Chôn lò phản ứng xuống độ sâu 1.600m: Người Mỹ sắp định nghĩa lại năng lượng hạt nhân mãi mãi?

Trong một sáng kiến mang tính đột phá nhằm thách thức các chuẩn mực truyền thống về năng lượng hạt nhân, công ty Deep Fission Nuclear (trụ sở tại California, Mỹ) đã huy động được khoản tài trợ 30 triệu USD để lên kế hoạch "chôn" một lò phản ứng vi mô ở độ sâu 1.600 mét dưới lòng đất vào năm 2026.

Liz Muller, Đồng sáng lập kiêm Tổng giám đốc điều hành của Deep Fission Nuclear, nhấn mạnh tiềm năng chuyển đổi của công nghệ này. "Đây là một thời điểm đặc biệt đối với ngành công nghiệp hạt nhân. Với nguồn tài trợ này, Deep Fission Nuclear đã sẵn sàng bắt đầu xây dựng lò phản ứng thí điểm, dự kiến hoàn thành vào năm 2026".

Dự án này là một phần của Chương trình Thí điểm Lò phản ứng của Bộ Năng lượng Mỹ. Thoạt nghe, ý tưởng này có vẻ phi truyền thống, nhưng hứa hẹn sẽ giải quyết những thách thức đáng kể mà điện hạt nhân hiện nay đang phải đối mặt: Chi phí, an toàn và an ninh.

Deep Fission Nuclear đặt mục tiêu đặt các lò phản ứng nước áp suất công suất 15 MWe ở độ sâu khoảng 1.600m dưới lòng đất trong một lỗ khoan 76cm.

Bản thân lò phản ứng là một tổ hợp mô-đun khép kín, được cung cấp nhiên liệu bằng Uranium làm giàu thấp (LEU). Lò hoạt động ở nhiệt độ 270 độ C và được kết nối với bề mặt bằng hai đường ống: một đường ống dẫn nước và một đường ống dẫn hơi nước không phóng xạ. Hơi nước này vận hành các tua-bin phát điện. Cột đá và nước xung quanh tạo áp suất tự nhiên cho lò lên đến 160 ATM (2.352 psi) mà không cần thiết bị đặc biệt.

Lợi thế nổi bật nhất của dự án này là tính an toàn được tăng cường. Bằng cách đặt lò phản ứng sâu hơn mực nước ngầm trong một khu vực địa chất ổn định, nguy cơ ô nhiễm nguồn nước uống được giảm thiểu. Hơn nữa, nếu lò phản ứng bị hư hại, nó có thể được bịt kín bằng cách lấp đầy lỗ khoan bằng gạch vụn và bê-tông. Phương pháp này đảm bảo rằng ngay cả trong trường hợp xảy ra tai nạn, môi trường xung quanh vẫn được bảo vệ.

Sáng kiến của Deep Fission không chỉ hứa hẹn nâng cao an toàn và bảo mật mà còn mang lại lợi ích kinh tế. Công ty cho biết các lò phản ứng của mình có thể mở rộng từ 15 MWe đến 1,5 GWe, và có thể giúp giảm tới 80% chi phí xây dựng trên mặt đất.

Chưa kể, một lò hạt nhân có thể được xây dựng trong khoảng 6 tháng và nếu công nghệ này được thương mại hóa, nó có thể cung cấp điện cho lưới điện với giá khoảng 5 đến 7 xu cho mỗi kWh.

Worldnuclearnews cho biết, tính đến tháng 9/2025, Deep Fission Nuclear đã xác định được 3 địa điểm dự án tiềm năng ban đầu ở 3 bang của Mỹ là Texas, Utah và Kansas.

Cách tiếp cận sáng tạo của Deep Fission Nuclear thể hiện một bước chuyển mình đáng kể so với các mô hình điện hạt nhân truyền thống. Bằng cách tận dụng công nghệ đặt ngầm, công ty giải quyết những thách thức then chốt của ngành, đồng thời mở ra những hướng đi mới cho sản xuất năng lượng. Khi thế giới tiếp tục tìm kiếm các giải pháp năng lượng bền vững, những tiến bộ như vậy có thể đóng vai trò then chốt.

Nếu thành công, công nghệ này có thể được mở rộng quy mô để đáp ứng nhu cầu năng lượng sạch toàn cầu một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.