, du khách sẽ đến được với khu đền Trung cổ kính. Đền Trung sở hữu  khoảng sân rộng, những pho tượng và ban thờ uy nghi. Cuối cùng là đền Thượng. Đền Thượng nằm trên cùng nổi bật với lối kiến trúc "sơn miếu".

Đền Hạ là đền thờ Mẫu mang kiến trúc đặc trưng của vùng Đồng Bằng Bắc Bộ, được xây dựng từ thế kỷ 19, 20. Đền Trung là nơi trưng bày một số pho tượng lớn, mang một vẻ đẹp uy nghiêm đầy cổ kính. Không gian xung quanh ngôi đền rất yên tĩnh, thanh tịnh, ngôi đền nép mình trong thiên nhiên rộng lớn. Đây là nơi mà du khách có thể đến để cầu sức khỏe, may mắn, bình an cho gia đình. Đền Thượng là cái tên nổi tiếng tại Suối Mỡ. Với kiến trúc miếu độc đáo, đền Thượng thu hút du khách bởi vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính, linh thiêng của nó.

Ngoài ra nếu du khách đến vào dịp lễ hội Suối Mỡ sẽ được thưởng thức những màn hầu đồng hát văn đặc sắc của các Thanh đồng, được nghe các liền anh, liền chị hát quan họ giao duyên ngọt ngào, những làn điệu Then của các cô dân tộc Tày với cây đàn Tính trên tay.

Cắm trại và khám phá thiên nhiên

Đến với thắng cảnh Suối Mỡ, cảnh tượng đầu tiên gây ấn tượng là dòng nước trong vắt, uốn mình như một dải lụa từ trong núi chảy ra với những phiến đá to xếp chồng lên nhau, khiến suối có nhiều dòng thác đứng, nước chảy xiết với bọt trắng, lòng suối có nhiều bồn tắm nhân tạo, được bao bọc xung quanh bởi đồi, núi điệp trùng, với thảm thực vật phong phú, đa dạng với hàng trăm loài cây, đâu đó thỉnh thoảng có tiếng chim thánh thót vọng lại. 

Tất cả như hòa với nhau làm cho thiên nhiên, đất trời nơi đây trở nên thanh bình, tĩnh lặng, mang đến cho du khách những phút giây thư thái, hòa quyện cùng thiên nhiên một cách gần gũi, tự nhiên.

Khi cắm trại, nếu đi theo nhóm đông, có thể cắm trại ngay ở bên bờ suối, cùng đốt lửa trại sẽ rất thú vị. Nhưng nếu đi nhóm ít người thì du khách nên cắm trại gần nhà dân để có thể đảm bảo an toàn tốt nhất.

Sẽ thật uống phỉ khi đến suối Mỡ mà không tắm suối tại nơi đây. Dòng suối mát lành, trong veo mang lại những giây phút thư thái và vui vẻ. Nằm trải dài trên diện tích hàng ngàn ha, hệ thống rừng nguyên sinh của Suối Mỡ hết sức phong phú và đa dạng là điều kiện phát triển bền vững loại hình du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng. Suối Mỡ có hai hệ thống thác chính là thác Suối Mỡ và thác Thùm Thùm mang vẻ đẹp kỳ vĩ và nên thơ.

Mỗi hệ thống thác lại có nhiều bậc thác hùng vĩ, mỗi bậc mỗi vẻ và đặc biệt dưới chân những bậc thác này đều có những bồn tắm tự nhiên hết sức kỳ thú. Đến với Suối Mỡ vào những buổi trưa hè nắng nóng, du khách sẽ được ngâm mình trong làn nước trong mát rồi để mặc cho làn nước từ trên cao dội xuống mơn man khắp cơ thể như một môn vật lý trị liệu giúp xua tan đi những căng thẳng mệt mỏi sau những ngày làm việc vất vả hay chọn cho mình không gian riêng trên những chiếc ghế, chiếc giường bằng đá để nghỉ ngơi và cảm nhận vẻ đẹp của núi rừng Suối Mỡ.

Trong Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ còn có hồ chứa nước Suối Mỡ với tổng diện tích mặt nước hơn 30 ha, quanh lòng hồ là những bãi cỏ xanh bằng phẳng thích hợp cho các loại hình du lịch như: Dã ngoại cắm trại, câu cá, bơi thuyền… Cùng đó, với hệ thống rừng nguyên sinh, cao nguyên đá Suối Mỡ là điểm đến hấp dẫn của các bạn trẻ đam mê loại hình du lịch phượt, leo núi khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đây.

Suối Mỡ được xác định là điểm nhấn quan trọng trong phát triển du lịch của tỉnh Bắc Giang, luôn được chú trọng đầu tư xây dựng. Thời gian qua, cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ từng bước được hoàn thiện. Nhiều hạng mục đầu tư quan trọng với tổng số tiền hàng trăm tỷ đồng như: Công trình hồ Suối Mỡ, khu rừng bảo vệ cảnh quan Suối Mỡ, dự án đầu tư hạ tầng khu du lịch; nâng cấp sửa chữa đền Hạ, nhà hát Văn và khuôn viên; cầu treo Đền Trần; công trình tuyến đường du lịch quanh hồ Suối Mỡ; công trình tu bổ, tôn tạo khu di tích đền Trung…