Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự kiến xây dựng ít nhất 15 vùng trồng phát thải thấp

Ngày 30/7, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) tổ chức Hội nghị tham vấn "Đề án sản xuất trồng trọt giảm phát thải giai đoạn 2025 - 2035". 

Số liệu kiểm kê khí nhà kính năm 2020 do Viện Môi trường Nông nghiệp tính toán cho thấy tổng lượng phát thải khí nhà kính của Việt Nam đạt khoảng 454,6 triệu tấn CO₂ tương đương, tăng gần gấp đôi so với năm 2010. Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp chiếm khoảng 116,51 triệu tấn CO₂ tương đương, riêng trồng trọt canh tác lúa và một số loại cây trồng chủ lực, đốt phế phụ phẩm nông nghiệp ngoài đồng chiếm khoảng 80% tổng phát thải của ngành nông nghiệp.

Hướng tới một nền nông nghiệp xanh, hài hòa với thiên nhiên và có khả năng cạnh tranh toàn cầu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Dự thảo "Đề án sản xuất trồng trọt giảm phát thải giai đoạn 2025 - 2035".

Cục phó Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nguyễn Thị Thu Hương chia sẻ, đề án đặt ra mục tiêu đến năm 2035, lĩnh vực trồng trọt sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm 30% tổng lượng phát thải khí metan, giảm ít nhất 10% tổng lượng phát thải khí nhà kính so với năm 2020.

"Nếu không có giải pháp tổng thể, các thực hành canh tác cũ sẽ không chỉ ảnh hưởng xấu tới môi trường mà sản xuất nông sản của Việt Nam sẽ gặp nhiều rào cản từ thị trường quốc tế khi các yêu cầu về giảm phát thải, chứng nhận bền vững và truy xuất dấu vết carbon ngày càng khắt khe", bà Hương nói.

Đề án cũng đặt ra mục tiêu tổ chức triển khai ít nhất 15 mô hình sản xuất giảm phát thải tại các vùng sinh thái; thí điểm ít nhất 5 mô hình canh tác có khả năng phát triển tín chỉ carbon đáp ứng được yêu cầu của các tổ chức quốc tế. Xây dựng và ban hành ít nhất 5 gói kỹ thuật sản xuất giảm phát thải áp dụng cho 5 cây trồng chủ lực. Hình thành cơ sở dữ liệu phát thải trong trồng trọt kết nối đồng bộ với Hệ thống đăng ký quốc gia...

Ngoài ra, đề án cũng dự kiến tổ chức đào tạo, tập huấn về kỹ thuật, chính sách, nhận thức chung và công cụ đo phát thải cho tối thiểu 3.000 cán bộ kỹ thuật cơ sở, khuyến nông, nông dân, doanh nghiệp trên toàn quốc.

Bộ NN-MT cho biết việc áp dụng các kỹ thuật như tưới ngập khô xen kẽ (AWD), quản lý phân bón hợp lý, sử dụng vật tư có nguồn gốc sinh học giúp giảm chi phí đầu vào 5% - 15% so với canh tác thông thường (đặc biệt rõ trong cây lúa, mía, cà phê).

Việc sản xuất nông sản theo hướng giảm phát thải, có truy xuất nguồn gốc carbon, chứng nhận môi trường sẽ giúp tiếp cận các thị trường có giá trị cao như: EU, Nhật Bản, Bắc Mỹ... với giá bán tăng từ 10% - 25% so với sản phẩm thông thường.

Ngoài ra, còn góp phần đáng kể trong việc giảm phát thải khí nhà kính, ước tính, nếu triển khai hiệu quả các giải pháp tổng thể từ Đề án có thể giúp giảm được 8 - 11 triệu tấn CO₂ tương đương/năm, đóng góp cho các cam kết của Việt Nam trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đưa ra hai phương án để thực hiện. Phương án một sẽ thực hiện với 5 loại cây trồng gồm lúa, sắn, cà phê, chuối và mía trên phạm vi toàn quốc. Phương án hai, thực hiện trên phạm vi toàn quốc trong giai đoạn 2025-2035 với các cây trồng trong lĩnh vực trồng trọt trong đó tập trung vào một số cây trồng chủ lực. Với phương án hai sẽ bổ sung thêm đơn vị thực hiện là các đối tác quốc tế.

Thứ trưởng Bộ NN-MT Hoàng Trung nhấn mạnh nếu được định hướng đúng đắn, triển khai bài bản và áp dụng các giải pháp kỹ thuật phù hợp vừa hiệu quả về chi phí, vừa có khả năng nhân rộng thì việc giảm phát thải trong ngành trồng trọt hoàn toàn có thể thực hiện ở quy mô quốc gia cũng như tại từng nông hộ. Điều này góp phần đưa Việt Nam trở thành hình mẫu về nông nghiệp phát thải thấp, bền vững và có trách nhiệm với biến đổi khí hậu.