Còn nhiều dư địa xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Halal

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang khu vực Trung Đông ghi nhận xu hướng tăng trưởng rõ nét trong 4 năm gần đây, từ 83 triệu USD năm 2021 lên 113 triệu USD vào năm 2024, tương đương mức tăng 35%. Mặc dù chịu ảnh hưởng nhất định từ những bất ổn địa chính trị trong khu vực, Trung Đông vẫn được đánh giá là thị trường giàu tiềm năng đối với mặt hàng cá ngừ xuất khẩu của Việt Nam, nhờ nhu cầu tiêu dùng ổn định và mức độ quan tâm đến các sản phẩm đạt tiêu chuẩn Halal.

Không chỉ tại Trung Đông, thị trường Halal tại Đông Nam Á cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng chú ý. Năm 2024, xuất khẩu cá ngừ sang Malaysia tăng 36%, trong khi Brunei ghi nhận mức tăng 24%. Những con số này phản ánh xu hướng tiêu dùng thực phẩm Halal ngày càng gia tăng, đồng thời mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tại các thị trường khu vực có đông dân số Hồi giáo.

Hiện nay, hơn 2 tỷ người Hồi giáo sinh sống tại 112 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm 25% dân số thế giới, tập trung đông ở khu vực châu Á (62%), đặc biệt trong khối ASEAN. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nơi có dân số Hồi giáo lớn nhất thế giới, tiêu thụ hơn 63% sản phẩm Halal toàn cầu, trở thành trung tâm của thị trường năng động này. Với vị trí chiến lược, Việt Nam được đánh giá là cửa ngõ quan trọng để thâm nhập thị trường rộng lớn này.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao nghiên cứu thông tin tại Báo cáo của Cổng Thông tin điện tử Chính phủ để xây dựng kế hoạch thúc đẩy xuất khẩu thực phẩm Halal.

Tuy nhiên, để hàng hóa Việt Nam có thể thâm nhập và phát triển bền vững tại các thị trường Halal, doanh nghiệp phải đối mặt với không ít thách thức. Trong đó, các tiêu chuẩn Halal nghiêm ngặt cùng hệ thống chứng nhận phức tạp là rào cản lớn. 

Đại diện Thương vụ Việt Nam tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) khuyến nghị, Việt Nam cần hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến Halal, bao gồm việc xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia và quy trình chứng nhận phù hợp với thông lệ quốc tế. Đồng thời, cần thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác song phương trong lĩnh vực này, đặc biệt là phối hợp cấp giấy chứng nhận Halal theo tiêu chuẩn của UAE – một thị trường trung tâm trong thế giới Hồi giáo.

Dự báo, các sản phẩm Halal của Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt với các sản phẩm cùng loại đến từ các quốc gia đã có nhiều năm kinh nghiệm và uy tín trong lĩnh vực này.

Vì vậy, Việt Nam cần có chính sách hỗ trợ cụ thể, bao gồm ưu tiên nguồn lực ngân sách cho sản xuất và cấp chứng nhận, đẩy mạnh xúc tiến thương mại và đào tạo nhân lực chuyên trách về Halal. Bên cạnh đó, cần có các tổ chức trung gian uy tín giúp doanh nghiệp trong quá trình chứng nhận và tuân thủ quy định tại các thị trường xuất khẩu. 

Trong bối cảnh xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường truyền thống như Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu (EU) đang gặp nhiều thách thức, việc đẩy mạnh khai thác và mở rộng thị phần tại các thị trường Halal được xác định là hướng đi chiến lược. Đây không chỉ là giải pháp kịp thời nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thích ứng của ngành thủy sản Việt Nam trong bối cảnh biến động kinh tế toàn cầu.