“Chợ phiên vùng cao - Chào năm mới 2026”: Cầu nối đưa văn hóa dân tộc đến gần công chúng

Chương trình quy tụ hơn 100 đồng bào đến từ 16 dân tộc: Nùng, Tày, Dao, Mông, Mường, Lào, Thái, Khơ Mú, Tà Ôi, Ba Na, Xơ Đăng, Gia Rai, Cơ Tu, Raglai, Ê Đê, Khmer. Các nghệ nhân, đồng bào đại diện cho 11 địa phương đang hoạt động thường xuyên tại Làng gồm Thái Nguyên, Hà Nội, Phú Thọ, Sơn La, Tuyên Quang, Huế, Gia Lai, Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Cần Thơ. Đặc biệt, chương trình huy động thêm 24 đồng bào dân tộc Khơ Mú và Mông đến từ xã Huổi Một (tỉnh Sơn La) tham gia xuyên suốt 4 ngày sự kiện.

Điểm nhấn của chương trình là không gian “Chợ phiên vùng cao - Chào năm mới 2026”. Khoảng 40 gian hàng được bố trí trong không gian chợ, gồm 33 gian giới thiệu sản vật địa phương, 4 gian nhà bạt phục vụ ẩm thực truyền thống và 5 gian hàng nước đáp ứng nhu cầu của du khách. Tại đây, du khách có cơ hội trải nghiệm không khí chợ phiên đúng nghĩa - nơi giao lưu, trao đổi sản vật, gặp gỡ và sẻ chia những nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng của đồng bào miền núi.

Không chỉ dừng lại ở hoạt động mua bán, chợ phiên còn là không gian trải nghiệm văn hóa sống động với các trò chơi dân gian như ném còn, nhảy sạp, đi cà kheo, đánh yến, cùng các hoạt động dân ca, dân vũ mang đậm bản sắc từng dân tộc. Những nghề thủ công truyền thống như dệt vải, thêu thổ cẩm, đan lát, chế biến nông sản cũng được giới thiệu, giúp du khách hiểu rõ hơn đời sống lao động, sinh hoạt của đồng bào vùng cao.

Ẩm thực là một trong những điểm hấp dẫn đặc biệt của chương trình. Du khách có dịp thưởng thức các món ăn đặc trưng như xôi ngũ sắc, bánh cuốn vùng cao, bánh truyền thống, cùng nhiều món ăn dân dã được chế biến theo cách mộc mạc nhưng giàu bản sắc. Thông qua ẩm thực, những giá trị văn hóa, tín ngưỡng, quan niệm về thiên nhiên và con người của đồng bào các dân tộc được truyền tải một cách gần gũi, sinh động.

Trong khuôn khổ sự kiện còn diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật tiêu biểu như chương trình dân ca, dân vũ “Sắc màu chợ phiên chào năm mới”, trình diễn nhạc cụ truyền thống, tái hiện nghi lễ dân gian đặc sắc. Một trong những nội dung đặc sắc của chương trình là tái hiện Lễ cầu mùa của dân tộc Khơ Mú (xã Huổi Một, tỉnh Sơn La) - nghi lễ truyền thống mang đậm yếu tố tín ngưỡng nông nghiệp. Lễ hội thường được tổ chức sau mùa gặt, với các nghi thức tôn vinh cây lúa, cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.

Phiên bản tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam được chắt lọc những nghi lễ tiêu biểu như cúng các vị thần, lễ đập lúa và phần hội với các trò chơi dân gian, múa hát. Qua đó, du khách có cơ hội hiểu sâu hơn về đời sống tâm linh, phong tục tập quán của đồng bào Khơ Mú.

Thông qua chuỗi hoạt động “Chợ phiên vùng cao - Chào năm mới 2026”, Ban tổ chức kỳ vọng mang đến cho công chúng, đặc biệt là người dân Thủ đô và du khách quốc tế, cơ hội tiếp cận gần hơn với không gian văn hóa truyền thống của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam. Đây không chỉ là điểm hẹn văn hóa đầu năm mới mà còn là hoạt động thiết thực nhằm tôn vinh, gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc trong dòng chảy đời sống đương đại.