Cà Mau họp báo cung cấp thông tin về việc cưỡng chế thu hồi đất tại xã Sông Đốc

Chủ trì buổi họp báo có ông Nguyễn Minh Luân, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau; ông Võ Văn Lực, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Cà Mau. 

Cùng tham dự buổi họp báo còn có đại diện lãnh đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy, Văn phòng Tỉnh ủy, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, Ban Văn hóa Xã hội - HĐND tỉnh; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Sở Tư pháp; Sở Xây dựng; Sở Tài chính; Sở Nông nghiệp và Môi trường; Thanh tra tỉnh; Công an tỉnh; Văn phòng UBND tỉnh. Lãnh đạo Đảng ủy, UBND xã Sông Đốc; cùng đại diện Lãnh đạo cơ quan thường trú, VPĐD các cơ quan báo chí và phóng viên, cộng tác viên các cơ quan báo chí ngoài tỉnh đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Tại buổi họp báo, ông Đỗ Văn Sử - Chủ tịch UBND xã Sông Đốc cho biết, liên quan đến việc cưỡng chế thu hồi đất tại xã Sông Đốc, thời gian vừa qua trên mạng xã hội nhiều hộ dân đã phát trực tiếp, đăng tải; cộng đồng mạng đã bình luận, chia sẻ liên quan đến việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả thuộc Khu đất do Nhà nước quản lý đã thu hồi tại Khóm 7, thị trấn Sông Đốc nay là ấp 7, xã Sông Đốc (UBND huyện Trần Văn Thời đã cho ông Lê Thanh Tiền thuê đất trước đây), có một số người ghi hình ảnh, clip đăng, phát lên mạng xã hội chưa đúng sự thật, nhiều ý kiến bình luận trái chiều, gây bất lợi cho công tác quản lý, điều hành của chính quyền địa phương.

Chủ tịch UBND xã Sông Đốc cho rằng, trước đây trên địa bàn thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời có nhiều khu đất do Nhà nước quản lý, trong đó có phần đất kênh xáng do Nhà nước quản lý tại Khóm 7, thị trấn Sông Đốc, hiện trạng là mặt nước. Theo bản đồ địa chính thành lập năm 2000, được kê khai đăng ký là kênh lộ do Nhà nước quản lý, vị trí cặp theo lộ nhựa (tuyến đường Sông Đốc - Rạch Ráng). Ngày 26/12/2011, ông Lê Thanh Tiền, thường trú Khóm 7, thị trấn Sông Đốc có đơn xin thuê phần đất kênh xáng nêu trên với diện tích đất 7.581,7m², tại khóm 7, thị trấn Sông Đốc để làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh, với thời hạn 4 năm.

Ngày 3/4/2012, UBND huyện Trần Văn Thời ban hành Quyết định số 136/QĐ-UBND về việc cho hộ ông Lê Thanh Tiền thuê đất, với nội dung: "Cho hộ ông Lê Thanh Tiền, SN 1975, thường trú Khóm 7, thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau thuê 7.581,7m² (đất đã được san lắp bằng đất đen bằng phẳng) tại khóm 7, thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời để sử dụng vào mục đích làm mặt bằng sản xuất kinh doanh (có họa đồ vị trí xây dựng theo đề án sản xuất kinh doanh do ông Tiền lập ngày 01/01/2012 kèm theo). Thời hạn thuê đất: 04 năm (kể từ ngày ký Quyết định). Vị trí, ranh giới khu đất được xác định theo Trích đo hiện trạng vị trí thửa đất số 51, tờ bản đồ số 26 do Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện Trần Văn Thời lập ngày 9/1/2012".

Trong quá trình sử dụng đất thuê, ông Lê Thanh Tiền sử dụng đất không đúng mục đích sử dụng đất theo Quyết định số 136/QĐ-UBND ngày 3/4/2012, tự ý cho thuê lại, chuyển nhượng thành quả lao động cho các hộ dân không đúng quy định.

Ngày 25/12/2014, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời ban hành Kết luận thanh tra số 11/KL-UBND về việc cho thuê đất, sử dụng đất không đúng mục đích, chuyển nhượng đất trái phép trên địa bàn thị trấn Sông Đốc, trong đó có nội dung: "Ông Lê Thanh Tiền đã sử dụng đất không đúng mục đích, cho thuê lại đất trái phép gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm Quyết định số 136/QĐ-UBND ngày 3/4/2012 của UBND huyện". Ngày 15/12/2016, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời ban hành Kết luận thanh tra số 12/KL-UBND bổ sung điều chỉnh một phần Kết luận thanh tra số 11/KL-UBND ngày 25/12/2014.

Theo Kết luận thanh tra số 11/KL-UBND ngày 25/12/2014 của Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời, có tổng số 16 hộ dân sử dụng đất có nguồn gốc nhận chuyển nhượng trái phép từ ông Lê Thanh Tiền, trên khu đất có 14 căn nhà và 2 nền trống. Còn 7 hộ dân theo Kết luận số 11/KL-UBND còn nhà và các công trình trên đất; 09 hộ đã sang nhượng cho các hộ dân khác sử dụng.

Ngày 23/5/2016, UBND huyện Trần Văn Thời ban hành Quyết định số 79/QĐ-UBND về việc thu hồi 7.581,70m² đất của hộ ông Tiền thuê tại Khóm 7, thị trấn Sông Đốc; lý do thu hồi: Đất được UBND huyện cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn.

Theo Mảnh trích đo địa chính số 33-2019 do Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Trần Văn Thời lập ngày 21/3/2019, khu đất ông Lê Thanh Tiền thuê trước đây có 39 ô đất. Ngày 4/6/2019, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời ban hành Quyết định số 04/QĐ-CC về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với ông Lê Thanh Tiền, ngày 22/7/2019, Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất đã tiến hành cưỡng chế thu hồi 2 ô đất của ông Lê Thanh Tiền giao UBND thị trấn Sông Đốc quản lý.

Từ sau khi ban hành Kết luận thanh tra số 11/KL-UBND, phát sinh thêm 19 hộ dân nhận chuyển nhượng đất tại khu vực cho ông Tiền thuê. Việc phát sinh công trình xây dựng trên đất, UBND thị trấn Sông Đốc có lập biên bản vi phạm hành chính và tham mưu Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời ban hành quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (do hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính) đối với hành vi xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng, buộc tháo dỡ các công trình trên đất và hành vi chiếm đất, tuy nhiên các hộ không chấp hành và các công trình này vẫn tồn tại.

Ngày 2/1/2020, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời ban hành 30 quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với 30 cá nhân sử dụng 32 ô đất (có 7/39 ô đất các hộ đã tự nguyện trả lại đất) trên phần đất ông Lê Thanh Tiền thuê trước đây của Nhà nước đã có quyết định thu hồi không tự nguyện tháo dỡ công trình, trả lại đất cho Nhà nước quản lý về hành vi chiếm đất.

Từ thời điểm năm 2019 đến đầu năm 2024, UBND huyện Trần Văn Thời đã chỉ đạo xử lý đối với khu đất này, tuyên truyền, vận động các hộ tự nguyện tháo dỡ, trả lại đất cho Nhà nước quản lý, qua đó các hộ đã tự nguyện bàn giao đất cho Nhà nước, UBND thị trấn Sông Đốc đã quản lý được 10/39 ô đất; số trường hợp phải tiếp tục thực hiện cưỡng chế là 29 ô đất/27 cá nhân vi phạm theo quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (trong đó: 14 cá nhân vi phạm chưa chuyển nhượng; 13 cá nhân vi phạm đã chuyển nhượng cho người khác).

Trong năm 2024, UBND huyện Trần Văn Thời tiếp tục xử lý (tuyên truyền vận động, cưỡng chế) đối với 29 ô đất/27 cá nhân. Đến thời điểm 30/6/2025, còn lại tiếp tục phải cưỡng chế, xử lý buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, buộc trả lại đất đã chiếm đối với 25 ô đất/23 hộ.

Ông Đỗ Văn Sử, Chủ tịch UBND xã Sông Đốc cho rằng, nguyên nhân của vụ việc là do sự quản lý lỏng lẻo của chính quyền địa phương (UBND thị trấn Sông Đốc trước đây), không ngăn chặn, xử lý kịp thời đối với những trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng; một bộ phận cán bộ tham gia nhận chuyển quyền sử dụng đất (nhận chuyển nhượng thành quả lao động), để người thân cán bộ tham gia nhận chuyển quyền sử dụng đất (nhận chuyển nhượng thành quả lao động) trái quy định pháp luật trong khu đất cho ông Lê Thanh Tiền thuê.

Dẫn đến một số hộ dân có ý kiến cho rằng việc sử dụng đất tại khu đất này là có cán bộ, người thân cán bộ đang sử dụng đất, nên đã nhận chuyển nhượng và chuyển nhượng qua nhiều lần. Tại thời điểm các hộ dân xây dựng nhà, công trình chính quyền địa phương không ngăn chặn, xử lý, do tính chất vụ việc phức tạp xin ý kiến của cấp tỉnh để chỉ đạo xử lý (kể cả việc chuyển hồ sơ đến cơ quan CSĐT Công an huyện Trần Văn Thời trước đây). Khi các cơ quan có thẩm quyền tiến hành xử lý theo quy định, các hộ dân liên tục yêu cầu, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại khiếu kiện là một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ việc kéo dài.

Đối với những sai phạm trên, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời đã có xem xét, xử lý đối với các cá nhân có sai phạm cụ thể: Xử lý kỷ luật đối với ông Nguyễn Văn Mãi, nguyên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường; Ông Nguyễn Minh Út, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (kỷ luật về đảng và hành chính bằng hình thức Cảnh cáo). Ông Lê Hiếu, Công chức Địa chính - Xây dựng thị trấn Sông Đốc (kỷ luật về hành chính bằng hình thức Hạ bậc lương, kỷ luật về Đảng bằng hình thức Cảnh cáo). 

Kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với 5 cá nhân: ông Lê Mạnh Hùng, cán bộ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Trần Văn Thời; ông Nguyên Minh Hải, Phó Bí thư Đảng ủy thị trấn Sông Đốc; ông Từ Văn Hiền, Chủ tịch UBND thị trấn Sông Đốc; ông Trần Quốc Văn, Bí thư Đảng ủy thị trấn Sông Đốc; ông Nguyễn Tuấn, nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Sông Đốc.

Liên quan đến nội dung này, Chủ tịch UBND tỉnh đã có chỉ đạo và thành lập Tổ công tác rà soát kết quả kiểm điểm, xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức sai phạm; xác định trách nhiệm cán bộ, công chức tham gia chuyển nhượng thành quả lao động trái phép trên đất đã thu hồi.

Đối với việc ông Lê Thanh Tiền sử dụng đất thuê không đúng mục đích sử dụng đất, phân lô chuyển nhượng thành quả lao động là trái quy định pháp luật đã được chỉ rõ tại Kết luận thanh tra và đã có Quyết định thu hồi đất thực hiện đúng theo quy định của Luật đất đai năm 2013 đã khẳng định là đất do Nhà nước quản lý.

Tuy nhiên, các hộ dân không tự nguyện giao trả lại đất cho Nhà nước quản lý, UBND huyện Trần Văn Thời đã xử lý vi phạm với hành vi chiếm đất, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, được thực hiện đúng theo quy định pháp luật. Các hộ dân khiếu nại các quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời đã được Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết lần hai là công nhận và giữ nguyên nội dung quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu, yêu cầu thực hiện nghiêm quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời.

Tại cuộc họp tiếp công dân định kỳ tháng 12/2020 (ngày 2/12/2020 Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau có buổi tiếp công dân tại huyện Trần Văn Thời, trong đó có các hộ dân Khóm 7, thị trấn Sông Đốc) đã kết luận, nội dung: "Đối với việc sang nhượng đất giữa các hộ với ông Lê Thanh Tiền: Đây là quan hệ, giao dịch dân sự, trường hợp các hộ cho rằng mình bị lừa gạt khi giao dịch sang nhượng đất, thì gửi đơn kèm hồ sơ, chứng cứ đến Công an huyện Trần Văn Thời xử lý theo quy định. Việc ông Lê Thanh Tiền thuê đất của Nhà nước sử dụng sai mục đích, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời ban hành quyết định thu hồi đất là đúng quy định. UBND huyện Trần Văn Thời tiếp tục thực hiện Phương án cưỡng chế thu hồi đất, đồng thời làm tốt công tác dân vận, xử lý quyền, lợi ích hợp pháp của các hộ một cách tốt nhất".

Chủ tịch UBND xã Sông Đốc Đỗ Văn Sử cho biết thêm, công tác dân vận, tuyên truyền, vận động, xử lý quyền, lợi ích hợp pháp của các hộ, nhất là đối với những hộ không còn chỗ ở nào khác trên địa bàn xã Sông Đốc, UBND xã Sông Đốc cũng đã làm việc cụ thể để giải quyết thỏa đáng yêu cầu của các hộ theo đúng ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh. Đồng thời, việc ban hành quyết định cưỡng chế, trình tự thủ tục thực hiện cưỡng chế được thực hiện đúng theo quy định pháp luật.