Chuỗi liên kết - nền tảng bứt phá cho nông nghiệp công nghệ cao Thanh Hóa

Điểm nổi bật trong tiến trình này là việc các chuỗi liên kết được xây dựng bài bản, phủ kín hầu hết các công đoạn từ sản xuất đến tiêu thụ. Trong số 1.478 chuỗi liên kết, có 1.167 chuỗi bao trùm toàn bộ quy trình từ sản xuất, cơ giới hóa, chế biến đến phân phối sản phẩm; 42 chuỗi chuyên sâu vào khâu sản xuất; và 269 chuỗi tập trung ở khâu chế biến, tiêu thụ. Việc phân tầng, đa dạng hóa như vậy cho thấy nông nghiệp Thanh Hóa đang phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa từng mắt xích, đảm bảo tính linh hoạt mà vẫn giữ được sự gắn kết tổng thể của toàn ngành.

Nhìn sâu vào thực tiễn, có thể thấy các chuỗi liên kết này đang đóng góp trực tiếp vào năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng của sản phẩm trồng trọt. Khi nông dân tham gia chuỗi, họ được tiếp cận quy trình kỹ thuật tiên tiến, được hỗ trợ tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP hoặc các tiêu chuẩn hữu cơ; được chuyển giao khoa học kỹ thuật, công nghệ bảo quản, chế biến; đồng thời chủ động tiêu thụ nhờ hợp đồng liên kết với doanh nghiệp. Điều này giúp giảm chi phí đầu vào, nâng cao chất lượng đầu ra, đảm bảo tính đồng nhất của sản phẩm, yếu tố cốt lõi để nông nghiệp vươn vào thị trường lớn và bền vững.

Chính sự gắn kết chặt chẽ này tạo ra bước dịch chuyển quan trọng: sản xuất không còn manh mún mà chuyển sang tổ chức theo chuỗi giá trị, từ đó nâng cao vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp và sức mạnh hợp tác của nông dân. Đây là nền tảng để Thanh Hóa thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ sản xuất mà trở thành yếu tố quyết định nâng tầm giá trị.

Trong bối cảnh cạnh tranh của nền nông nghiệp thị trường ngày càng gay gắt, truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu sản phẩm được xem là chìa khóa. Nhờ các chuỗi liên kết, nhiều sản phẩm trồng trọt của Thanh Hóa đã có mã số vùng trồng, mã vạch truy xuất, được chuẩn hóa quy trình canh tác, bao bì, nhãn mác, tăng mức độ tin cậy đối với người tiêu dùng. Đây cũng là điều kiện để sản phẩm nông nghiệp tỉnh nhà mở rộng thị trường nội địa và từng bước thâm nhập hệ thống phân phối hiện đại cũng như thị trường xuất khẩu.

Tuy nhiên, để chuỗi liên kết phát huy hiệu quả dài hạn, không bị đứt gãy, yếu tố quan trọng hàng đầu là kỷ luật hợp đồng và sự cam kết của các bên tham gia. Khi doanh nghiệp đã đầu tư nguồn lực, khi nông dân đã nhận được hỗ trợ và đồng hành, sự thiếu tuân thủ hợp đồng có thể khiến toàn chuỗi bị phá vỡ, ảnh hưởng đến uy tín và thị trường. Vì vậy, các địa phương cần làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, giúp người dân nhận thức rõ lợi ích và trách nhiệm khi tham gia chuỗi.

Song song với đó, việc mở các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật và tổ chức sản xuất theo quy mô tập trung vẫn phải được triển khai thường xuyên. Công nghệ cao chỉ phát huy hiệu quả khi người dân nắm vững kỹ năng vận hành, áp dụng chuẩn kỹ thuật và có tư duy sản xuất chuyên nghiệp. Thanh Hóa đã bước đầu làm tốt điều này, nhưng yêu cầu về chất lượng nguồn nhân lực nông thôn trong giai đoạn mới vẫn đặt ra nhiệm vụ bồi dưỡng liên tục, đồng bộ và thực chất hơn.

Một yếu tố quan trọng khác là sự đánh giá và dự báo thị trường. Tốc độ xây dựng chuỗi liên kết nhanh chỉ thực sự mang lại hiệu quả khi gắn với nhu cầu thực tế của thị trường. Do đó, các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với ngành nông nghiệp và doanh nghiệp trong công tác phân tích cung, cầu, dự báo giá cả, từ đó hướng dẫn người dân điều chỉnh cơ cấu cây trồng phù hợp. Đặc biệt, trong sản xuất công nghệ cao, yếu tố thị trường quyết định quy mô và tính bền vững của chuỗi.

Thực tế cho thấy, việc phát triển mạnh các chuỗi liên kết đang tạo ra ba điểm bứt phá lớn cho nông nghiệp Thanh Hóa:

Thứ nhất, tạo nền tảng mở rộng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, từ hệ thống tưới thông minh, cảm biến môi trường đến các trung tâm sơ chế, chế biến hiện đại, đáp ứng yêu cầu chế biến sâu.

Thứ hai, thúc đẩy hình thành các vùng nguyên liệu tập trung quy mô lớn, liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân, giúp tỉnh thu hút thêm các dự án đầu tư sâu vào nông nghiệp.

Thứ ba, góp phần xây dựng thương hiệu, nâng cao sức cạnh tranh của nông sản Thanh Hóa trên thị trường quốc gia và quốc tế.

Có thể khẳng định rằng, với tốc độ phát triển mạnh mẽ, chiều sâu liên kết ngày càng được củng cố và tư duy sản xuất theo chuỗi giá trị ngày một định hình rõ nét, nông nghiệp Thanh Hóa đang bước vào giai đoạn phát triển mới – giai đoạn mà nông nghiệp vượt lên vai trò sinh kế để trở thành một ngành kinh tế hiện đại, hiệu quả và có sức cạnh tranh bền vững.

Hệ thống 1.478 chuỗi liên kết không chỉ là con số phản ánh quy mô, mà là biểu tượng của quyết tâm đổi mới, khát vọng vươn lên và năng lực tổ chức sản xuất của tỉnh. Đây chính là nền tảng để Thanh Hóa xây dựng nền nông nghiệp phát triển cao, chuyên nghiệp, giàu hàm lượng công nghệ và đủ sức đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế địa phương trong những năm tới.