Bộ Tài chính giải đáp những khó khăn, vướng mắc về tài chính trong vận hành chính quyền hai cấp

Chiều 12/9, Bộ Tài chính tổ chức hội thảo trực tuyến với các địa phương nhằm phổ biến và giải đáp các vướng mắc liên quan đến lĩnh vực tài chính, ngân sách khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đối với cấp xã.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, đây là lần thứ hai, Bộ Tài chính tổ chức hội nghị trực tuyến liên quan đến công tác tài chính, ngân sách nhà nước, quản lý công sản thuộc chức năng Bộ được giao trong quá trình thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Qua hội nghị lần thứ nhất diễn ra ngày 26/7/2025, kết quả thực hiện các nội dung liên quan lĩnh vực tài chính, ngân sách khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đối với cấp xã đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên đến thời điểm hiện nay, tại một số địa phương vẫn còn những khó khăn, vướng mắc chưa được giải quyết trong khi đã nảy sinh những vấn đề mới.

Các vướng mắc chủ yếu tập trung ở: chưa mở được tài khoản tại Kho bạc Nhà nước để triển khai nhiệm vụ chi; chậm trễ trong giải quyết chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng do sắp xếp tổ chức; bất cập trong quản lý công sản, đăng ký kinh doanh…

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, hội nghị tập trung làm rõ nguyên nhân của các khó khăn, xác định trách nhiệm thuộc cấp nào, từ đó thống nhất giải pháp tháo gỡ. Ông chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với địa phương, bảo đảm đến ngày 15/9/2025 không còn tình trạng chưa mở được tài khoản tại Kho bạc Nhà nước để chi trả lương cho cán bộ, công chức.

Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Minh Tân, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước, cho biết trong hai tháng qua nhiều địa phương đã khẩn trương kiện toàn bộ máy tài chính, ngân sách cấp xã, không để gián đoạn nhiệm vụ chi; đồng thời chủ động phân cấp, ủy quyền rõ ràng và bổ sung nhân lực kế toán. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại như chậm phân bổ dự toán, thiếu trụ sở, phòng giao dịch ở một số xã mới sắp xếp.

Để bảo đảm ngân sách không bị gián đoạn, Vụ Ngân sách nhà nước kiến nghị các địa phương cần phối hợp với Kho bạc Nhà nước đẩy nhanh mở và sử dụng tài khoản tại Kho bạc Nhà nước. Cụ thể là hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, tháo gỡ vướng mắc về chữ ký kế toán trưởng, phụ trách kế toán để tất cả đơn vị cấp xã có tài khoản hoạt động.

Thực hiện rà soát, thống kê đầy đủ tài sản công; triển khai kết nối dữ liệu đăng ký kinh doanh, quản lý hộ kinh doanh, hợp tác xã để quản lý chặt chẽ tài sản công và nguồn thu ngân sách…

Cũng theo báo cáo của Vụ Ngân sách Nhà nước, đến nay, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ các địa phương 7.700 tỷ đồng để chi cho việc sắp xếp đơn vị hành chính, bảo đảm cơ sở vật chất cho các cơ quan, đơn vị sau sắp xếp và bố trí hơn 42 nghìn tỷ đồng để chi trả chính sách, chế độ…

Tại hội nghị, đại diện các địa phương cho rằng phần lớn khó khăn xuất phát từ khâu tổ chức thực hiện. Đại diện UBND TPHCM thông tin, thành phố đang rà soát, sắp xếp tài sản công, kiểm tra tài sản dôi dư sau sáp nhập để báo cáo Bộ Tài chính; các nội dung khác về tài chính, ngân sách, đăng ký kinh doanh cũng đang triển khai theo đúng tiến độ.

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi bày tỏ vui mừng về những kết quả tích cực so với cuộc họp ngày 26/7, khi các vướng mắc lớn về kinh phí, tài chính và ngân sách cho chính quyền cấp xã cơ bản được giải quyết. Không có phản ánh nào về bất cập trong quy định pháp luật tài chính.

Đối với các vướng mắc kỹ thuật, Thứ trưởng giao Vụ Ngân sách Nhà nước và Kho bạc Nhà nước phối hợp với địa phương xử lý.

Về đăng ký kinh doanh, Bộ Tài chính sẽ tổ chức tập huấn cho các địa phương do Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể làm đầu mối trong tuần tới. Các nghiệp vụ khác như kho bạc, tài sản công sẽ tiếp tục được tập huấn nếu địa phương có nhu cầu.

Thứ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý tài sản công, đề nghị các sở tài chính phân công cán bộ chịu trách nhiệm tham mưu sắp xếp, quản lý tài sản hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí.

Ông cũng khẳng định vướng mắc phát sinh khi vận hành mô hình mới là điều tất yếu, quan trọng là có cơ chế phối hợp giải quyết kịp thời để bộ máy hoạt động ổn định, hiệu quả theo mục tiêu của Đảng và Nhà nước.