Có bắt buộc xét nghiệm COVID-19 cho học sinh khi đi học lại?

Thời gian gần đây, một số trường học tại nhiều địa phương như TP.HCM, Bình Dương, Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế… yêu cầu học sinh phải có xét nghiệm âm tính SARS-CoV-2 mới được đi học trở lại.

Mỗi trường học áp dụng một hình thức thực hiện khác nhau. Có trường tự test nhanh cho toàn bộ học sinh trước khi vào lớp, chi phí do phụ huynh chi trả. Có trường phối hợp với cơ quan y tế địa phương test miễn phí. Có trường lại đề nghị phụ huynh tự xét nghiệm cho con ở nhà rồi chụp kết quả gửi giáo viên. Thực tế, từ việc test nhanh nói trên cũng đã phát hiện một số ca dương tính SARS-CoV-2.

Xét nghiệm COVID-19 cho học sinh trở lại trường có cần thiết?

Theo lãnh đạo Sở GD&ĐT Tuyên Quang, việc tổ chức xét nghiệm COVID-19 là cần thiết vì trong đợt nghỉ Tết học sinh tiếp xúc với nhiều người, trong đó có người ngoài tỉnh nên cần phải xét nghiệm trước khi trở lại trường để phòng ngừa việc lây nhiễm trong trường học. Trên 224.000 học sinh từ mầm non đến THPT ở tỉnh này được tổ chức xét nghiệm trước khi trở lại trường học.

Hải Phòng cho phép học sinh THCS và THPT trở lại trường, riêng bậc mầm non, tiểu học thì tùy các quận huyện tự quyết định nên hiện mới có 5 huyện cho học sinh từ mầm non đến THPT trở lại trường. Riêng bậc mầm non phụ huynh có quyền quyết định cho con đi học hoặc ở nhà.

Hải Phòng không yêu cầu bắt buộc nhưng khuyến khích phụ huynh xét nghiệm nhanh COVID-19 cho học sinh tại nhà trước khi đến trường. Nhiều hội cha mẹ học sinh đã trích quỹ mua bộ xét nghiệm để xét nghiệm cho các lớp trước khi vào buổi học.

Tương tự, tại Hà Nội, nhiều trường học đã chuẩn bị một lượng bộ xét nghiệm nhanh nhất định để sử dụng trong tình huống có nghi ngờ học sinh, cán bộ, giáo viên nhiễm COVID-19 trong thời gian học sinh trở lại trường.

Tuy nhiên việc xét nghiệm COVID-19 cho trẻ khi trở lại trường cũng khiến nhiều phụ huynh khó xử. "Cho học sinh đi học lại đồng nghĩa dịch bệnh đã được kiểm soát tốt, sao còn bắt test nhanh, vừa gây áp lực tâm lý các con vừa tốn kém tiền bạc, thời gian", phụ huynh nêu ý kiến trước việc một số trường yêu cầu test nhanh học sinh.

Không bắt buộc về việc xét nghiệm cho trẻ khi trở lại trường

Trao đổi với các cơ quan báo chí, ông Phạm Xuân Tiến, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội cho biết, hiện không có quy định bắt buộc về việc xét nghiệm COVID-19 cho học sinh trước khi trở lại trường. Chủ yếu vẫn chỉ yêu cầu làm tốt công tác khai báo y tế, theo dõi sức khỏe, đo thân nhiệt cho học sinh trước khi đến trường. Học sinh trong thời gian ở trường hạn chế tập trung đông, thực hiện giãn cách, phân luồng trước và sau các giờ học và đeo khẩu trang...

Bà Trần Thị Nhị Hà, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, cũng cho rằng cần chuẩn bị để có thể xét nghiệm nhanh COVID-19 với các trường hợp học sinh có biểu hiện ho, sốt, khó thở. Nhưng không nhất thiết phải xét nghiệm tất cả học sinh, đặc biệt là đối tượng dưới 12 tuổi.

Việc xét nghiệm COVID-19 cũng không nằm trong quy định bắt buộc tại các hướng dẫn của Bộ GD&ĐT. Bộ này chỉ yêu cầu các sở GD&ĐT chỉ đạo các nhà trường có giải pháp để đạt được đồng thuận cao nhất từ phụ huynh trong việc cho học sinh trở lại trường và kết hợp để áp dụng các biện pháp phòng ngừa cho học sinh, trên tinh thần tự nguyện của phụ huynh.

Cùng trao đổi về vấn đề trên, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho rằng việc bắt buộc xét nghiệm cho toàn bộ học sinh trước khi trở lại trường là không cần thiết.

PGS Phu phân tích, nếu tất cả học sinh khi đi học đều phải xét nghiệm thì số lượng test cần thực hiện cùng lúc quá lớn, vô cùng tốn kém về kinh tế.

Thứ hai, thực tế hiệu quả thu được từ việc xét nghiệm tràn lan không cao, tỷ lệ phát hiện tất cả F0 không lớn. “Một người có kết quả âm tính hôm nay, đang trong giai đoạn ủ bệnh, hoặc sau đó tiếp xúc với F0 thì vẫn có thể dương tính sau vài ngày. Mà việc cho học sinh test liên tục mỗi ngày là không thể do yếu tố kinh tế. Chưa kể, độ chính xác của test nhanh không quá cao, dễ để “lọt lưới” một số ca bệnh”, PGS Phu nói.

Bên cạnh đó, hiện cả nước đã bước vào giai đoạn “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” thay vì đi theo chiến lược “Zero COVID” nên xét nghiệm tràn lan không phù hợp. Việc tổ chức test cũng sẽ gây nhiều bất tiện cho nhà trường, học sinh và phụ huynh.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, thay vì yêu cầu học sinh phải có xét nghiệm âm tính mới được đi học trở lại, các trường học nên tập trung xét nghiệm “trọng tâm, trọng điểm” vào đối tượng nguy cơ và chú ý tới vấn đề phòng dịch.

Cụ thể, chỉ nên yêu cầu test COVID-19 với những trường hợp sau: người có tiền sử tiếp xúc với F0 hoặc nghi ngờ tiếp xúc với F0; các trường hợp có triệu chứng sốt, ho, khó thở, mất khứu giác hoặc triệu chứng nghi nhiễm COVID-19 khác, nhóm còn lại không cần xét nghiệm.

Đồng thời, tăng cường các biện pháp giám sát. Học sinh nào có triệu chứng bất thường như sốt, ho, khó thở, cần cho đi xét nghiệm ngay kết hợp điều tra dịch tễ.

Phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và cơ quan y tế trong việc phát hiện các trường hợp nghi ngờ. Ví dụ, nếu ở nhà, con bị sốt, ho thì phụ huynh phải báo ngay cho nhà trường, cơ quan y tế. Hoặc gia đình đã có trường hợp F0 thì cần cho các cháu nghỉ học, sau đó thông báo cho nhà trường và y tế để điều tra dịch tễ.