Cơ hội cho doanh nghiệp Việt từ cạnh tranh “tam giác công nghệ”

Báo cáo của Google, Temasek và Bain & Company dự báo rằng kinh tế số Việt Nam đạt 50 tỷ USD năm 2025, thuộc nhóm tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á.

Hơn nữa, với tỷ lệ người dùng internet trên 70%, lực lượng lao động trẻ và mức độ tiếp cận công nghệ cao, Việt Nam trở thành thị trường khó có thể bỏ qua đối với các Big Techs.

Google, Meta, Amazon (Mỹ); Tencent, Alibaba, ByteDance (Trung Quốc); cùng Samsung, LG (Hàn Quốc) hiện đang mở rộng hiện diện tại Việt Nam trên nhiều mặt trận, từ nền tảng số, thương mại điện tử, điện toán đám mây đến sản xuất phần cứng, linh kiện và thiết bị điện tử. Làn sóng này tạo nên một “tam giác công nghệ” sôi động, hiếm thấy trong ASEAN, đặt Việt Nam vào vị trí giao thoa chiến lược của các dòng vốn và công nghệ toàn cầu.

Mỗi quốc gia trong “tam giác công nghệ” mang đến một thế mạnh khác nhau. Mỹ tập trung vào phần mềm, nền tảng số, điện toán đám mây và AI, tác động trực tiếp đến các lĩnh vực dữ liệu, quảng cáo số và dịch vụ công nghệ. Hàn Quốc tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong sản xuất phần cứng, thiết bị điện tử và linh kiện công nghệ cao. Trong khi đó, Trung Quốc vừa là nguồn cung đầu vào quan trọng, vừa là dòng vốn đầu tư sản xuất nhằm “neo chân” vào chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua Việt Nam.

Sự giao thoa này không chỉ giúp Việt Nam trở thành nơi tiếp nhận vốn đầu tư, mà còn là không gian cạnh tranh trực tiếp giữa các mô hình công nghệ, tiêu chuẩn sản xuất và chuỗi cung ứng khác nhau.

Bên cạnh đó, cạnh tranh giữa các nước trong “tam giác công nghệ” mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt. Theo đó, sự hiện diện của các Big Techs đang kéo mặt bằng công nghệ và tiêu chuẩn sản xuất lên cao hơn, tạo thêm đơn hàng, nhu cầu linh kiện và dịch vụ kỹ thuật. Các trung tâm R&D của Samsung, LG, cùng hoạt động phát triển phần mềm của Google và Meta, đang gián tiếp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và mở ra cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, thay vì chỉ gia công đơn thuần.

Song cạnh tranh công nghệ từ các Big Techs tạo áp lực cho Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư và hạ tầng số. Các chính sách liên quan đến dữ liệu xuyên biên giới, an ninh mạng và thuế kỹ thuật số cần sớm được hoàn thiện nhằm tạo ra một sân chơi minh bạch và ổn định hơn.

Nếu không nâng cấp năng lực công nghệ và quản trị, các doanh nghiệp trong nước có nguy cơ bị “kẹt” ở tầng thấp của chuỗi cung ứng. Ngoài ra, áp lực tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật, xuất xứ và bảo mật ngày càng khắt khe, đặc biệt từ phía Mỹ, trong khi vẫn phụ thuộc lớn vào nguồn cung linh kiện từ Trung Quốc, có thể làm gia tăng chi phí và rủi ro cho doanh nghiệp Việt Nam.

Ông Carlo Chiandone, Chuyên gia chuỗi cung ứng tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam phải tận dụng được cuộc cạnh tranh công nghệ của các Big Techs để học hỏi và từng bước làm chủ công nghệ. Nếu chỉ là thị trường tiêu thụ hoặc nơi lắp ráp, Việt Nam sẽ mãi đi sau. Do đó, cần có cơ chế thúc đẩy doanh nghiệp công nghệ trong nước để họ không bị áp đảo hoàn toàn bởi dòng vốn và công nghệ từ nước ngoài.