Bộ trưởng Bộ KH&ĐT lý giải nguyên nhân Chương trình phục hồi kinh tế còn chậm

Sáng 13/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên thứ 20, thảo luận về giao danh mục và mức vốn cho nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội đợt 2.

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 43 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi kinh tế gần 350.000 tỷ đồng. Theo đó, số dự án thuộc chương trình phục hồi được sử dụng vốn đầu tư phát triển, tăng chi từ nguồn ngân sách tối đa 176.000 tỷ đồng trong 2 năm (năm 2022 và 2023).

Đến hiện tại, số vốn còn lại hiện chưa phân bổ, giao cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là 28.862 tỷ đồng.

Trong đó, 25.530 tỷ của 169 dự án đã được Thủ tướng thông báo cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương để hoàn thiện thủ tục đầu tư; số chưa phân bổ chi tiết, chưa thông báo cho các đơn vị là 3.332 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong 169 dự án với số vốn 25.530 tỷ đồng nêu trên mới có 129 dự án, khoảng 14.710 tỷ đồng đã hoàn thiện thủ tục đầu tư theo quy định.

Lý giải việc triển khai các dự án của chương trình phục hồi kinh tế rất chậm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, có 3 nguyên nhân.

Thứ nhất là phải thực hiện theo đúng quy định Nghị quyết 43 của Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí. 

Thứ hai là thực hiện đúng thủ tục, trình tự theo quy định của Luật Đầu tư công, làm mất thêm thời gian trong khi thời gian thực hiện chương trình rất ngắn.

Và nguyên nhân chính là đề xuất của bộ, ngành địa phương không sát thực tiễn. Lúc đầu đề xuất nhưng sau lại thay đổi "cứ làm đi làm lại". Trong đó, y tế và giáo dục là hai lĩnh vực thay đổi nhiều lần nhất. Có những dự án của y tế sau này thay đổi gần như toàn bộ. Còn rất nhiều dự án y tế chưa giao, không thể giao được.

Chính phủ có 17 nghị quyết, công điện, Bộ KH&ĐT có 23 văn bản nhắc nhở các bộ nhưng vẫn không triển khai được. Ông Dũng cũng nhấn mạnh, có tâm lý e ngại khi thực hiện các dự án này.

Trước tình hình trên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho hay trong đợt giao vốn sắp tới, Bộ sẽ thực hiện cẩn trọng, đúng thời gian phân bổ, giải ngân vốn.

Cụ thể, đến ngày 31/3, Bộ sẽ phân bổ hết vốn giao cho các dự án thuộc chương trình phục hồi. Nếu bộ, ngành địa phương nào chậm thì theo Nghị quyết 43 sẽ dừng không thực hiện. Chính phủ sẽ đảm bảo thực hiện đúng nguyên tắc, tiêu chí theo Nghị quyết 43.

Tại cuộc họp, Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, chịu trách nhiệm chi tiết về từng nhiệm vụ, dự án và chỉ đạo các địa phương bố trí đủ phần vốn cam kết, hoàn thành đúng tiến độ các dự án dùng vốn ngân sách trung ương, địa phương.

Đồng thời thống nhất điều chỉnh giảm kế hoạch vốn của 4 dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, gồm 3 dự án quan trọng quốc gia đã bố trí vốn cho Bộ Giao thông vận tải, để các địa phương thực hiện các dự án thành phần, đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng theo quy định.

Trong năm 2023, Chính phủ sẽ tập trung giải ngân hết nguồn vốn Trung ương thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Còn các nguồn vốn của địa phương và các nguồn vốn khác sẽ thực hiện ở năm 2024 và năm 2025.