Bộ Công Thương đề xuất định danh người bán hàng trực tuyến qua VNEID

Sáng 22/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự Luật Thương mại điện tử. Thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Bộ trưởng Công Thương trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết dự luật lần này quy định trách nhiệm cụ thể của chủ nền tảng, người bán và người livestream trên các sàn thương mại điện tử.

Theo đó, các nền tảng thương mại điện tử phải công khai thông tin về người bán, sản phẩm, dịch vụ, điều kiện và chính sách giao hàng, cũng như cơ chế thanh toán, giải quyết tranh chấp... Các sàn phải có cơ chế tự kiểm duyệt thông tin trước khi đăng tải, rà soát và gỡ bỏ với các sản phẩm vi phạm.

Một trong các điểm mới của dự luật là chủ quản nền tảng bán hàng trực tuyến có trách nhiệm định danh người bán hàng trong nước trên mạng qua VNeID. Người bán nước ngoài sẽ được định danh qua giấy tờ chứng minh tính hợp pháp.

Với hoạt động livestream, chủ quản nền tảng phải xác thực danh tính người livestream, công khai và có biện pháp kiểm soát thời gian thực nội dung bán. Các nền tảng cũng có trách nhiệm lưu trữ toàn bộ dữ liệu (hình ảnh, âm thanh) của buổi livestream trong ít nhất 1 năm.

Với người bán (chủ sở hữu hàng hóa, dịch vụ), họ phải cung cấp cho người livestream các thông tin về tên, xuất xứ hàng, bên chịu trách nhiệm về chất lượng hàng, dịch vụ...

Với người livestream, dự luật quy định rõ không được cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hóa, dịch vụ.

Thực hiện đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc trường hợp pháp luật quy định phải xác nhận nội dung quảng cáo.

Đối với hoạt động tiếp thị liên kết, dự thảo nêu rõ tổ chức cung cấp dịch vụ tiếp thị liên kết phải định danh người tiếp thị liên kết; có cơ chế theo dõi, giám sát hoạt động của người tiếp thị liên kết; ngăn chặn, gỡ bỏ các liên kết cho hàng hóa, dịch vụ vi phạm pháp luật.

Đối với người tiếp thị liên kết, dự luật nêu rõ không được cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hóa, dịch vụ. Không được thực hiện tiếp thị liên kết trên các nền tảng số chưa đáp ứng điều kiện hoạt động tại Việt Nam.

Dự thảo luật cũng bổ sung quy định về "quản" các sàn bán online có yếu tố nước ngoài. Theo đó, chủ nền tảng nước ngoài sẽ phải thành lập pháp nhân tại Việt Nam nếu rơi vào một trong 3 trường hợp: nền tảng cung cấp giao diện bằng tiếng Việt, dùng tên miền ".vn", hoặc đạt ngưỡng từ 100.000 lượt giao dịch mỗi năm với người mua trong nước.

Nhà đầu tư chỉ được thành lập pháp nhân qua 2 hình thức, gồm lập tổ chức kinh tế hoặc góp vốn, mua cổ phần. Trường hợp góp vốn vào nền tảng quy mô lớn, họ sẽ phải xin ý kiến thẩm định của Bộ Công an về an ninh quốc gia.

Trường hợp ủy quyền cho pháp nhân tại Việt Nam, họ phải đảm bảo thực hiện đầy đủ các trách nhiệm, ký quỹ tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam. 

Theo Bộ Công Thương, quy định này nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến bồi thường thiệt hại cho người mua, bởi thực tế nhiều lĩnh vực có rủi ro cao như ngân hàng, dịch vụ tin cậy hay kinh doanh đa cấp đều đã áp dụng cơ chế ký quỹ.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo bổ sung, làm rõ những tồn tại, "khoảng trống" trong quy định hiện hành về quản lý thương mại điện tử. Việc này nhằm tránh dự luật đưa ra các quy định chung chung, chồng chéo với nội dung đã có tại luật về thuế, quảng cáo...

Theo cơ quan thẩm tra, cần quy định rõ về phạm vi, nội hàm "hoạt động thương mại điện tử"; rà soát, làm rõ quy định tương ứng với đặc thù của việc giao kết mua bán hàng hóa so với giao kết cung cấp dịch vụ, bởi bản chất cách thức, hoạt động dịch vụ rất khác với các nền tảng thương mại điện tử.

Dự kiến, dự Luật Thương mại điện tử sẽ được trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tháng 10.