Châu Âu thống nhất cắt giảm 90% lượng khí thải vào năm 2040

Chủ tịch EU Ursula von der Leyen tuyên bố: “EU đang thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với hành động tác động tới khí hậu và Thỏa thuận Paris. Một tháng sau hội nghị COP30, chúng tôi đã biến lời nói thành hành động, với mục tiêu được quy định trong luật là cắt giảm 90% lượng phát thải từ nay đến hết năm 2040”.

Theo bà von der Leyen, thỏa thuận trên của EU là một kế hoạch "thực tế và linh hoạt", nhằm làm cho quá trình chuyển đổi sạch trở nên quan trọng hơn.

Ông Hortense Bioy, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu đầu tư bền vững tại Công ty Morningstar Sustainalytics, nhận định mục tiêu mới mang tính ràng buộc pháp lý này rất đáng khen ngợi, vì kế hoạch củng cố tham vọng của EU đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Thỏa thuận này được đưa ra ngay sau Hội nghị các bên lần thứ 30 (COP30), tức Hội nghị Liên hiệp quốc về Biến đổi Khí hậu diễn ra tại Belem, Brazil từ 10-21/11/2025, nơi các nhà lãnh đạo thế giới quyết định cách thực hiện các mục tiêu khí hậu.

Với vai trò Chủ tịch COP30, Brazil đã thúc đẩy một thỏa thuận mang tính thỏa hiệp để tăng cường nguồn lực tài chính chống biến đổi khí hậu cho các quốc gia đang phát triển.

Mục tiêu năm 2040 mà EU đề ra sẽ thúc đẩy đổi mới trên các chuỗi cung ứng quan trọng, từ các giải pháp cho vật liệu đất hiếm đến lưu trữ năng lượng thế hệ tiếp theo, khi các doanh nghiệp đã có được một tầm nhìn rõ ràng về hướng đi dựa trên các quy định.

Ông Bastian Gierull, CEO Công ty tiện ích tập trung vào năng lượng tái tạo Octopus Energy Germany, bổ sung rằng điều quan trọng là "nhận ra rằng bảo vệ khí hậu không phải là một gánh nặng, mà là một khoản đầu tư chiến lược".

Ông nói hành động khí hậu là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, độc lập, tạo việc làm và đổi mới, đồng thời lưu ý rằng cam kết này "cho thấy chúng ta có thể chống lại biến đổi khí hậu mà vẫn giữ được khả năng cạnh tranh của châu Âu”.

Thỏa thuận mới của EU bao gồm việc trì hoãn 1 năm đối với việc áp dụng hệ thống giao dịch phát thải của EU cho các tòa nhà, giao thông đường bộ cũng như các ngành công nghiệp nhỏ (ETS2). ETS2 là một bổ sung mới cho thị trường carbon của khối, được thiết kế để bao gồm các ngành công nghiệp chưa có trong hệ thống hiện tại được ra mắt vào năm 2005.

Hệ thống mới này dự kiến sẽ có hiệu lực vào năm 2027 nhưng sau đó được dời lại đến năm 2028. Các yêu cầu giám sát và báo cáo thí điểm ETS2 đã có hiệu lực trong năm nay và sẽ không bị ảnh hưởng.

Theo ông Craig Douglas, đối tác tại quỹ đầu tư mạo hiểm World Fund, công ty hỗ trợ các công ty khởi nghiệp công nghệ giảm phát thải: "Luật này là một yếu tố nền tảng cho việc giảm phát thải. Bất kỳ sự trì hoãn hoặc thay đổi đáng kể nào đều có thể ảnh hưởng đến những quyết định đầu tư đó và có thể làm chậm tiến độ tổng thể. Ưu tiên hàng đầu là chi phí giảm phát thải ở mức thấp nhất có thể, sự luân chuyển giữa các ngành”.

Thỏa thuận của EU cũng nhắc đến việc sử dụng tín chỉ carbon. Một tín chỉ đại diện cho 1 tấn carbon dioxide được loại bỏ khỏi khí quyển. Có khả năng, EU sẽ sử dụng "tín chỉ quốc tế chất lượng cao" để đạt được mục tiêu giảm khí thải mới được đặt ra, nhưng biện pháp này chỉ có thể chiếm 5% nỗ lực tổng thể, phần còn lại đến từ việc loại bỏ phát thải trong khối.

Việc doanh nghiệp sử dụng các tín chỉ carbon từ lâu đã gây tranh cãi, do một loạt các vụ bê bối cho thấy tín chỉ không đại diện cho việc giảm phát thải thực sự. Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường đã chuyển hướng tập trung vào chất lượng và độ tin cậy của tín chỉ carbon.

Theo ông Magnus Drewelies, CEO của nền tảng giao dịch tín chỉ carbon Ceezer, việc sử dụng tín chỉ carbon gửi đi ba thông điệp chính: phát thải ròng bằng 0 đòi hỏi sự linh hoạt, EU sẽ kiên quyết về chất lượng của các tín chỉ, EU cũng sẵn sàng hỗ trợ hành động khí hậu toàn cầu bằng cách mua các tín chỉ quốc tế.

"Việc áp dụng lên đến 5% các tín chỉ quốc tế có thể hỗ trợ các nỗ lực giảm thiểu khí hậu toàn cầu về mặt tài chính, nhưng thực tế cũng là một cách để giảm chi phí của mục tiêu khí hậu, với các tín chỉ quốc tế có giá thấp hơn đáng kể. Nhưng hiệu quả thực tế cần có thời gian kiểm chứng”, ông nói thêm.