Cần xem xét lại bản án phúc thẩm dân sự của TAND tỉnh Bình Phước

Viện KSND Cấp cao đã nhận đơn

Trước phán quyết vi phạm pháp luật nghiêm trọng của bản án dân sự phúc thẩm số 41/2021/ DS-PT ngày 30/3/2021 của TAND tỉnh Bình Phước, xâm phạm trực tiếp quyền sử dụng đất hợp pháp của nguyên đơn là ông Nguyễn Thanh Hiền và tác động xấu đến hoạt động xét xử của thẩm phán tòa sơ thẩm khi có bản án bị sửa không có căn cứ pháp lý. Vì vậy, Luật sư Dương Vĩnh Tuyến – Văn phòng Luật sư Dương Chí, người đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn Nguyễn Thanh Hiền đã có đơn gửi Viện trưởng Viện KSND Cấp cao và Chánh án TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh để đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm bản án dân sự phúc thẩm số 41/2021/DS-PT theo hướng sửa bản án; Bác kháng cáo của bị đơn Nguyễn Thị Liệu, giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm số 35/2020/DS-ST ngày 22/9 - 25/9/2020 của TAND TP Đồng Xoài. Được biết Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã tiếp nhận đơn. Theo nội dung vụ án, vào năm 1992, ông Nguyễn Thanh Hiền (SN 1968) mua của ông Lê Văn Lựa miếng đất có diện tích 5m x 40m (Tính từ đường ĐT 741 vào). Nay thuộc khu phố Tân Trà, P.Tân Xuân, TP. Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước.

Đến năm 1998, Nhà nước tiến hành đo chính quy, đất của ông Hiền được đo là 175m2 , thuộc thửa số 308, tờ bản đồ số 61. Ngày 31/12/2004, UBND thị xã Đồng Xoài (nay là thành phố Đồng Xoài) ban hành quyết định 6651/QĐ-UB, giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) cho hộ gia đình ông Hiền với diện tích 148m2 (Thiếu 27m2 so với diện tích kê khai đăng ký, được đo đạc chính quy).

Trong quá trình sử dụng, bà Hồ Thị Gái, người sử dụng đất liền kề, có tranh chấp QSDĐ với ông Hiền nên kiện ra tòa. Tại bản án dân sự phúc thẩm số 85/2012/DS-PT ngày 26/9/2012 của TAND tỉnh Bình Phước đã tuyên bác yêu cầu của bà Gái về việc xem xét lại tính hợp pháp của giấy CNQSDĐ do UBND thị xã Đồng Xoài cấp cho hộ ông Hiền, với lý do giấy CNQSDĐ hộ gia đình ông Hiền được cấp đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định. Đồng thời, tuyên buộc ông Hiền trả cho bà Gái 16,9m2 diện tích đất lấn chiếm. Sau khi có bản án này, ông Hiền đã chấp hành, tháo dỡ công trình xây dựng, trả lại đất cho gia đình bà Gái. 

Từ vụ bà Gái kiện, ông Hiền mới biết được diện tích đất của gia đình ông được cấp QSDĐ có một phần do ông Trịnh Ngọc Vinh, ông Sơn Ngọc Sua và bà Nguyễn Thị Tia lấn chiếm sử dụng. Sau đó, vào năm 2017, ông Sua, bà Tia chuyển nhượng nhà đất cho bà Nguyễn Thị Liệu (SN 1952). Do đó, ông Hiền khởi kiện đề nghị tòa án giải quyết buộc bà Nguyễn Thị Liệu và các thành viên trong hộ gia đình bà tháo dỡ, di dời tài sản, công trình đã xây dựng lấn chiếm, trả lại cho ông Hiền diện tích 14,4m2 đã được cấp giấy CNQSDĐ cho hộ ông Hiền. 

Bản án số 41 tác động xấu đến hoạt động xét xử 

Từ ngày 22/9 - 25/9/2020, TAND TP Đồng Xoài xét xử sơ thẩm vụ án dân sự “Tranh chấp quyền sử dụng đất” và tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Hiền. Tuyên buộc hộ bà Liệu phải tháo dỡ, di dời phần công trình xây dựng và các công trình phụ khác trên đất để trả lại nguyên hiện trạng đất trống cho ông Hiền có tổng diện tích là 14,4m2 đất tại khu phố Tân Trà, phường Tân Xuân, TP Đồng Xoài. HĐXX phiên tòa sơ thẩm cũng tuyên không chấp nhận yêu cầu phản tố của bị đơn Nguyễn Thị Liệu.

Không đồng ý với bản án sơ thẩm của TAND TP Đồng Xoài, bà Liệu kháng cáo đề nghị sửa bản án sơ thẩm, không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Ngày 01/3 và 23/3/2021, TAND tỉnh Bình Phước đưa ra xét xử phúc thẩm. Tại phiên tòa này, đại diện Viện KSND tỉnh Bình Phước đã đề nghị bác kháng cáo của bị đơn Nguyễn Thị Liệu, giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm số 35/2020/ DS-ST ngày 22/9 - 25/9/2020 của TAND TP Đồng Xoài. Thế nhưng, đến ngày 30/3/2021 HĐXX phúc thẩm gồm các thẩm phán Lê Quang Ninh, Phạm Tiến Hiệp và Lê Hồng Hạnh đã tuyên chấp nhận kháng cáo của bị đơn Nguyễn Thị Liệu, sửa bản án dân sự sơ thẩm số 35/2020/DS-ST ngày 22/9-25/9/2020 của TAND TP Đồng Xoài, bác yêu cầu khởi kiện của ông Hiền để công nhận bà Liệu được quyền sử dụng 14,4m2 đất mà gia đình ông Hiền đã được cấp QSDĐ từ năm 2004. Ngoài ra, bản án phúc thẩm còn kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét lại bản án dân sự phúc thẩm số 85 của TAND tỉnh Bình Phước về giải quyết tranh chấp đất đai giữa bà Gái với ông Hiền.

Ông Dương Vinh Tuyến, người đại diện theo ủy quyền của ông Hiền, khẳng định: “Việc HĐXX cấp phúc thẩm phán quyết như trên là đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của ông Hiền và tác động xấu đến hoạt động xét xử của thẩm phán Lê Thu Huệ - Chủ tọa phiên tòa dân sự sơ thẩm thuộc TAND TP. Đồng Xoài, khi có bản án bị sửa thiếu căn cứ pháp lý”.

 “Lòng tốt” hay sự giả tạo?

Theo lời khai của ông Huỳnh Như Thắng – Đại diện Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bình Phước (Cũng là đại diện Cơ quan trực tiếp thực hiện đo đạc bản đồ ngày 1/10/2019) khẳng định phần diện tích đất tranh chấp tại kết quả đo đạc ngày 1/10/2019, ghi nhận thửa đất 887 (Thửa đất bà Liệu đang sử dụng) diện tích 170,2m2 là đo hiện trạng, căn cứ theo Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về bản đồ địa chính. Khi xác lập bản trích đo thì thửa 887 là thửa mới, chưa đăng ký kê khai trong sổ mục kê đất đai, nhằm phục vụ cho việc giải quyết tranh chấp của vụ án nàỵ. Trên thực tế, khi lập quy hoạch và đo đạc chính quy năm 1998, thửa số 887 diện tích 170,2m2 không có trên bản đồ quy hoạch. Nguyên nhân do đất này thuộc quyền quản lý, sử dụng của Nhà nước, chưa được công nhận hoặc cấp cho tổ chức, cá nhân nào. Trong phần diện tích 170,2m2 của thửa 887 thì có 81,9m2 thuộc hành lang bảo vệ đường điện 35 kV Đồng Xoài - Chơn Thành, diện tích 14,4m2 thuộc thửa 308 đã cấp giấy CNQSDĐ cho hộ ông Hiền.

Trao đổi với phóng viên, ông Hiền bức xúc nói: “Bản án dân sự phúc thẩm số 41/2021/DS-PT của TAND tỉnh Bình Phước cho rằng bà Nguyễn Thị Liệu đã mua nhà đất của ông Sơn Ngọc Sua từ ngày 19/5/1992, là không đúng. Vì từ ngày 20/1/1992 tôi đã mua phần đất của ông Lê Văn Lựu, làm nhà cư trú tại đó. Nhưng chưa bao giờ nghe ông Sua nói đã bán đất nhà cho bà Liệu vào ngày 19/5/1992. Mặc khác, bà Liệu với ông Sua không có bà con, thân thuộc, thì làm gì có chuyện ngày 19/5/1992 bà Liệu mua nhà đất của ông Sua và cho gia đình ông Sua ở đến ngày 6/12/2017 (Tức là 25 năm) mới trả lại nhà đất? Nói ông Sua bán nhà đất cho bà Liệu vào ngày 19/5/1992, tại sao năm 2004 khi tôi đăng ký cấp giấy CNQSDĐ thì ông Sua lại ký vào biên bản xác định ranh giới hiện trạng sử dụng đất?”.