Cá tra Việt Nam mở rộng sang thị trường ngách giàu tiềm năng

Sau hơn hai thập kỷ phát triển mạnh, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (Vasep) đánh giá, ngành cá tra đang đối mặt với sự bão hòa ở các thị trường truyền thống. Các thị trường này ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định kiểm dịch, đồng thời yêu cầu phát triển bền vững khiến việc duy trì tăng trưởng trở nên khó khăn hơn. 

Do đó, việc mở rộng sang các thị trường ngách, tức các phân khúc hoặc khu vực chưa được khai thác đầy đủ được xem là hướng đi tất yếu để ngành cá tra duy trì đà phát triển và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Trong số các thị trường ngách tiềm năng, Vasep đánh giá cao khu vực Trung Đông và Bắc Phi, đây là nơi có nhu cầu rất lớn về thực phẩm Halal. Cá tra Việt Nam hoàn toàn có thể khai thác nếu đáp ứng được các tiêu chuẩn chế biến, truy xuất nguồn gốc và chứng nhận Halal. 

Không chỉ các nước Trung Đông, Pakistan, Bangladesh hay các quốc gia châu Phi Hồi giáo như Nigeria, Senegal cũng là những thị trường tiềm năng cho cá tra đông lạnh Việt Nam.

Châu Phi là lục địa có dân số trên 1,4 tỷ người, đang đô thị hóa nhanh với nhu cầu tiêu thụ protein động vật ngày càng tăng trong khi nguồn cá biển nội địa ngày càng suy kiệt. Cá tra với giá thành hợp lý, dễ chế biến, bảo quản có thể đóng vai trò thay thế các loại cá biển truyền thống tại đây. Đây là cơ hội lớn để cá tra Việt Nam khai thác thị trường còn khá mới mẻ và nhiều tiềm năng này.

Tại thị trường Nam Mỹ, Việt Nam đã có bước khởi đầu tại Brazil nhưng phần lớn Nam Mỹ vẫn còn là thị trường ngách chưa được khai thác. Sự tương thích khẩu vị và xu hướng ăn uống tiện lợi tại khu vực này là lợi thế lớn. Việc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa Việt Nam và Mercosur được kỳ vọng sẽ là bàn đạp quan trọng để mở rộng thị phần cá tra tại các quốc gia như Colombia, Peru và Chile.

Vasep cho rằng, để tận dụng tốt các cơ hội, ngành cá tra cần tái cơ cấu sản phẩm theo nhu cầu đặc thù từng thị trường. Ví dụ, phát triển phile không da cho Nhật Bản, cá cắt khoanh cho châu Phi, cá viên, chả cá cho ASEAN…

Bên cạnh đó, việc liên kết chuỗi sản xuất và xuất khẩu là bước đi quan trọng, phối hợp với hợp tác xã và vùng nuôi đạt chuẩn để sản xuất theo đơn đặt hàng riêng biệt về chất lượng, kích cỡ, tỷ lệ mỡ hay chứng nhận Halal, ASC, Organic.

Đầu tư công nghệ chế biến sâu phụ phẩm cũng giúp nâng cao giá trị xuất khẩu, giảm lãng phí và tạo ra các sản phẩm mới có giá trị cao như dầu cá, collagen, gelatin.

Song song đó, cần tăng cường xúc tiến thương mại quốc tế với sự hỗ trợ từ Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Hiệp hội Vasep, thông qua các hội chợ quốc tế và mở văn phòng đại diện tại các khu vực tiềm năng như châu Phi, Trung Đông, Nam Mỹ.