Bưởi Diễn – trái cây đặc sản Hà Nội

Theo lời kể của những cụ cao niên, giống bưởi Diễn có nguồn gốc từ một giống bưởi du nhập về từ vùng Đoan Hùng, Phú Thọ, sau đó được trồng tại làng Phú Diễn là một trong 4 thôn của xã Phú Diễn, thuộc huyện Từ Liêm, nay là Phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm, Hà nội và sau đó lan dần ra các địa phương lân cận, như Hoài Đức, Chương Mỹ, Phú Xuyên…

Bưởi diễn được công nhận là sản phẩm Ocop của thành phố Hà Nội. Ảnh: Internet

Đến nay thì giống bưởi Diễn đã được trồng ở nhiều địa phương khác nhau tại các tỉnh Bắc Bộ. Hiện bưởi Diễn của nhiều nhà vườn thuộc các huyện Chương Mỹ, Thường Tín, Phú Xuyên… đã được công nhận là sản phẩm Ocop của thành phố Hà Nội. Như: sản phẩm bưởi Diễn của Hợp tác xã cây ăn quả Bình Minh, thôn Cao Xá, xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín; hộ kinh doanh Nguyễn Văn Đài, thông Ứng Cử xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên; hộ kinh doanh Nguyễn Tiến Luyện, thôn Lam Điền, xã Lam Điền, huyện Chương Mỹ; hợp tác xã Núi bé – xã Nam Phương Tiến, huyện Chương Mỹ; hợp tác xã nông nghiệp sạch Đức Hậu – Lưu Quang, thôn Trung Cao, xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ…

Nét đặc trưng của bưởi Diễn là có vỏ màu vàng, cây càng lâu năm thì quả càng nhỏ, vỏ mỏng, ăn mọng nước, ngọt đậm, để càng héo ăn càng ngon. Bảo quản đc từ 3 đến 4 tháng hoặc 5 đến 6 tháng.

Du khách khi đến Hà Nội đúng mùa có thể thấy bưởi Diễn được trưng bày ở mọi hàng trái cây, song để thưởng thức được những trái bưởi đúng là bưởi Diễn du khách phải rất chú ý. Bưởi Diễn thật và đúng nguồn gốc thường vừa trái không quá to, nặng tay, da bưởi không quá sần, khi gọt hết lớp cùi, lớp vỏ lụa sẽ có màu vàng óng.

Cây bưởi Diễn ra hoa vào đầu xuân, và khi thu đến, những trái bưởi vàng rực đã lúc lỉu trên cành. Không như những giống bưởi khác, khoảng tháng tám đã chín và được thưởng thức lúc còn tươi, bưởi Diễn phải chờ đến Tết, lúc héo ăn mới ngon. Cây bưởi Diễn càng già quả lại càng nhỏ và vị ngọt càng trở nên đặc biệt, sắc mà thanh. Khi cây có tuổi từ 15 đến 20 năm, trái bưởi chỉ còn bằng cỡ chiếc bát ăn cơm nhưng vỏ mỏng, múi mọng nước và hương vị không gì sánh được.

Điều làm nên đặc trưng của bưởi Diễn chính là hương vị của nó, bưởi có vị ngọt đậm, thơm. Bưởi Diễn để càng lâu càng thơm và vị ngọt rõ hơn, ăn sẽ không bị he đắng như vừa hái ở trên cây xuống. Đặc biệt, có tép vàng mượt, cùi mỏng, hạt săn.

Chính vì để được lâu cộng với vị ngọt mát càng ăn càng muốn ăn thêm nên bưởi Diễn rất được yêu thích. Và điều đặc biệt hơn là mùa thu hoạch của giống bưởi này là dịp giáp Tết khoảng 1 đến 2 tháng trước tết âm lịch nên vô cùng thuận lợi để mua về làm quà hoặc thắp hương trong những dịp lễ, tết.

Trước Tết Nguyên đán 1-2 tháng, các nhà vườn sẽ hái bưởi xuống, bôi vôi vào cuống, để dưới gầm giường hoặc dưới đất cho bưởi xuống đường. Để giữ cho trái bưởi được lâu, bạn chỉ cần để ở điều kiện tự nhiên ở những nơi khô ráo, thoáng mát, không ẩm mốc chú ý tránh ánh sáng trực tiếp từ mặt trời là có thể bảo quản được thời gian rất dài, khi để lâu vỏ bưởi dần beo lại và ăn càng ngon hơn.

Với người trồng bưởi, sau khi hái xuống thì họ cắt bỏ cuống và thực hiện quét 1 ít nước vôi lên đầu cuống.  Có thể xếp trực tiếp dưới sàn hoặc trên kệ hoặc dùng các loại thùng. Kinh nghiệm dưới đáy thùng 1 lớp đất hoặc cát mỏng cho "bưởi tiếp đất" bưởi không nên xếp sát nhau.

Lưu ý cuối cùng có thể gọi là bí quyết ăn với giống bưởi đặc biệt này cần phải lưu ý lại, là càng để lâu quả sẽ càng thu nước, sắt nước, ngọt đậm. Bởi đặc tính đặc biệt của giống bưởi này là sau khi thu hoạch hàm lượng các axit hữu cơ trong bưởi chưa được chuyển hóa hoàn toàn. Mà bưởi ngon nhất khi bưởi héo đi, các chất này đã chuyển hoá hoàn toàn thành đường thì sản phẩm mới đạt độ ngon tối đa. Cùng chính vì nguyên nhân này, mà khách hàng có thể thưởng thức bưởi diễn trước Tết hoặc sau Tết đến tháng 2, tháng 3 mới thật sự ngon và chính lúc này, mới cảm hết được cái đặc biệt của thứ trái cây này.