Bộ Tài chính đề xuất giảm 70% tiền chuyển đổi đất nông nghiệp sang thổ cư

Theo dự thảo Nghị định về tiền sử dụng, thuê đất nhằm tháo gỡ vướng mắc khi triển khai Luật Đất đai. Cụ thể, khi hộ gia đình, cá nhân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở trong hạn mức, họ chỉ phải nộp 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp, thay vì 100% như hiện nay. Với phần vượt nhưng không quá một lần hạn mức, người dân sẽ nộp 50% chênh lệch.

Mỗi địa phương quy định một hạn mức đất ở tối đa mà hộ gia đình được công nhận, ví dụ là 200m2. Giả sử gia đình có nhu cầu chuyển đổi dưới 200m2 sẽ nộp 30% phần chênh lệnh. Nếu từ 200 - dưới 400m2, nghĩa là vượt một lần hạn mức, nộp 50% phần chênh lệch. Còn trên 400m2 sẽ nộp toàn bộ như quy định hiện hành.

Chính sách ưu đãi này chỉ áp dụng một lần cho hộ gia đình, cá nhân. Các lần chuyển đổi mục đích sau sẽ phải nộp 100% chênh lệch.

Trước đây, cơ chế nộp tiền theo tỷ lệ 30% và 50% giúp nhiều gia đình vùng ven và khu vực nông thôn thuận lợi hơn khi chuyển đất vườn, ao sang đất thổ cư. Nhưng từ khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, cách tính này bị bãi bỏ, khiến người dân phải chịu khoản tài chính lớn hơn nhiều, ngay cả những trường hợp đã sinh sống ổn định trên đất từ lâu.

Ngoài ra, nhiều địa phương kiến nghị Bộ Tài chính việc bảng giá đất mới trên địa bàn tăng cao, kéo theo tiền sử dụng đất mà người dân phải nộp đi lên, có trường hợp cao gấp nhiều lần so với trước đây. Điều này khiến không ít gia đình gặp khó khăn trong hợp thức hóa đất ở, nhất là khi nhu cầu tách hộ, xây nhà mới vẫn rất lớn.

Đây là vấn đề cấp bách liên quan trực tiếp đến an sinh xã hội và nhu cầu đất ở của người dân, Bộ Tài chính cho rằng cần sớm có chính sách tháo gỡ trước khi Luật Đất đai 2024 được sửa đổi. Dự thảo nghị quyết dự kiến được trình thông qua trong tháng 9 và có hiệu lực từ ngày ký ban hành đến hết 28/2/2027.

Tại cuộc họp với các bộ, ngành và 17 địa phương về việc sửa các quy định liên quan tính tiền sử dụng đất, quỹ phát triển đất (Nghị định 103 và 104) hồi tháng 8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu sửa quy định tiền sử dụng đất theo hướng công bằng, khoan sức cho dân, tránh gây khó khi sửa Luật Đất đai 2024.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết Luật Đất đai 2024 đã có bước cải cách mạnh mẽ, xuất phát từ thực tiễn và nhu cầu của người dân. Tuy nhiên, nếu các nghị định hướng dẫn không đủ rõ ràng, dễ hiểu, sẽ rất khó triển khai thống nhất tại địa phương. Ông đề nghị các bộ, ngành tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định phù hợp với đặc thù từng vùng.