Bộ Tài chính lên tiếng về việc mua bán vé xổ số online

Ngày 25/8, Bộ Tài chính đã ra cảnh báo "đề nghị các tổ chức, cá nhân hiện đang phân phối vé xổ số qua mạng internet chấm dứt ngay các hoạt động kinh doanh không đúng quy định của pháp luật". 

Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành (Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an…) và UBND các tỉnh, thành phố tăng cường quản lý giám sát, hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh xổ số, xử lý nghiêm các hành vi trái quy định của pháp luật xổ số. Đồng thời, Bộ Tài chính đã đề nghị các công ty xổ số chấn chỉnh hoạt động của các đại lý, kiểm tra giám sát việc phân phối vé của các đại lý xổ số, chấm dứt các hành vi kinh doanh không đúng quy định của pháp luật; trường hợp có dấu hiệu vi phạm mang tính chất hình sự chuyển hồ sơ cho cơ quan công an điều tra, xử lý.

Trước cảnh báo này, có nhiều ý kiến trái chiều cho rằng, cơ quan quan lý "không quản lý được thì cấm". Bộ Tài chính cho biết, kinh doanh xổ số là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật Đầu tư, các Nghị định của Chính phủ (Nghị định số 30/2007/NĐ-CP ngày 01/3/2007 của Chính phủ về kinh doanh xổ số, Nghị định số 78/2012/NĐ-CP ngày 05/10/2012 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 30/2007/NĐ-CP ngày 01/3/2007 của Chính phủ về kinh doanh xổ số).

Theo đó, hoạt động kinh doanh xổ số chịu sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. "Chỉ có doanh nghiệp được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xổ số mới được phép tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số. Hiện nay cả nước có 64 doanh nghiệp kinh doanh xổ số bao gồm 63 doanh nghiệp nhà nước kinh doanh xổ số truyền thống tại các tỉnh, thành phố và Công ty Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) kinh doanh xổ số điện toán trên phạm vi cả nước", Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Về phương thức phân phối, theo quy định của pháp luật về kinh doanh xổ số, vé xổ số truyền thống chỉ được phép phân phối thông qua các Công ty xổ số kiến thiết bán trực tiếp cho khách hàng hoặc phân phối qua hệ thống đại lý xổ số có ký kết hợp đồng đại lý với Công ty xổ số kiến thiết. Đối với vé xổ số điện toán của Vietlott chỉ được phân phối thông qua thiết bị đầu cuối của các đại lý ký kết hợp đồng đại lý với Vietlott và điện thoại (SMS).

Như vậy, pháp luật hiện hành không quy định cho phép bán vé số qua internet và việc "mua vé số hộ". Việc một số tổ chức, cá nhân kinh doanh xổ số qua internet là trái quy định của pháp luật do các đơn vị này không được cấp phép kinh doanh xổ số, phương thức phân phối vé không đúng với quy định.

Hình thức kinh doanh không được pháp luật quy định tồn tại, hạn chế. Thứ nhất, việc mua hộ vé xổ số truyền thống trong nước, vé xổ số điện toán qua internet gây khó khăn trong công tác quản lý, điều hành thị trường xổ số của cơ quan quản lý, lợi dụng danh nghĩa mua hộ vé xổ số các tổ chức này có thể sẽ tổ chức cho người chơi tham gia dự thưởng trực tiếp để tìm kiếm lợi nhuận, gây thất thu cho ngân sách nhà nước do không phải nộp thuế, chi phí in vé, tổ chức mở thưởng,.. (tương tự như số lô, số đề lợi dụng kết quả xổ số để kinh doanh bất hợp pháp). Các hoạt động này tiềm ẩn nhiều rủi ro gây mất trật tự an toàn xã hội.

Thứ hai, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người chơi; người chơi có thể bị chiếm đoạt tiền trong tài khoản dự thưởng, bị ép phải chia giải thưởng (vì vé do bên mua hộ giữ). Quyền lợi của người trúng thưởng xổ số không được bảo đảm. 

Điều này, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh xổ số, ảnh hưởng đến tính công khai, minh bạch trong hoạt động kinh doanh xổ số của các doanh nghiệp. Đồng thời, ảnh hưởng đến uy tín, mất niềm tin của người chơi đối với hoạt động kinh doanh của Công ty XSKT do Nhà nước là chủ sở hữu trong trường hợp bên mua hộ vé xổ số không thực hiện trả thưởng mà chiếm đoạt số tiền trúng thưởng của khách hàng trúng thưởng.

Thứ ba, trường hợp mua hộ vé Vietlott mà vé trúng giải Jackpot lớn có thể xảy ra khả năng không trả vé cho người trúng thưởng do trang web/ứng dụng biến mất trong khi việc chụp ảnh vé xác nhận chưa phải là bằng chứng để chứng minh việc sở hữu, ảnh hưởng đến uy tín của Vietlott. Ngoài ra, việc nhận giải thưởng hộ còn liên quan đến rủi ro về rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Bộ Tài chính khẳng định, tại Chỉ thị 16/CT-TTG ngày 27/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tổ chức đánh bạc và đánh bạc có giao Bộ Tài chính phối hợp với các địa phương tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh xổ số, không để đối tượng lợi dụng tổ chức đánh bạc và đánh bạc dưới hình thức mua số lô, số đề hoặc phân phối vé xổ số không đúng phương thức.

Căn cứ quy định của pháp luật hiện hành để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người mua xổ số, để đảm bảo thị trường hoạt động lành mạnh, Bộ Tài chính, các Bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố đang phối hợp rà soát, kiểm tra để chấn chỉnh các hành vi cố tình làm trái quy định của pháp luật. Đây là biện pháp quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước để hoạt động kinh doanh xổ số tuẩn thủ đúng quy định của pháp luật, đảm bảo an ninh trật tự an toàn xã hội.