Bước tiến mới của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Tăng trưởng ổn định và thích ứng sau sáp nhập

Sau sáp nhập, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tinh gọn bộ máy, hợp nhất các đơn vị nghiên cứu như Viện Quy hoạch Nông nghiệp với Viện Quy hoạch Thủy lợi, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và ứng phó nhanh chóng với các vấn đề môi trường như hạn, mặn xâm nhập. Điều này đã góp phần thúc đẩy sản xuất trồng trọt tại ĐBSCL và Đông Nam bộ, với tổng diện tích gieo trồng ước đạt 4,1 triệu ha, sản lượng lúa khoảng 26,1 triệu tấn, năng suất trung bình trên 6,3 tấn/ha. Các mô hình chuyển đổi đất lúa sang cây trồng khác hoặc kết hợp nuôi tôm đạt 200.000-250.000 ha, giúp đa dạng hóa sản xuất và tăng thu nhập cho nông dân lên mức trung bình 150 triệu đồng/ha/năm.

Kim ngạch xuất khẩu nông sản từ phía Nam đạt khoảng 13 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm, tăng 7% so với cùng kỳ 2024, nhờ các sản phẩm đạt chuẩn GlobalGAP và hữu cơ. Các tỉnh như Đồng Tháp, An Giang dẫn đầu trong áp dụng công nghệ cao, cơ giới hóa và giống kháng mặn, giảm thiệt hại từ hạn hán và xâm nhập mặn xuống còn khoảng 20-25% so với dự báo. Sản lượng cây ăn quả chủ lực như sầu riêng (1,45 triệu tấn), thanh long (1,35 triệu tấn) và cao su (1,37 triệu tấn) đều tăng, khẳng định vị thế xuất khẩu của khu vực. Đặc biệt, sau sáp nhập, việc kiểm soát dư lượng Cadimi trong nông sản được siết chặt hơn, giúp vượt qua rào cản thị trường EU và Mỹ, với xuất khẩu dừa tăng 20% lên 520 triệu USD trong 6 tháng đầu năm.

Những thành tựu này không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn góp phần vào tăng trưởng GDP nông nghiệp quốc gia đạt 3,5-4%, với xuất khẩu toàn ngành phấn đấu 70 tỷ USD năm 2025. Tuy nhiên, thách thức từ biến đổi khí hậu vẫn tồn tại, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ và địa phương để duy trì đà tăng trưởng.

Bước tiến mới của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Lấy mục tiêu tạo bước ngoặt mới cho Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, Hội nghị đã phê duyệt kế hoạch vụ Đông Xuân 2025-2026 với diện tích gieo trồng lúa đạt 1,6-1,7 triệu ha, sản lượng 11,5-12 triệu tấn, tăng 2-2,5% so với vụ trước, trong đó ưu tiên giống chất lượng cao, kháng bệnh và tiết kiệm nước. Tại Đồng Tháp, kế hoạch cụ thể là 227.000-235.000 ha lúa, kết hợp 20.000 ha cây ăn quả hữu cơ, nhằm đạt giá trị sản xuất 160 triệu đồng/ha/năm.

Các biện pháp trọng tâm bao gồm: vệ sinh đồng ruộng trước gieo sạ, áp dụng tưới tiết kiệm trên 40% diện tích, phòng chống sâu bệnh sinh học và tăng cường liên kết chuỗi giá trị. Bộ yêu cầu đầu tư 600 tỷ đồng vào hạ tầng thủy lợi, đặc biệt hệ thống đê bao chống mặn ở ĐBSCL. Vụ Thu Đông 2025 làm nền tảng với 900.000-1 triệu ha và sản lượng 5,5-5,9 triệu tấn. Đại diện các tỉnh như Long An và Cần Thơ cam kết mở rộng thị trường xuất khẩu sang Nhật Bản và EU, đồng thời kiểm soát phát triển cây ăn quả để tránh "nóng" như sầu riêng.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung nhấn mạnh, sau sáp nhập, chúng ta phải thích ứng biến đổi khí hậu, giải quyết triệt để vấn đề Cadimi, đảm bảo sản xuất xanh để vụ Đông Xuân thành công, góp phần vào mục tiêu xuất khẩu 70 tỷ USD.

Với nền tảng thành tựu sau sáp nhập và kế hoạch chi tiết cho vụ Đông Xuân 2025-2026, trồng trọt phía Nam hứa hẹn tiếp tục là động lực kinh tế, hướng tới nông nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường. Các chuyên gia khuyến nghị tăng hợp tác quốc tế về giống cây trồng và dự báo thời tiết, đồng thời hỗ trợ nông dân tiếp cận vốn vay ưu đãi. Sự phối hợp giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các địa phương sẽ là chìa khóa để vượt thách thức, mang lại vụ mùa bội thu và lợi ích lâu dài cho hàng triệu hộ nông dân.