Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ triển khai thí điểm hệ thống truy xuất nguồn gốc sầu riêng từ năm 2026

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết bộ đã ban hành kế hoạch triển khai thí điểm truy xuất nguồn gốc đối với mặt hàng sầu riêng, một trong những sản phẩm xuất khẩu quan trọng của nông nghiệp Việt Nam.

Theo kế hoạch, chương trình nhằm xây dựng mô hình chuỗi cung ứng sầu riêng đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, chất lượng và an toàn thực phẩm, vận hành thử hệ thống truy xuất nguồn gốc. Giai đoạn thí điểm diễn ra từ ngày 1/1 đến 30/6/2026, tập trung kết nối đồng bộ các khâu từ sản xuất đến phân phối.

Hệ thống cho phép ghi nhận dữ liệu theo thời gian thực, truy xuất thông tin sản phẩm thông qua mã QR hoặc các công nghệ xác thực điện tử khác, gắn trực tiếp trên từng quả sầu riêng hoặc lô hàng.

Đối với người tiêu dùng, hệ thống giúp dễ dàng kiểm tra xuất xứ, chất lượng và mức độ an toàn của sầu riêng lưu thông trên thị trường. Với nông hộ, hợp tác xã và doanh nghiệp, đây là công cụ quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả hơn, góp phần nâng cao giá trị thương mại và uy tín sản phẩm. Còn với cơ quan quản lý nhà nước, hệ thống truy xuất nguồn gốc tạo nền tảng dữ liệu để giám sát chất lượng, phát hiện sớm rủi ro và xử lý vi phạm trong toàn chuỗi.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu tối thiểu 5 doanh nghiệp tham gia thí điểm, đồng thời tổ chức cấp và gắn tem xác thực điện tử cho các lô sầu riêng đủ điều kiện. Tem xác thực do cơ quan chức năng phát hành, tích hợp công nghệ QR, NFC hoặc RFID.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng xác định việc hoàn thiện hành lang pháp lý và quy trình nghiệp vụ là nhiệm vụ trọng tâm. Các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật và tài liệu hướng dẫn về truy xuất nguồn gốc sẽ được rà soát, cập nhật, bảo đảm phù hợp với yêu cầu của thị trường nhập khẩu.

Bên cạnh đó Bộ cũng nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới. Các giải pháp như blockchain, dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) sẽ từng bước được nghiên cứu, tích hợp.

Song song với triển khai kỹ thuật, công tác tuyên truyền, đào tạo và tập huấn được đặt ra nhằm nâng cao nhận thức cho nông dân và doanh nghiệp về lợi ích của truy xuất nguồn gốc.

Kết thúc giai đoạn thí điểm, các cơ quan chức năng sẽ tổ chức đánh giá toàn diện hiệu quả hệ thống, từ độ chính xác dữ liệu, tính thuận tiện cho người sử dụng đến chi phí, lợi ích mang lại. Trên cơ sở đó, Bộ sẽ xem xét điều chỉnh, hoàn thiện và tiến tới nhân rộng mô hình truy xuất nguồn gốc cho các mặt hàng nông sản chủ lực khác, hướng tới triển khai chính thức trên phạm vi toàn quốc vào cuối năm 2026.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao Vụ Khoa học và Công nghệ là đơn vị đầu mối về giải pháp công nghệ, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan trong việc phát triển, nâng cấp và hoàn thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc phục vụ kế hoạch thí điểm. Tham mưu, trình Bộ trưởng thành lập Ban Chỉ đạo của bộ về truy xuất hàng nông sản Việt Nam.

Giao Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật chủ trì và chịu trách nhiệm về nghiệp vụ từ trồng, chăm sóc, thu hoạch, đóng gói khi triển khai thực hiện kế hoạch thí điểm truy xuất nguồn gốc trái sầu riêng.

Hướng dẫn các địa phương và doanh nghiệp tham gia triển khai truy xuất nguồn gốc trái sầu riêng theo đúng yêu cầu.