Chàng trai 24 tuổi suýt suy thận vì tập thể dục "quá hăng"

Tiểu Lý, 24 tuổi ở Trung Quốc, vốn là người không tập thể dục nhiều. Một ngày nọ, anh đột nhiên muốn đến phòng tập thể dục và tập squat hơn một giờ. Kết quả là, chân anh bị đau và sưng vào ngày hôm sau đến nỗi anh thậm chí không thể đi lại. Điều đáng sợ hơn là màu nước tiểu của anh sẫm như nước tương.

Gia đình đưa anh đến khoa cấp cứu của bệnh viện để kiểm tra. Mức creatine kinase của anh là hơn 100.000 U/L, gấp 322 lần giới hạn trên của giá trị bình thường (310 U/L). Ngoài ra, xét nghiệm nước tiểu thường quy của anh cho thấy có máu ẩn rõ ràng và protein nước tiểu dương tính (chỉ ra tổn thương thận), vì vậy anh được chẩn đoán mắc hội chứng tiêu cơ vân.

Sau khi điều trị ban đầu tại phòng cấp cứu và nằm viện một tuần tại khoa thận, các triệu chứng của anh dần thuyên giảm và anh được xuất viện thuận lợi sau khi mọi chỉ số trở lại bình thường.

Các bác sĩ chuyên khoa thận chỉ ra rằng nếu bạn bị đau cơ dữ dội, mệt mỏi hoặc màu nước tiểu thay đổi đáng kể sau khi tập thể dục, hãy cẩn thận với tình trạng tiêu cơ vân và tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức mà không chậm trễ để tránh suy thận cấp, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Tiêu cơ vân là gì?

Tiêu cơ vân, đúng như tên gọi, là tình trạng phá hủy và phân hủy cơ vân.

Cơ vân, còn gọi là cơ xương, là cơ có thể được não người tự do điều khiển và được con người sử dụng cho các hoạt động hàng ngày. Hội chứng tiêu cơ vân là một hội chứng lâm sàng trong đó myoglobin và creatine kinase đi vào tuần hoàn máu sau khi mô cơ bị hoại tử do nhiều yếu tố.

Nói một cách dễ hiểu, màng tế bào cơ bị tổn thương và protein trong cơ (đặc biệt là myoglobin) rò rỉ vào máu, khiến nồng độ của nó trong máu tăng lên. Khi sự tích tụ myoglobin trong cơ thể vượt quá giới hạn dung nạp (ngưỡng) của thận, nó có thể gây tổn thương thận cấp tính hoặc thậm chí là suy thận, và cũng có thể gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng khác như đông máu rải rác trong lòng mạch, tăng kali máu và loạn nhịp tim gây tử vong. Theo thống kê, 10-50% bệnh nhân bị tiêu cơ vân và tổn thương thận cấp tính có thể tử vong.

Tiêu cơ vân do tập thể dục là nguyên nhân rất phổ biến khiến người ta phải nhập viện vì chứng rối loạn này, cũng giống như tình trạng thiếu máu cục bộ mô hoặc chấn thương do động đất và tai nạn xe hơi.

Bệnh tiêu cơ vân có ba triệu chứng điển hình: nước tiểu có màu nâu đỏ (còn được mô tả là màu trà hoặc nước tương), đau cơ cấp tính và yếu cơ.

Nước tiểu màu nâu đỏ cho thấy sự hiện diện của myoglobin trong nước tiểu, nhưng chỉ khoảng một nửa số bệnh nhân sẽ có nước tiểu màu nâu đỏ điển hình được đưa tin trên báo chí. Vì vậy, ngay cả khi nước tiểu không chuyển sang màu này, nó cũng không loại trừ tình trạng tiêu cơ vân. Ngoài ra, cứng cơ và sưng cũng có thể là triệu chứng của tiêu cơ vân. Nhưng một số bệnh nhân mắc các trường hợp nhẹ có thể không có bất kỳ triệu chứng nào.

Tại sao tập thể dục cường độ cao lại gây ra chứng tiêu cơ vân?

Khi chúng ta thực hiện các bài tập cường độ cao, đặc biệt là các bài tập kéo giãn cơ học (bao gồm các cơn co thắt lệch tâm lặp đi lặp lại, các bài tập gắng sức hoặc các bài tập có tính lặp lại cao), các cơn co thắt cơ mạnh sẽ dẫn đến hoạt hóa các kênh ion, làm tăng nồng độ ion canxi trong các tế bào cơ và sau đó gây ra một loạt các thay đổi làm tổn thương các tế bào cơ và khiến các protein trong tế bào cơ tràn vào máu.

Những nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao là ai? Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tình trạng tiêu cơ vân do tập thể dục thường gặp nhất ở những người không tập thể dục nhiều và bắt đầu "tăng cường" bài tập của mình (chẳng hạn như bắt đầu thực hiện các bài tập có tính lặp lại cao như gập người, chống đẩy và gập bụng quá sớm), giống như Tiểu Lý lúc đầu.

Làm sao để ngăn ngừa bệnh tiêu cơ vân?

Tập thể dục có nhiều lợi ích, vì vậy chúng ta không thể vứt bỏ cả đứa bé lẫn nước tắm. Điều quan trọng là tập thể dục từng bước một và không cố gắng tăng cân cùng một lúc.

Đặc biệt là khi bạn mới bắt đầu tập thể dục, hoặc khi bạn bắt đầu lại sau một thời gian dài nghỉ ngơi, hoặc khi bạn bắt đầu một loại hình đào tạo mới, bạn nên đặc biệt chú ý đến các giai đoạn này. Khi bạn bắt đầu đào tạo lập dị, tốt nhất là thực hiện một tuần đào tạo cường độ thấp và sau đó dần dần chuyển sang đào tạo cường độ cao.

Ngoài ra, nếu cảm thấy mệt mỏi, hãy nghỉ ngơi và bổ sung nước kịp thời, đồng thời cố gắng không tập thể dục trong môi trường nóng; những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiêu cơ vân nên đặc biệt cẩn thận.

Nguồn và ảnh: The Paper