Cơ hội “vàng” của ngành CNTT-VT cần có chế tài phù hợp

Theo Báo cáo khảo sát Chính phủ điện tử năm 2020 mới được Liên hợp quốc công bố, Việt Nam xếp ở vị trí thứ 86 trong số 193 thành viên Liên hiệp quốc

Đặc biệt, môi trường kinh doanh của Việt Nam được đánh giá an toàn, tăng trưởng bền vững, tạo động lực cho các doanh nghiệp Công nghệ thông tin – Viễn thông (CNTT-VT) Việt Nam có cơ hội “vàng” quảng bá, tiếp thị sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ đến từ nước ngoài.

Làm mới mình trong chiến lược quản trị và kinh doanh

Trong đó, giai đoạn dịch COVID-19 diễn biến phức tạp trong nửa đầu năm 2020, ngành Công nghệ Thông tin (CNTT) cũng phải đối mặt với khó khăn về doanh thu và lợi nhuận.Tuy nhiên dựa trên đặc thù của ngành, CNTT vẫn được xem là lĩnh vực ít bị ảnh hưởng nhất.

Ngành công nghiệp ICT vẫn tạo được những điểm sáng, cụ thể các doanh nghiệp công nghệ chủ động phối hợp tích cực với Nhà nước, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tham gia công tác phòng chống dịch thông qua các hoạt động truy vết, giám sát cách ly; chương trình tăng dung lượng data, băng thông nhưng không tăng giá; miễn phí cước data cho học sinh và giáo viên; đưa thông tin hướng dẫn phòng chống dịch vì lợi ích cộng đồng. 

Để đạt được những kết quả khả quan trong bối cảnh khó khăn chung do tác động của đại dịch COVID-19, các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đã có những sự thay đổi trong chiến lược quản trị và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là dịp để các doanh nghiệp công nghệ tự làm mới mình, tìm ra những hướng đi phù hợp với nhu cầu thị trường để tồn tại và phát triển mạnh mẽ hơn.

Bên cạnh đó, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2020 dao động trong khoảng 2,1 - 2,6%.

Theo kết quả khảo sát của Vietnam Report chỉ ra rằng, có tới khoảng 63,2% doanh nghiệp công nghệ tin tưởng việc kinh tế Việt Nam thích ứng trong giai đoạn bình thường mới là cơ hội lớn để phát triển trong tương lai.

Tác động làn sóng dịch chuyển sang khu vực Đông Nam Á

Căng thẳng chiến tranh thương mại công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến Việt Nam nổi lên như một điểm đến đầy tiềm năng trong khu vực ASEAN. Khoảng cách về dòng vốn FDI vào Việt Nam và Trung Quốc càng thu hẹp, đặc biệt năm 2019, tỉ lệ nhà đầu tư chọn Việt Nam là 41% và Trung Quốc là 48%.

 Từ khi dịch COVID-19 diễn ra, các nhà đầu tư nước ngoài thay vì chủ yếu đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực công nghiệp chế biến - chế tạo, bất động sản, bán buôn, bán lẻ… thì nay xu hướng đó đã dịch chuyển sang các lĩnh vực CNTT, công nghệ cao; Thiết bị điện tử, phụ kiện;Logistics, thương mại điện tử… 58,9% doanh nghiệp công nghệ nhận định sự dịch chuyển của các nhà sản xuất toàn cầu là cơ hội để các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam tích cực nâng cao sản xuất, cải tiến và nghiên cứu sản phẩm.

Cùng với cam kết không đánh thuế nhập khẩu đối với giao dịch điện tử giữa Việt Nam và EU sẽ làm tăng các dự án hạ tầng phục vụ cho sự phát triển thương mại điện tử, giúp hàng hóa Việt Nam thâm nhập thị trường EU và ngược lại.

Bên cạnh đó, đối với dịch vụ viễn thông giá trị gia tăng không có hạ tầng mạng, Việt Nam cho phép đối tác EU được lập doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài sau một thời gian quá độ. Việc mở cửa cho thị trường viễn thông đối với doanh nghiệp EU sẽ giúp các doanh nghiệp CNTT-VT Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh ngay trên sân nhà.

Trong thời gian tới, thị trường viễn thông sẽ chứng kiến những cuộc đua của các nhà mạng trong việc nghiên cứu và triển khai các sản phẩm, dịch vụ 5G để chứng minh trình độ khoa học công nghệ của doanh nghiệp, đặc biệt khi dịch vụ 5G được thương mại hóa vào cuối năm 2020. Sự xuất hiện của các smart home, smart city kéo theo nhu cầu sử dụng dịch vụ di động của người tiêu dùng Việt ngày càng tăng mạnh, điều này đã tạo thuận lợi cho các nhà sản xuất cung cấp thiết bị, cơ sở hạ tầng và các dịch vụ viễn thông trong và ngoài nước có cơ hội hợp tác, hoàn thiện hóa hệ thống tự động, nâng cao áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI)…

Ngoài ra, xu hướng khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ ở Việt Nam ngày càng mạnh mẽ, nhiều doanh nghiệp truyền thống trong các lĩnh vực du lịch, nông nghiệp, bất động sản cũng đang chuyển mình sang các lĩnh vực liên quan đến chuyển đổi số và thương mại điện tử.

Tạo cơ hội chính sách cho các hướng đi mới

Để hỗ trợ tốt nhất cho ngành CNTT-VT có khả năng bộc lộ sức mạnh trong thời kỳ mới, các chuyên gia và doanh nghiệp khảo sát của Vietnam Report đã chỉ ra nhóm giải pháp chính Chính phủ cần ưu tiên đối với các doanh nghiệp ICT.

Trong đó, Hoàn thiện hệ thống văn bản, pháp lý có liên quan cần được ưu tiên hàng đầu với 68,4% doanh nghiệp phản hồi. Việt Nam được kỳ vọng trở thành điểm đến của các tập đoàn đầu tư nước ngoài khi làn sóng dịch chuyển nhà máy sản xuất khỏi Trung Quốc đang diễn ra, vì vậy Chính phủ cần có những quy định chế tài phù hợp để vừa thu hút các nhà đầu tư từ nước ngoài, vừa bảo vệ các doanh nghiệp trong nước, tạo cầu nối giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa.

Công tác nghiên cứu, thử nghiệm tạo ra các sản phẩm công nghệ chiếm một phần không nhỏ trong cơ cấu tài chính doanh nghiệp. Đại dịch COVID-19 cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp trong khi thị trường công nghệ không ngừng đổi mới, vì vậy tỉ lệ các doanh nghiệp công nghệ mong muốn nhận được các gói trợ cấp, hỗ trợ từ phía Chính phủ và Ngân hàng bằng cách Triển khai giải ngân nguồn vốn đầu tư công, ưu tiên lĩnh vực CNTT-VT chiếm tới 63,2% ý kiến phản hồi của doanh nghiệp trong ngành.

Bên cạnh đó, việc tìm kiếm nhân sự có trình độ chuyên sâu liên quan đến lĩnh vực CNTT khiến các doanh nghiệp công nghệ gặp rất nhiều khó khăn không chỉ về nguồn vốn, vì vậy 53,6% các doanh nghiệp công nghệ cho rằng Chính phủ nên Khuyến khích hệ sinh thái khởi nghiệp start-up công nghệ số đổi mới, tạo cơ hội cho các hướng đi mới, linh hoạt thích ứng với thị trường. Không những vậy, việc Nâng cấp hạ tầng số quốc gia 47,4% tạo nền tảng nghiên cứu để Phát triển các sản phẩm ICT trọng điểm, dẫn dắt công nghệ 42,1% cũng là vấn đề hết sức cấp thiết.

Trước một cơ hội “vàng” của ngành CNTT-VT nói riêng, và sự phát triển tích cực của nền kinh tế quốc gia nói chung, trong thời gian tới, doanh nghiệp CNTT-VT cần cân nhắc để đưa ra chiến lược hài hòa giữa việc tăng trưởng doanh thu và cải thiện uy tín hình ảnh trên truyền thông của doanh nghiệp. Hướng tới tương lai, ngành CNTT-VT Việt Nam sẽ ngày càng tiến xa hơn, song hành cùng sự phát triển của công nghệ trên thế giới.