CIEM: Kinh doanh nền tảng đóng góp khoảng 10% trong GDP Việt Nam

Tại hội thảo Phát triển kinh doanh nền tảng: Động lực cho tăng trưởng kinh tế số Việt Nam, TS. Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của CIEM, cho biết trên thị trường Việt Nam đã xuất hiện nhiều hoạt động kinh doanh nền tảng (Platform). Ngành này đóng góp khoảng 10% trong tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Việt Nam. Riêng kinh doanh nền tảng trong lĩnh vực vận tải chiếm 16,8% giá trị tăng thêm của ngành nền tảng, tương đương 1,7% GDP của nền kinh tế (năm 2022).

Đặc biệt, đối với hai vùng trọng điểm phát triển của Việt Nam là vùng đồng bằng sông Hồng và vùng Đông Nam Bộ, dịch vụ kinh doanh nền tảng trong lĩnh vực giao thông vận tải đã đóng góp tương ứng lần lượt là 2,7% và 2,3% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của hai vùng này.

Cùng với đó, kinh doanh Platform phát triển sẽ kéo theo tăng trưởng của các ngành cung ứng đồng thời cũng là ngành có mức độ quan trọng khi là nguồn cung sản phẩm dịch vụ cho nền kinh tế. Sản phẩm cuối cùng của các ngành nền tảng lan tỏa đến giá trị tăng thêm và thu nhập của nền kinh tế lần lượt ở mức 1,230 và 1,294. Cả hai hệ số lan tỏa này đều cao hơn mức trung bình của nền kinh tế (là 1).

Cụ thể, với 1 tỷ USD tăng thêm về sản phẩm cuối cùng của ngành nền tảng sẽ tác động tới nền kinh tế theo cấp số nhân. Cụ thể, làm tăng sản lượng của toàn nền kinh tế lên 2,754 tỷ USD; kích thích giá trị tăng thêm của nền kinh tế là 1,1918 tỷ USD; tạo ra 93.734 cơ hội việc làm; và tăng thu nhập của người lao động trong nền kinh tế thêm 0,7326 tỷ USD.

Theo CIEM, ngành kinh doanh nền tảng không chỉ kích thích giá trị tăng thêm, thu nhập và cơ hội việc làm cho người lao động của chính ngành đó mà còn kích thích giá trị tăng thêm, thu nhập và cơ hội việc làm cho lao động của các ngành khác trong nền kinh tế.

Sự xuất hiện của kinh doanh nền tảng cũng đã thúc đẩy các cơ quan hoạch định chính sách nghiên cứu, nhanh chóng hoàn thiện khung khổ pháp lý nhằm quản trị linh hoạt, kịp thời nhưng vẫn đảm bảo khuyến khích sự sáng tạo đối với xu hướng phát triển mới, mô hình kinh doanh mới; qua đó khai thác hiệu quả lợi ích của các xu hướng và mô hình kinh doanh này.

Kết quả nghiên cứu của CIEM chỉ ra, từ những cơ sở vững chắc đã tạo ra trong hơn 10 năm qua và ưu thế về công nghệ, kinh tế số nói chung và kinh tế nền tảng nói riêng sẽ tiếp tục là ngành chủ chốt đóng góp vào việc đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, và hai con số trong những năm tiếp theo.

Để tạo động lực phát triển mạnh mẽ các dịch vụ kinh doanh nền tảng và kinh tế số, các chuyên gia CIEM khuyến nghị hệ thống chính sách và pháp luật về kinh tế số, trong đó có thương mại điện tử cần hướng tới hỗ trợ doanh nghiệp, giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian cấp phép các sản phẩm, dịch vụ công nghệ mới,... Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (regulatory sandbox) là một khuyến nghị luôn được đề xuất khi bàn đến khung khổ chính sách cho công nghệ và đột phá.