Chiến khu ATK - Định Hóa: Địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng

Cách đây hơn 80 năm, ngày 8/2/1941, ngay sau khi đặt chân về nước, Bác Hồ đã chọn hang Cốc Bó, thuộc bản Pác Bó, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng làm nơi sống và làm việc. Từ Cao Bằng, căn cứ địa cách mạng được mở rộng ra các tỉnh Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Tuyên Quang và Hà Giang, trở thành Chiến khu Việt Bắc huyền thoại một thời. Chiến khu Việt Bắc là đại ngàn rừng xanh, núi non hiểm trở, giúp giữ bí mật công tác xây dựng lực lượng cách mạng, trở thành địa bàn lý tưởng cho lực lượng vũ trang đánh du kích lâu dài, tiêu hao sinh lực địch và dễ dàng duy trì, phát triển lực lượng. 

Căn cứ địa Việt Bắc còn là nơi có thể liên lạc với phong trào cộng sản quốc tế, tranh thủ được sự giúp đỡ của miền xuôi. Bởi vậy, Bác Hồ từng đánh giá Chiến khu Việt Bắc là nơi "tiến khả dĩ công, thoát khả dĩ thủ". Chính sự chỉ đạo sáng suốt của Người đã góp phần quan trọng làm nên Cách mạng tháng Tám lịch sử năm 1945 và cả trong giai đoạn trường kỳ kháng chiến từ năm 1946 - 1954. Ngày 20/5/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng tám chiến sỹ bảo vệ, giúp việc đến đồi Khau Tý xã Điềm Mặc đặt "Phủ Chủ Tịch" đầu tiên giữa núi rừng Việt Bắc, khởi đầu cho một chặng đường trường kỳ kháng chiến của dân tộc. Như vậy từ mùa xuân năm 1947, huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên đã trở thành An toàn khu (ATK) tuyệt mật của Trung ương Đảng.

Trong suốt cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc chống thực dân Pháp, chiến khu ATK - Định Hóa là nơi làm việc của Bác Hồ và Trung ương Đảng, năm 1947 tại chiến khu Việt Bắc Hồ Chủ Tịch đã viết Tác phẩm lịch sử "Sửa đổi lối làm việc". Tác phẩm này gồm 6 phần: Phê bình và sửa chữa; Mấy điều kinh nghiệm; Tư cách và đạo đức cách mạng; Vấn đề cán bộ; Cách lãnh đạo; Chống thói ba hoa. Đây là tác phẩm có nội dung sâu sắc, toàn diện về giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ cách mạng của Đảng, Nhà nước ta.

Cũng từ ATK - Định Hóa, Bác Hồ cùng với Trung ương Đảng đã có nhiều chỉ thị, quyết sách quan trọng liên quan đến vận mệnh của đất nước và dân tộc như quyết định giải phóng biên giới 1950, chiến dịch Hòa Bình - Sầm Nưa, chiến cuộc Đông Xuân 1953 - 1954. 

Đặc biệt ngày 6/12/1953 tại lán Tỉn Keo xã Phú Đình, huyện Định Hóa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trì hội nghị Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ đánh thẳng vào sào huyệt cuối cùng của thực dân Pháp. Chiến thắng Điện Biên Phủ đã khép lại 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp "Chín năm làm một Điện Biên/ Nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng". Chiến thắng Điện Biên Phủ đã gắn liền với tên tuổi Đại tướng Võ Nguyên Giáp người được thế giới biết đến như một bậc thầy về chiến tranh du kích.

Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, miền Bắc nước ta không còn tiếng súng, hoà bình được lập lại. Khi rời chiến khu ATK - Định Hóa về tiếp quản Thủ đô Hà Nội, với tình cảm sâu nặng và lòng biết ơn chân thành với nhân dân chiến khu Việt Bắc đã che trở, giúp đỡ Trung ương Đảng trong suốt cuộc kháng chiến, nhà thơ Tố Hữu đã viết bài thơ "Việt Bắc". Những câu thơ mở đầu bài thơ đã làm lay động biết bao trái tim: "Mình về mình có nhớ ta, Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng, Mình về mình có nhớ không, Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn, Tiếng ai da diết bên cồn, Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi"...

Ông Bùi Huy Toàn, Trưởng BQL khu di tích Lịch sử - Sinh thái ATK Định Hóa cho biết: Nhận thức rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của việc bảo tồn các giá trị lịch sử của An toàn khu ATK - Định Hóa, trong những năm qua chúng tôi đã sưu tầm, trưng bày nhiều hiện vật từ năm 1947 - 1954 khi Bác Hồ Hồ và Trung ương Đảng làm việc tại ATK - Định Hóa để nhân dân trong và ngoài nước biết đến một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.

Theo thống kê, hiện nay trên địa bàn huyện Định Hóa có 182 di tích lịch sử kháng chiến, trong đó có 30 di tích được xếp hạng quốc gia, 26 di tích cấp tỉnh. Năm 2012, An toàn khu ATK - Định Hóa cùng với 13 di tích trong cả nước được Chính phủ công nhận là Di tích Quốc gia hạng đặc biệt.