Bài toán giải tỏa công suất cho điện mặt trời

Tốc độ phát triển nóng

Theo thông tin từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), tính đến nay toàn quốc đã đưa vào vận hành 102 dự án điện mặt trời với tổng công suất 6.314MWp (tương đương 5.245MWac). Con số này vượt xa với dự kiến của Quy hoạch điện VII điều chỉnh (chỉ 850MW) vào năm 2020). Chỉ tính riêng trong quý II/2019 có gần 90 dự án điện mặt trời với tổng công suất khoảng 4.000MWp được đưa vào vận hành. Đây là khối lượng công việc kỷ lục trong quá trình phát triển của ngành Điện Việt Nam và số lượng nhà máy được đưa vào vận hành cũng là kỷ lục từ trước đến nay.

Nguồn năng lượng tái tạo đang bùng nổ tốc độ chóng mặt. Ảnh EVN

Giải thích về tốc độ phát triển nhanh của điện mặt trời, đại diện EVN cho biết: Với cơ chế khuyến khích phát triển các nguồn điện năng lượng tái tạo (NLTT) của Chính phủ, nhiều nhà đầu tư đã tích cực tham gia nghiên cứu và đề xuất đầu tư các dự án nguồn điện NLTT. Tính đến cuối tháng 8/2020, tổng công suất các nguồn điện gió và điện mặt trời đã được phê duyệt bổ sung quy hoạch gần 23.000MW, trong đó, điện mặt trời (ĐMT) khoảng 11.200MW; điện gió khoảng 11.800MW.

Để hỗ trợ và tạo điều kiện cho các chủ đầu tư điện mặt trời hoà lưới, kịp thời hưởng cơ chế ưu đãi của Chính phủ, EVN đã chỉ đạo các đơn vị thành viên tăng cường tối đa nhân lực, kể cả làm thêm ngoài giờ và các ngày nghỉ lễ, cuối tuần để kịp thời hỗ trợ tối đa các chủ đầu tư công tác đấu nối lưới điện, kết nối hệ thống SCADA, thử nghiệm tấm pin và toà hệ thống ĐMT của các nhà đầu tư.

Nhưng với tốc độ phát triển quá nhanh của nguồn năng lượng mặt trời đang dẫn tới tình trang quá tải đường dây và trạm biến áp (TBA) từ 110-500kV, đặc biệt có những đường dây quá tải lên tới 360%. Tình trạng quá tải hệ thống lưới truyền tải buộc Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) phải cắt giảm công suất của các nhà máy điện gió, điện mặt trời ở một số thời điểm, nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống điện.

Tháo nút thắt

Nguồn năng lượng tái tạo hiện nay vẫn là nguồn năng lượng tiềm năng để bổ sung công suất cho hệ thống điện nhưng việc quá tải lưới điện khiến nguồn năng lượng này vẫn chưa được dùng hết công suất, mặc dù hiện nay EVN vẫn phải huy động nhiệt điện dầu để đảm bảo cung ứng điện, đáp ứng nhu cầu phụ tải (chi phí 3.000 – 5.000/kWh).

Một dự án điện mặt trời chỉ mất 6 tháng triển khai nhưng một dự án lưới điện truyền tải phải mất 3-5 năm.

Theo ông Trần Đình Nhân – Tổng giám đốc EVN, để triển khai một dự án điện mặt trời chỉ mất khoảng 6 tháng, thậm chí trong thời gian ngắn hơn. Trong khi đó, để thực hiện một dự án lưới điện truyền tải 220 kV, 500 kV mất khoảng 3-5 năm. Bên cạnh đó, hiện nay nhiều dự án giải tỏa công suất vẫn còn gặp khó khăn do vướng mắc thủ tục, công tác giải phóng mặt bằng.

Nhằm tháo những nút thắt, khó khăn nêu trên, Tổng giám đốc EVN mong có sự chung tay từ Bộ Công Thương, chính quyền các địa phương, chủ đầu tư, để đẩy nhanh tiến độ các dự án lưới điện truyền tải nhằm giải tỏa hết công suất của các nhà máy, bổ sung thêm nguồn điện cho đất nước.

Vừa qua, đã có 21 công trình lưới điện từ 110kV đến 500kV phục vụ giải tỏa các nguồn điện NLTT được đưa vào vận hành, với tổng chiều dài đường dây trên 750km và các trạm biến áp tổng dung lượng 5.025MVA. Trong đó, một số công trình trọng điểm đã được đưa vào vận hành vượt tiến độ, như: nâng công suất các trạm 500kV Vĩnh Tân, Di Linh; nâng công suất các trạm 220kV Tháp Chàm, Hàm Tân; hoàn thành đưa vào vận hành các trạm 220kV mới như Ninh Phước, Phan Rí; đầu tư mới và cải tạo nâng cấp các tuyến đường dây 110kV trong khu vực...

EVN đã và đang tiếp tục tập trung nỗ lực tối đa thực hiện đầu tư xây dựng, nâng cấp, cải tạo các công trình lưới điện để nâng cao năng lực, độ tin cậy lưới điện truyền tải. Mặt khác, các thông tin về khả năng vận hành, giải tỏa công suất lưới điện khu vực luôn được EVN chủ động cung cấp tới các chủ đầu tư nguồn điện NLTT, đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quá trình đàm phán, thương thảo về thỏa thuận đấu nối và hợp đồng mua bán điện.