Buôn Ma Thuột - Đắk Lắk: Kê biên cưỡng chế thu hồi đất xử phạt vi phạm hành chính có đúng đối tượng?

Theo đơn phản ánh, năm 2010, vợ chồng bà Nguyễn Thị Yến ký Hợp đồng liên kết sản xuất cà phê với Công ty TNHH MTV Cà phê Buôn Ma Thuột (Cty Cà phê Buôn Ma Thuột), sử dụng diện tích 4.012m2 tại thửa đất số 19c và 24, tờ bản số 77 (nay là tổ dân phố 4, phường Tân Lập, thành phố Buôn Ma Thuột), hàng năm nộp sản lượng 240 kg cà phê quả tươi. Năm 2013, nhận thấy trường THPT chuyên Nguyễn Du chưa có nhà nội trú cho học sinh, bà Lê Thị Tâm (mẹ bà Yến) xây nhà nội trú tạo điều kiện chỗ ở và ôn thi cho các em học sinh ở các huyện lên ôn thi. Ngày 2/7/2014, Phòng Tài chính - Kế hoạch TP. Buôn Ma Thuột cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 40A8021990.

Năm 2016, bà Nguyễn Thị Yến và một số thành viên sáng lập Trung tâm Thành Nhân. Bà Nguyễn Thị Yến góp vốn bằng đất cùng cơ sở vật chất, có giá trị 1,8 tỷ đồng. Ngày 25/5/2016, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đắk Lắk cấp Giấy chứng nhận Đăng ký hoạt động Khoa học và Công nghệ. Trung tâm Thành Nhân phối hợp với các nhà khoa học tại Trường Đại học Tây Nguyên và các nhà khoa học ở các trường đại học khác để nghiên cứu các đề tài khoa học công nghệ. Trung tâm đã có những cống hiến và thành tựu khoa học nhất định, được Hội đồng Khoa học cấp tỉnh nghiệm thu thành công. 

Trong đó, có Đề tài nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm gạch không nung tự khóa từ nguồn đất đồi tại tỉnh Đắk Lắk và Đề tài Sản xuất thử nghiệm Sữa nghệ mật ong Curcumilk và tinh dầu nghệ Curcuoil từ củ nghệ tươi. Sản phẩm đề tài gạch không nung tự khóa để lắp ghép (không cát, đá, xi măng) được thử nghiệm tại 2 căn nhà homestay và nhà đất trình tường công năng 3 trong 1, ngày 10/3/2018, trên diện tích đất do bà Yến góp vốn.

Năm 2017, UBND tỉnh Đắk Lắk đột nhiện ra quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất nông nghiệp của Cty Cà phê Buôn Ma Thuột, giao UBND TP. Buôn Ma Thuột quản lý, trong đó có diện tích đất của vợ chồng bà Nguyễn Thị Yến. Ngày 1/4/2018, UBND TP. Buôn Ma Thuột ban hành Quyết định số 2302/QĐ-UBND phê duyệt dự án: Xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư tổ dân phố 4, phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột. Ngày 17/7/2018, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 1624/QĐ-UBND về việc "Chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết đô thị tỷ lệ 1/500 khu dân cư tổ dân phố 4, phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột". 

Ngày 26/11/2018, UBND TP. Buôn Ma Thuột ban hành Quyết định số 7099/QĐ-UBND phê duyệt chủ trương đầu tư dự án: Xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư tổ dân phố 4, phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột. Như vậy, theo quyết định của UBND tỉnh Đắk Lắk thì diện tích đất thu hồi tại tổ dân phố 4, phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột là quy hoạch khu dân cư, nhưng UBND TP. Buôn Ma Thuột lại đầu tư dự án: Xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư tổ dân phố 4, phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột (?!).

Ngày 16/01/2020, UBND TP. Buôn Ma Thuột ban hành Kế hoạch số 15/KH-UBND về việc: "Điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm để thực hiện dự án: Xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư tổ dân phố 4, phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột" với dự kiến thu hồi 13.394,1m2 đất ở và đất của 27 hộ gia đình và 1 tổ chức đang sử dụng đất tại phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột. Cùng ngày 16/01/2020, UBND TP. Buôn Ma Thuột ban hành "Thông báo thu hồi đất" đến các hộ dân có đất bị thu hồi. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, cả Trung tâm Thành Nhân và cá nhân bà Nguyễn Thị Yến không hề nhận được bất kỳ văn bản Kế hoạch và Thông báo thu hồi đất nào của UBND TP. Buôn Ma Thuột(?!).

Ngày 2/3/2020, UBND phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột có Giấy mời đại diện Trung tâm Thành Nhân đến làm việc về vấn đề liên quan đến xây dựng. Bà Nguyễn Thị Yến - Giám đốc Trung tâm Thành Nhân đến làm việc theo giấy mời, tuy nhiên UBND phường Tân Lập không lập biên bản làm việc đối với bà. Ngày 16/4/2020, UBND phường Tâm Lập đến Trung tâm Thành Nhân lập Biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, nhưng biên bản ghi cá nhân vi phạm là bà Nguyễn Thị Yến. Cho rằng, bà Yến tự chuyển đổi mục đích đất trồng cây hàng năm khác sang đất phi nông nghiệp. 

Cụ thể xây dựng 2 căn nhà cấp 4. Kết cấu xây dựng: Tường gạch không nung, mái lợp tôn, diện tích 24m2. 1 nhà vệ sinh 6m2, tường rào dài 16m, cao 2m, thời gian xây dựng khoảng tháng 10/2019. Nguồn gốc đất trước đây hộ bà Yến hợp đồng liên kết với Cty Cà phê Buôn Ma Thuột, khu đất này UBND tỉnh Đắk Lắk đã thu hồi giao cho UBND TP. Buôn Ma Thuột quản lý. Đến đây, một câu hỏi đang được đặt ra trong dư luận: Năm 2018, Trung tâm Thành Nhân nghiên cứu đề tài gạch không nung tự khóa, làm mô hình thử nghiệm sao UBND phường Tân Lập không lập biên bản vi phạm, mà sau khi có Kế hoạch và Thông báo thu hồi đất của UBND TP. Buôn Ma Thuột cấp chính quyền phường này mới lập biên bản vi phạm!?

Ngày 21/4/2020, Chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột ra Quyết định số 217/QĐXPVPHC Xử phạt vi phạm hành chính bà Yến số tiền 8.000.000 đồng, buộc bà Yến khôi phục trình trạng ban đầu trước khi vi phạm. Bà Yến làm đơn gửi UBND TP. Buôn Ma Thuột xem xét lại việc thu hồi đất này. Ngày 19/6/2020 và ngày 30/11/2020, Trung tâm Quỹ đất TP. Buôn Ma Thuột có văn bản trình để UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành quyết định thu hồi đất của Cty Cà phê Buôn Ma Thuột, trong đó có nêu: Diện tích đất bà Yến liên kết với Cty Cà phê Buôn Ma Thuột nên việc bà Yến đề nghị ban hành thông báo thu hồi đất riêng cho mình và Trung tâm là không có cơ sở xem xét. 

Nói như vậy, UBND TP. Buôn Ma Thuột khi thu hồi đất và tài sản trên đất của tổ chức, cá nhân đang sử dụng là không cần thông báo lý do thu hồi đất, thì có "lạm quyền" không!? Cần nói cho rõ, UBND tỉnh Đắk Lắk thu hồi đất của Cty Cà phê Buôn Ma Thuột giao UBND TP. Buôn Ma Thuột thực hiện dự án khu dân cư. UBND tỉnh Đắk Lắk không ban hành quyết định thu hồi đất của Trung tâm Thành Nhân hoặc cá nhân bà Yến đang sử dụng. Mặt khác, những hộ dân trong diện bị thu hồi được UBND TP. Buôn Ma Thuột gửi Kế hoạch và Thông báo thu hồi đất, nhưng bà Yến và Trung tâm Thành Nhân thì không nhận được, vì lý do gì cần được làm rõ.

Ngày 19, 26/10/2020, UBND TP. Buôn Ma Thuột ban hành quyết định cưỡng chế, kiểm đếm bắt buộc đối với bà Nguyễn Thị Yến để thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án. Ngày 29, 30/10/2020, Ban cưỡng chế UBND TP. Buôn Ma Thuột tiến hành kiểm đếm tài sản trên đất bị thu hồi đối với bà Yến, không phải của Trung tâm Thành Nhân. Ngày 12/4/2021, bà Yến khởi kiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột ra TAND TP Buôn Ma Thuột. Ngày 22/4/2021, TAND TP. Buôn Ma Thuột ban hành Quyết định thụ lý vụ án hành chính sơ thẩm số 41/2021/HCST về việc "Quyết định xử phạt vi phạm hành chính".

Ngày 2/6/2021, Hội đồng cưỡng chế TP. Buôn Ma Thuột cưỡng chế tháo dỡ công trình, vật kiến trúc trên đất của các hộ dân để thu hồi đất thực hiện dự án. Trong khi, Trung tâm Thành Nhân và cá nhân bà Nguyễn Thị Yến chưa nhận được bồi thường, hỗ trợ, TAND TP. Buôn Ma Thuột đang thụ lý vụ án hành chính, về quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột nhưng Hội đồng cưỡng chế TP. Buôn Ma Thuột vẫn đến đập phá khoảng 29m tường rào xây bằng gạch ống, cao khoảng 1,8 mét của Trung tâm Thành Nhân. Ngày 3/6/2021, những thiết bị sản xuất gạch không nung của Trung tâm Thành Nhân bị kẻ gian lấy cắp, vụ việc đang được Công an phường Tân Lập xác minh, điều tra làm rõ.

Theo đơn phản ánh gửi cơ quan chức năng tỉnh Đắk Lắk, thời điểm UBND phường Tân Lập đến lập Biên bản vi phạm hành chính, bà Yến không có mặt, nhưng biên bản lại ghi bà Yến không ký là lý do gì!? Mặt khác, UBND phường Tân Lập mời đại diện Trung tâm Thành Nhân đến làm việc liên quan về xây dựng, nhưng lập biên bản vi phạm lại là cá nhân bà Nguyễn Thị Yến là nghĩa làm sao!? Công trình xây dựng trên đất là đề tài nghiên cứu của Trung tâm Thành Nhân, vì sao chính quyền địa phương không lập biên bản Trung tâm Thành Nhân vi phạm để giải quyết theo quy định của pháp luật, mà phải là cá nhân bà Nguyễn Thị Yến!?

Được biết, Trung tâm Thành Nhân là cơ quan chuyên nghiên cứu khoa học theo Luật Khoa học và Công nghệ. Ngày 4/3/2021, Tỉnh ủy Đắk Lắk tổ chức cuộc vận động "Hiến kế xây dựng và phát triển tỉnh Đắk Lắk giàu đẹp văn minh" và trao thưởng cho Trung tâm Thành Nhân vì thành tích "Hiến kế nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm gạch không nung tự khóa làm từ đất đồi tại tỉnh Đắk Lắk". Ngày 31/5/2021, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 1323b/QĐ-UBND về việc bổ sung danh mục nhiệm vụ khoa học và công nghệ thực hiện từ năm 2021: "Hoàn thiện và chuyển giao công nghệ sản xuất gạch không nung tự khóa làm từ nguồn đất đồi tại tỉnh Đắk Lắk". 

Ngày 4/6/2021, Sở Khoa học và Công nghệ Đắk Lắk ban hành Thông báo số 61/TB-SKHCN "Xây dựng Thuyết minh nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh thực hiện từ năm 2021", yêu cầu Trung tâm Thành Nhân xây dựng hồ sơ thuyết minh đề tài, dự án Hoàn thiện và chuyển giao công nghệ sản xuất gạch không nung tự khóa được làm từ nguồn đất đồi tại Đắk Lắk. Thời hạn nộp hồ sơ chậm nhất đến 17h00 ngày 30/6/2021. Hiện Trung tâm Thành Nhân đang chuẩn bị hồ sơ để thuyết trình đề tài chuyển giao công nghệ. Điều này cho thấy, Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghiệp Hướng nghiệp Thành Nhân tại địa chỉ 119/8 Nguyễn Văn Cừ, phường Tân Lập, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk vẫn đang hoạt động ổn định từ ngày 25/5/2016 cho đến nay.

Thiết nghĩ, nếu mục đích thu hồi đất để làm khu dân cư, không phải công trình công cộng, trường học, an ninh quốc phòng, UBND TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk cần có phương án, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thông báo đến từng tổ chức, cá nhân đang sử dụng đất được biết và thực hiện theo quy định của pháp luật. Trung tâm Thành Nhân hoặc cá nhân bà Nguyễn Thị Yến bị thu hồi đất, tài sản, vật kiến trúc xây dựng trên đất chưa nhận được Kế hoạch và Thông báo thu hồi đất, chưa được bồi thường, hỗ trợ. Do đó, Ban cưỡng chế TP. Buôn Ma Thuột đập phá tường rào là không đúng quy định của pháp luật.

Tạp chí Doanh nghiệp và Tiếp thị kính chuyển nội dung phản ánh đến UBND tỉnh Đắk Lắk và UBND TP. Buôn Ma Thuột để xem xét giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật, tránh đơn thư khiếu kiện kéo dài ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội tại địa phương.