Chứng khoán Việt Nam có thể vào danh sách theo dõi của MSCI

Theo dự kiến, MSCI sẽ công bố kết quả xếp hạng thị trường vào sáng 26/6 theo giờ Việt Nam. Trong báo cáo mới nhất, Chứng khoán BIDV (BSC Research) dự báo. thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được MSCI xem xét đưa vào danh sách theo dõi (Watch list trong tháng 6/2025). Đây sẽ là thời điểm quan trọng để đánh giá liệu những nỗ lực của Việt Nam đã đủ để được ghi nhận bước tiến mới trên bản đồ các thị trường tài chính toàn cầu hay chưa.

Trong báo cáo khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu mới công bố, MSCI đánh giá Việt Nam đã ghi nhận nhiều bước tiến trong vòng 12 tháng qua, đáng chú ý là việc nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền và lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh.

MSCI nhận định Việt Nam đã triển khai giải pháp thanh toán không yêu cầu tiền sẵn trong ngắn hạn và các công ty chứng khoán sẽ thực hiện bảo lãnh thanh toán cho các giao dịch. MSCI sẽ theo dõi chặt chẽ việc triển khai các thay đổi này.

Phần lớn đánh giá của MSCI về thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn giữ nguyên so với năm trước. Cụ thể:

Mức độ giới hạn sở hữu nước ngoài: Các công ty trong một số ngành nhạy cảm và có điều kiện phải tuân theo giới hạn sở hữu nước ngoài từ 0% đến 75% (trước đó là 0-50%). Những hạn chế này vẫn ảnh hưởng đến hơn 10% thị trường cổ phiếu Việt Nam.

Mức độ room nước ngoài: Thị trường cổ phiếu bị tác động đáng kể bởi vấn đề room nước ngoài. Hơn 1% của MSCI Vietnam IMI bị ảnh hưởng bởi room nước ngoài thấp.

Quyền bình đẳng với nhà đầu tư nước ngoài: Một số thông tin liên quan đến công ty không phải lúc nào cũng có sẵn bằng tiếng Anh. Ngoài ra, quyền của nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế do giới hạn sở hữu nước ngoài nghiêm ngặt được áp đặt đối với tổng tỷ trọng sở hữu nước ngoài nói chung và sở hữu của từng nhà đầu tư nói riêng.

Mức độ tự do hóa thị trường ngoại hối: Không có thị trường tiền tệ ở nước ngoài và có những ràng buộc đối với thị trường tiền tệ trong nước (Ví dụ: các giao dịch ngoại hối phải liên kết với giao dịch chứng khoán).

Đăng ký nhà đầu tư và thiết lập tài khoản: Việc đăng ký là bắt buộc và việc thiết lập tài khoản cần sự phê duyệt của Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC).

Quy định thị trường: Không phải tất cả quy định đều có thể tìm thấy bằng tiếng Anh.

Luồng thông tin: Thông tin thị trường chứng khoán không phải lúc nào cũng được công bố bằng tiếng Anh và đôi khi không đủ chi tiết. Vào tháng 9/2024, Bộ Tài chính đã phác thảo lộ trình yêu cầu các công ty đại chúng phải công bố thông tin bằng tiếng Anh. Điều này sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn, bắt đầu từ ngày 1/1/2025 và kết thúc vào ngày 1/1/2028. MSCI sẽ theo dõi việc thực hiện thay đổi này.

Thanh toán và bù trừ: Không có các công cụ vay thấu chi. Vào tháng 12/2024, Việt Nam đã triển khai giải pháp để khắc phục vấn đề ký quỹ trước giao dịch (prefunding), bao gồm việc các công ty chứng khoán đảm bảo thanh toán các giao dịch. Cần thêm thời gian để đánh giá hiệu quả của giải pháp này.

Khả năng chuyển nhượng: Sau những thay đổi trong quy định, nhiều loại giao dịch ngoài sàn và chuyển nhượng trực tiếp từ tài khoản này sang tài khoản khác có thể được thực hiện mà không cần phê duyệt trước từ cơ quan quản lý, dẫn đến khối lượng các giao dịch này tăng đáng kể trong những năm gần đây. Tuy nhiên, VSDC thường mất vài ngày để xem xét tài liệu yêu cầu trước khi các giao dịch này có thể được thực hiện.

BSC Research cho rằng, Việt Nam đang từng bước hiện thực hóa từng bước các giải pháp để tiến gần hơn đế mục tiêu nâng hạng.

Công ty chứng khoán này cũng cho biết, bên cạnh MSCI, tổ chức FTSE có thể công bố quyết định nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi hạng hai ngay trong kỳ đánh giá tháng 9 năm nay. FTSE hiện đánh giá tích cực tiến độ triển khai cơ chế pre-funding và đang theo dõi thêm dữ liệu thực tế về giao dịch thất bại trước khi ra quyết định cuối cùng.

Theo lộ trình, Việt Nam có thể được MSCI đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng trong năm 2026. Trường hợp các cải cách được triển khai đúng tiến độ, thời điểm nâng hạng chính thức lên thị trường mới nổi có thể rơi vào kỳ đánh giá tháng 6/2027.