Chỉ số PMI tháng 5 tăng mạnh nhưng vẫn dưới ngưỡng 50 điểm

Ngành sản xuất Việt Nam đang bước vào giai đoạn biến động khi chỉ số Chỉ số Nhà quản trị Mua hàng - Purchasing Managers’ Index (PMI) tháng 5/2025 đạt 49,8 điểm, tăng mạnh so với mức 45,6 điểm của tháng 4, nhưng vẫn nằm dưới ngưỡng 50 điểm - ranh giới quan trọng giữa mở rộng và thu hẹp sản xuất.

Theo S&P Global, chỉ số PMI được tính dựa trên khảo sát khoảng 400 doanh nghiệp sản xuất, phản ánh tình hình kinh doanh thông qua năm chỉ số thành phần chính: Đơn đặt hàng mới (30%), Sản lượng (25%), Việc làm (20%), Thời gian giao hàng của nhà cung cấp (15% đảo chiều) và Tồn kho hàng mua (10%). Dữ liệu được thu thập từ ngày 12 đến 21 tháng 5/2025 và được điều chỉnh theo mùa để loại bỏ các biến động ngắn hạn, giúp mang lại cái nhìn chính xác nhất cho các doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách.

Báo cáo của S&P Global cho biết số lượng đơn đặt hàng mới trong ngành sản xuất của Việt Nam tiếp tục giảm vào tháng 5 khi thuế quan của Mỹ được cho là đã ảnh hưởng đặc biệt đến nhu cầu xuất khẩu. Tuy nhiên, sản lượng đã tăng trưởng trở lại và các điều kiện kinh doanh tổng thể hầu như không thay đổi khi một số công ty ghi nhận chính sách thuế quan ổn định hơn so với tháng 4.

Trong khi đó, tình trạng nhu cầu yếu đã góp phần làm giảm chi phí đầu vào lần đầu tiên trong 22 tháng, và các công ty tiếp tục hạ giá bán hàng.

Tương tự trong tháng 4, số lượng đơn đặt hàng mới đã giảm trong tháng 5, và người tham gia khảo sát cho rằng nguyên nhân của sự giảm sút gần đây là do vấn đề thuế quan và nhu cầu thị trường giảm.

Trong khi số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm, sản xuất đã tăng trưởng trở lại trong tháng 5 sau khi giảm trong tháng 4. Sự ổn định hơn về chính sách thuế quan được cho là đã giúp hỗ trợ tăng sản lượng trở lại, trong khi việc cải thiện công suất cũng được đề cập đến.

Cũng tương tự như xu hướng sản lượng, báo cáo của S&P Global cho biết niềm tin kinh doanh đã cải thiện vào tháng 5 khi chính sách thuế ổn định hơn. Tuy nhiên, một số người trả lời khảo sát vẫn lo ngại về tác động tiềm tàng của thuế quan, từ đó tâm lý kinh doanh vẫn nằm hẳn dưới mức trung bình của lịch sử chỉ số.

Trong khi đó, lượng công việc tồn đọng tiếp tục giảm do số lượng đơn đặt hàng mới giảm, nhưng tốc độ giảm đã chậm lại thành mức yếu nhất trong chuỗi năm tháng giảm liên tiếp gần đây.

Những nỗ lực tăng sản lượng khiến các nhà sản xuất phải tăng nhẹ hoạt động mua hàng vào tháng 5. Hoạt động mua hàng hóa đầu vào đã ghi nhận tăng trưởng nhẹ, kết thúc thời kỳ giảm kéo dài hai tháng.

Mặc dù hoạt động mua hàng tăng, tồn kho hàng hóa đầu vào lại tiếp tục giảm, với mức độ giảm là ít đáng kể nhất kể từ tháng 8/2024. Bên cạnh đó, tồn kho hàng thành phẩm cũng giảm, do các công ty cảm thấy ngần ngại trong việc lưu trữ hàng tồn và việc giao hàng nhanh chóng cho khách hàng.

Trong khi đó, thời gian giao hàng của nhà cung cấp trong tháng 5 đã kéo dài một chút khi người trả lời khảo sát ghi nhận tình trạng giao thông chậm chạp.

Bối cảnh nhu cầu hàng hóa yếu đã khiến một số nhà cung cấp giảm giá sản phẩm của họ trong tháng 5, từ đó khiến chi phí đầu vào giảm trong tháng. Đây là lần giảm giá đầu vào đầu tiên kể từ tháng 7/2023.

Với chi phí đầu vào giảm, các nhà sản xuất tiếp tục hạ giá bán hàng vào giữa quý 2 của năm. Giá bán hàng đến nay đã giảm trong suốt năm tháng qua, khi giá đầu ra tiếp tục giảm nhẹ trong tháng 5.

Đánh giá về kết quả PMI ngành sản xuất của Việt Nam trong tháng 5, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence nhận định, tin tức về thuế quan tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc xác định xu hướng của ngành sản xuất Việt Nam. Tháng 5 đã chứng kiến một bức tranh ổn định hơn về các chính sách thuế quan của Mỹ so với tháng 4, từ đó khiến sản lượng tăng trở lại và niềm tin kinh doanh cải thiện.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất vẫn thận trọng về tác động của thuế quan và lại chứng kiến sự giảm mạnh của số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới, mà điều này đã góp phần làm tổng số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm.