Cây cầu ở Trung Quốc khánh thành chưa đầy một năm đã bị sụp đổ: Công nghệ tiên tiến chưa phải là tất cả?

Vào ngày 11/11/2025, cầu Hồng Kỳ gần Nhà máy thủy điện Song Giang Khẩu (Trung Quốc), dài 762m bất ngờ sụp đổ. "Cây cầu trên mây" này, vừa hoàn thành việc đóng nhịp chính vào tháng 1 năm nay, từng là tuyến đường giao thông huyết mạch nối Mã Nhĩ Khang, Kim Xuyên và Nhượng Đường. Mặc dù trụ cầu chính cao 172 mét và dầm nhịp chính không bị phá hủy hoàn toàn, nhưng chúng đã bị xoắn và biến dạng nghiêm trọng.

Chính quyền địa phương tuyên bố rằng các vết nứt trên sườn dốc do sạt lở đất đã được phát hiện trước khi vụ sập xảy ra, và các biện pháp kiểm soát giao thông đã được triển khai trước đó; may mắn là không có thương vong nào.

Nhưng tại sao công trình khổng lồ tốn kém này lại "mong manh" đến vậy? Người dân địa phương nhớ lại rằng mặt đường ở đầu cầu đã xuất hiện những vết nứt trước khi thảm họa xảy ra.

Giải thích chính thức cho rằng nguyên nhân là do sạt lở đất, gọi đây là "bất khả kháng". Tuy nhiên, nếu xem xét kỹ hơn, nhiều câu hỏi đặt ra: Nếu các vết nứt được phát hiện và kiểm soát, tại sao các biện pháp khẩn cấp kỹ lưỡng hơn lại không được thực hiện? Liệu các rủi ro địa chất có được cân nhắc đầy đủ trong quá trình thiết kế cầu hay không? Cần lưu ý rằng khu vực hồ chứa nước của Nhà máy Thủy điện Song Giang Khẩu, nơi cây cầu tọa lạc, là một khu vực có nguy cơ cao xảy ra thảm họa địa chất.

Các chuyên gia đã chỉ ra rằng những cây cầu có trụ cao, nhịp dài như thế này đòi hỏi độ ổn định nền móng cực kỳ cao, và sau khi hồ chứa nước đầy, các ngọn núi dễ bị sạt lở. Nếu khảo sát địa chất không đủ kỹ lưỡng trong quá trình xây dựng, hoặc nếu các rủi ro tiềm ẩn bị bỏ qua để đáp ứng thời hạn, thảm kịch có thể là không thể tránh khỏi. Như người xưa đã nói, "Một lỗ kiến có thể làm vỡ đê ngàn dặm", và điều tương tự cũng đúng với việc xây dựng cầu.

Ngoài ra, một số người tin rằng sự sụp đổ của Cầu lớn Hồng Kỳ cũng có thể liên quan đến hiện tượng thấm dột trên sườn dốc, lượng mưa phân tán và áp suất nước động do hồ chứa gây ra, làm lộ ra những rủi ro về độ ổn định của các sườn dốc cao dưới sự xáo trộn của hồ chứa nước.

Việc cầu sập không chỉ gây ra bụi bặm và đổ nát mà còn đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về chất lượng của các dự án kỹ thuật lớn.

Cầu được thiết kế theo kết cấu khung cứng liên tục bê tông cốt thép dự ứng lực ba nhịp, một liên kết. Sau 5 năm thi công, nhịp chính đã hoàn thành vào ngày 14/1/2025 và cầu chính thức thông xe vào ngày 13/4.

Theo các chuyên gia, hiểu biết của con người về phản ứng phi tuyến tính của khối đất và đá vẫn còn hạn chế, và ngay cả những mô hình tinh vi nhất cũng không thể nắm bắt đầy đủ bản chất hỗn loạn của các hệ thống tự nhiên. Một kỹ sư Trung Quốc cho rằng: "Chúng ta tính toán các hệ số an toàn trên bản thiết kế, nhưng thiên nhiên không bao giờ tuân theo luật lệ."

Sự sụp đổ này gây ra thiệt hại kinh tế trực tiếp. Nghiêm trọng hơn, nó phơi bày một thực tế : ở những khu vực có hoạt động kiến tạo mạnh mẽ và địa chất phức tạp, sự can thiệp của con người vào thiên nhiên luôn có giới hạn.