Cẩn trọng khi dùng Margin đầu tư cổ phiếu

HNX-Index giảm 2,58 điểm xuống 189,81 điểm. Khối lượng giao dịch đạt hơn 79,9 triệu đơn vị, tương ứng hơn 1.101 tỷ đồng. Toàn sàn có 65 mã tăng giá, 115 mã giảm giá và 47 mã đứng giá.

UPCOM-Index giảm 0,18 điểm xuống 68,62 điểm. Khối lượng giao dịch đạt hơn 36 triệu đơn vị, tương ứng hơn 317,5 tỷ đồng. Toàn sàn có 128 mã tăng giá, 226 mã giảm giá và 57 mã đứng giá.

Tình hình margin đầu quý IV

Nối tiếp câu chuyện "Margin_ đòn bẩy giải ngân cho các NĐT đang nóng trở lại", bất chấp những nhịp giảm của thị trường chứng khoán trong quý III/2022, dư nợ cho vay margin đã bất ngờ tăng 15.100 tỷ đồng, tương đương 10,9% so với cuối quý II/2022, theo số liệu của FiinTrade tổng hợp từ 55 công ty chứng khoán lớn. Cụ thể trong hoạt động cho vay margin quý III/2022 (đạt xấp xỉ 17,000 tỷ đồng) và đầu quý IV là sự nổi lên của các công ty chứng khoán nước ngoài.

Giới chuyên gia lý giải mức tăng của margin đột biến là do trước các nhịp phục hồi của chỉ số VN-Index trong tháng 7 và tháng 8, nhà đầu tư - đặc biệt là các cá nhân (thành phần chiếm đến 90% cơ cấu thị trường) - đã sử dụng đòn bẩy tài chính với kỳ vọng kiếm lời, hoặc gỡ vốn sau hai quý đầu năm thị trường liên tục biến động tiêu cực.

Tuy vậy, trên thực tế chỉ số chính đã giảm mạnh trong tháng 9/2022 và đóng phiên tháng này ở mức 1.132,1 điểm, giảm 24,4% so với hồi đầu năm. Một nhà đầu tư kỳ cựu trên thị trường chứng khoán chia sẻ, nhịp giảm tháng qua đã khiến loạt nhà đầu tư vay margin "đu" theo sóng hồi đều bị bán giải chấp (force-sell).

Thực tế, không chỉ nhà đầu tư nhỏ mà nhiều lãnh đạo cấp cao của các doanh nghiệp cũng bị các công ty chứng khoán bán giải chấp cổ phiếu. Bên cạnh đó, hiện tượng này cũng không chỉ xuất hiện trong mấy tháng gần đây mà đã xảy ra từ quý đầu năm, trong bối cảnh thị trường bắt đầu giảm điểm mạnh.

Vừa qua, hàng loạt công ty chứng khoán nâng lãi suất cho vay ký quỹ (margin) trong bối cảnh lãi suất ngân hàng tăng cao.

Trước đó, sau lần điều chỉnh tăng lãi suất của Ngân hàng Nhà nước vào tháng 9, nhiều công ty chứng khoán cũng đã điều chỉnh lãi suất giao dịch ký quỹ để phù hợp với mức lãi suất ngân hàng mới.

Việc thanh khoản thị trường giảm mạnh thì việc tăng lãi cho vay margin có lẽ tạo thêm khó khăn cho thị trường chung, nhưng giới phân tích cho rằng đây là xu hướng tất yếu.

HOSE cắt margin với 62 mã chứng khoán trong quý 4/2022

Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE) vừa công bố danh sách 62 mã chứng khoán không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ trong quý 4/2022. Đây chủ yếu là những cổ phiếu quen thuộc nằm trong diện bị cảnh báo hoặc kiểm soát như CIG, DLG, DXV, HNG, HOT, HU1, HU3, ITA, MCG, OGC, PMG, PTL, RDP, SCD, SII, SJD, TCR, TNI, TTF, VFG, VOS,...

Trong danh sách còn thêm nhóm cổ phiếu hệ sinh thái FLC như FLC, GAB, HAI. Nguyên nhân bị cắt margin trong quý 4 do cổ phiếu GAB nằm trong danh sách hạn chế giao dịch kể từ 5/10 còn FLC và HAI đang thuộc diện đình chỉ giao dịch, chưa rõ thời gian trở lại sàn.

Một số cổ phiếu họ nhà Louis từng làm mưa làm gió thị trường trong năm 2021 cũng thuộc diện bị cắt margin trong quý 3 như TGG; mã JVC, NVT "...

Cổ phiếu HVN của Vietnam Airlines, HAG của Hoàng Anh Gia Lai cũng tiếp tục bị cắt margin quý 4.

Theo các chuyên gia, bối cảnh thị trường biến động tiêu cực đã cho thấy sự rủi ro khi sử dụng margin (thường được gọi là đòn bẩy tài chính) để đầu tư chứng khoán, đặc biệt là đối với những người tay ngang, ít kinh nghiệm.

Thông thường, nhà đầu tư giao dịch chứng khoán sẽ có 2 loại tài khoản: tài khoản thường và tài khoản margin. Trong đó, tài khoản margin sẽ dùng để vay từ công ty chứng khoán để mua cổ phiếu. Khi thị trường lao dốc hay cổ phiếu nào đó tụt dốc, thường các công ty chứng khoán sẽ bán giải chấp cổ phiếu của nhà đầu tư đã vay margin. Hoặc, trong trường hợp công ty chứng khoán công bố cắt margin cổ phiếu, những nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu (có sử dụng margin) phải lựa chọn giữa bán ra hoặc nạp thêm tiền vào tài khoản margin cho công ty chứng khoán; nhà đầu tư cũng có thể thực hiện đồng thời cả 2 phương án. Thời gian để nhà đầu tư xử lý margin dao động trong khoảng từ 2 - 5 phiên giao dịch.

"Không nhà đầu tư nào mong muốn cổ phiếu bị bán giải chấp, bởi một khi bị "force-sell", nhà đầu tư sẽ chịu thiệt hại rất nặng", một chuyên gia chứng khoán nhấn mạnh.

Do đó, các công ty chứng khoán đều khuyến nghị nhà đầu tư cần theo dõi chặt chẽ tỷ lệ ký quỹ tài khoản trước những biến động của cổ phiếu đang nắm giữ. Bên cạnh đó, nhà đầu tư chỉ nên sử dụng margin khi đã có kinh nghiệm lâu năm, am hiểu thị trường và doanh nghiệp mà mình đầu tư; không nên margin vào những cổ phiếu có tính đầu cơ.

Nhà đầu tư cũng được khuyến nghị chỉ sử dụng margin khi thị trường có xu hướng tăng rõ ràng, nhưng ở mức độ vừa phải, tạo một biên độ an toàn cho tài khoản.

Cơ hội nào cho thị trường tháng 11?

Thị trường chứng khoán trong nước bước vào tháng 11 với khá ít thông tin hỗ trợ. Thực sự hiện tại cũng có ít ý kiến dám tự tin nhận định thị trường đã tạo đáy hay chưa. Các yếu tố tác động trong tháng này về cơ bản chưa có nhiều điểm sáng, ngoại trừ việc mặt bằng giá đã giảm khá sâu có thể kích thích dòng tiền dài hạn vào lại.

Theo các chuyên gia, tâm điểm thị trường chứng khoán trong ngắn hạn là cuộc họp chính sách của Ủy ban Thị trường mở (FOMC) của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) dự kiến sẽ thông báo vào ngày 3/11 theo giờ Việt Nam. Tuy vậy, kết quả của cuộc họp trên có thể sẽ không gây ra bất ngờ và xáo trộn lớn trên thị trường khi xác suất rất cao FED sẽ tiếp tục tăng 75 điểm cơ bản lãi suất điều hành trong cuộc họp này. Thay vào đó, thị trường quan tâm nhiều hơn tới bài phát biểu của Chủ tịch FED về định hướng chính sách trong giai đoạn tới. "Với việc đã có thêm những bằng chứng cho thấy lạm phát tại Mỹ đang hạ nhiệt, thị trường kỳ vọng FED không đưa ra quan điểm "diều hâu" ( Quan điểm Diều Hâu: là những nhà hoạch định chính sách tập trung vào việc giữ lạm phát ở mức thấp) hơn về thắt chặt chính sách trong cuộc họp này".

Ngoài ra, tháng 11 nhà đầu tư cũng sẽ chú ý tới một số thông tin định kỳ trong nước như kỳ tái cơ cấu danh mục quỹ ETF, đáo hạn phái sinh hợp đồng tháng 11,… Tuy nhiên, các yếu tố này dự báo sẽ không tác động nhiều tới tâm lý và diễn biến thị trường. Xa hơn, sau khi "sóng" kết quả kinh doanh quý III được công bố, nhiều chuyên gia bày tỏ sự quan ngại hơn khi thị trường tháng 11 sẽ đi vào vùng trũng thông tin. Với lực cầu và dòng tiền chưa nổi bật, nhiều khả năng thị trường sẽ diễn biến giằng co, tích lũy khi động lực tăng điểm thấp

Bàn về cơ hội kinh doanh, chia sẻ trên góc nhìn của 1 nhà đầu tư ngoại CEO PGT Holdings ông Kakazu Shogo bày tỏ:

"Phân tán rủi ro trong bối cảnh chứng khoán hiện này là việc bạn đem chia tiền đầu tư của mình vào nhiều loại tài sản với mức độ rủi ro khác nhau, thay vì chỉ đầu tư vào một tài sản duy nhất.

Để quản lý vốn trong đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư sẽ đa dạng hóa danh mục cổ phiếu có độ rủi ro khác nhau. Qua đó giúp bạn giảm rủi ro thua lỗ mà không làm ảnh hưởng đến khả năng đạt lợi nhuận của các khoản đầu tư.

Để hạn chế rủi ro và tối đa lợi nhuận, bạn hãy xây dựng cho mình hệ thống giao dịch hoàn thiện và kế hoạch quản lý vốn hợp lý cũng như tuân thủ nguyên tắc mà mình đã đề ra."

Thêm vào đó ông Kakazu Shogo luôn nhấn mạnh yếu tố cơ bản của doanh nghiệp là sự minh bạch về thông tin tới công chúng. "Thị trường chứng khoán là thị trường hết sức nhạy cảm, là thị trường của niềm tin. Do đó, tính minh bạch là điều cần đặc biệt chú trọng. Một thị trường chứng khoán phát triển tốt và bền vững cần dựa trên nhân tố cốt lõi là niềm tin của giới đầu tư và niềm tin này chỉ có thể có nếu thị trường thực sự công khai, minh bạch. Nếu doanh nghiệp không chú trọng những điều này, việc mất niềm tin của nhà đầu tư trên thị trường sẽ là điều tất yếu."

Trong dài hạn, khi thị trường quay lại những mốc điểm lợi thế, dòng tiền quay lại với thị trường chứng khoán mạnh mẽ hơn, mã cổ phiếu PGT sẽ giúp các nhà đầu tư ăn nên làm ra. Vì thế, PGT là một gợi ý để các nhà tìm hiểu và lựa chọn góp vốn.

Thống kê giao dịch của mã PGT trên sàn HNX.

Khép lại phiên giao dịch ngày 11/11/2022, mã PGT đóng cửa với mức giá 3,000 VNĐ.