Đấu thầu tại Huyện Bình Giang, Hải Dương: Những “dấu hiệu bất thường” xoay quanh nghi vấn Công ty CP kinh doanh và xây dựng Hải Ninh gian lận hồ sơ dự thầu? [Kỳ 1]

"Kịch bản" trúng thầu của Công ty Hải Ninh?

Việc đấu thầu qua mạng làm giảm hiện tượng "quây thầu, vây thầu", tình trạng "thông thầu" diễn ra trong nhiều năm trước. Hiện tượng này khiến vốn ngân sách nhà nước được sử dụng thiếu minh bạch và hiệu quả.

Pháp luật về đấu thầu hiện nay không quy định về số lượng nhà thầu tham gia dự thầu qua mạng trong một gói thầu. Tuy nhiên, việc chỉ có duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu qua mạng (E-HSDT) sẽ làm giảm tính cạnh tranh trong đấu thầu, dẫn đến tỉ lệ giảm giá siêu thấp.

Rất nhiều gói thầu xây dựng cơ bản tại nhiều xã của huyện Bình Giang hiện nay đều có hiện tượng trên. Trong đó, nhiều gói thầu Công ty Hải Ninh đã trúng tại đây dường như đều diễn ra theo một "kịch bản" tương tự nhau?

Theo tìm hiểu của PV, Công ty Hải Ninh đã tham gia khoảng 22 gói thầu vốn đầu tư công, không trượt gói nào và 2 gói chưa có kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT). Các gói thầu Công ty Hải Ninh đã trúng ở huyện Bình Giang hầu hết đều được chấm thầu bởi Công ty CP tư vấn xây dựng và kiểm định Trường An (Công ty Trường An).

Những gói thầu Công ty Hải Ninh trúng trên địa bàn huyện Bình Giang duy nhất chỉ có đơn vị này tham gia dự thầu và "một mình một ngựa" không trượt gói nào?

Trong tất cả các gói thầu này, Công ty Trường An đều đề xuất và thành lập một tổ chuyên gia tư vấn lựa chọn nhà thầu duy nhất. Bao gồm 3 thành viên: Nguyễn Văn Phương (Giám đốc công ty, tổ trưởng tổ chuyên gia); Nguyễn Đức Thiệp (tổ viên); và Trần Minh Tiến (tổ viên). Đây cũng là tổ chuyên gia lập hồ sơ mời thầu (E-HSMT).

Nếu có sự "thân quen" giữa chủ đầu tư (CĐT), đơn vị tư vấn lựa chọn nhà thầu (LCNT) và nhà thầu thì liệu việc đánh giá lựa chọn nhà thầu có còn minh bạch? Điều này nếu có sẽ dẫn đến tỉ lệ giảm giá của gói thầu siêu thấp?

Gói thầu số 07 - Thi công xây dựng công trình dự án nâng cấp, sửa chữa cải tạo đường GTNT thôn Bình Đê, thôn Gòi, thôn Quàn và thôn Như Học xã Bình Xuyên có giá dự toán của gói thầu là 8.375.758.000 VNĐ. Công ty Hải Ninh trúng gói thầu này sau khi giảm giá là 8.368.177.479 VNĐ. Như vậy, chỉ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước được khoảng 7,5 triệu đồng, đạt tỉ lệ tiết kiệm chỉ 0,09%.

Hay như, gói thầu số 07 - Xây lắp và đảm bảo giao thông dự án cải tạo và nâng cấp đường GTNT thôn Chương Cầu, thôn Quàn xã Bình Xuyên (Bình Giang) có giá dự toán là 3.141.048.000 VNĐ. Công ty Hải Ninh trúng với giá dự thầu sau giảm giá là 3.138.161.234 VNĐ. Sau khi đánh giá E-HSDT, gói thầu này tiết kiệm được khoảng 3 triệu đồng. Tỉ lệ tiết kiệm chỉ đạt 0,09%.

Dấu hiệu gian lận E-HSDT

Phản ánh tới tòa soạn, nhiều bạn đọc cho biết: "Công ty Hải Ninh trúng nhiều gói thầu tại huyện Bình Giang nhưng trong hồ sơ dự thầu có sự trùng lặp về nhân sự chủ chốt, máy móc thiết bị giữa các gói thầu diễn ra trong cùng một thời điểm. Không những vậy trên công trình thi công còn có dấu hiệu thi công ẩu, cắt xén nhiều công đoạn trong yêu cầu của hồ sơ mời thầu (không có biển bảng, rào chắn thi công, không có lán trại, nơi tập kết vật liệu, không có bảo hộ lao động, đảm bảo an toàn giao thông…)".

PV đã chuyển một số phản ánh trên đến UBND xã Cổ Bì, xã Bình Xuyên để làm rõ. Tuy nhiên, các đơn vị này cũng chưa nắm được những vấn đề này và không phải vấn đề chuyên môn của mình nên không biết?

Tìm hiểu về YCHSMT và E-HSDT của Công ty Hải Ninh cho thấy những phản ánh trên hoàn toàn có cơ sở.

Về nhân sự chủ chốt…

Gói thầu số 07 - Xây lắp và đảm bảo giao thông công trình cải tạo, nâng cấp đường giao thông nông thôn thôn Chương Cầu và thôn Quàn, xã Bình Xuyên có nhân sự chủ chốt bao gồm: Chỉ huy trưởng là Trần Trọng Quyền (30/01/1983) và cán bộ phụ trách kĩ thuật là Vũ Thanh Tùng (09/03/1988). Đây cũng là 2 nhân sự chủ chốt của gói thầu khác diễn ra trùng thời điểm?! Đó là Gói thầu số 07 - Thi công xây dựng và đảm bảo giao thông công trình Cải tạo đường trục qua trung tâm xã Bình Xuyên đoạn Km0+822,4 đến Km3+100 thuộc đường Hòa Loan - Ngô Quyền. Hai gói thầu này có trùng thời gian thực hiện.

Hay như việc kĩ sư Lê Văn Môn (16/01/1974) đã được nhà thầu huy động làm chỉ huy trưởng tại gói thầu ở xã Thúc Kháng theo Tờ trình số 28/TTr-CT ngày 02/11/2020 của Công ty Trường An gửi UBND xã Thúc Kháng. Thế nhưng, 1 tháng sau, nhân sự này lại được huy động làm chỉ huy trưởng công trình ở một xã khác?

Nhiều gói thầu khác mà Công ty Hải Ninh đã trúng trong cùng một thời điểm đều có sự chồng chéo, trùng lặp trong việc huy động nhân sự chủ chốt.

Theo quy định tại Mẫu hồ sơ Dự thầu ban hành kèm theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì nhà thầu phải kê khai những nhân sự chủ chốt có năng lực phù hợp đáp ứng các yêu cầu của hồ sơ mời thầu và có thể sẵn sàng huy động cho gói thầu; không được kê khai những nhân sự đã huy động cho gói thầu khác có thời gian làm việc trùng với thời gian thực hiện gói thầu này. Trường hợp kê khai không trung thực thì nhà thầu sẽ bị đánh giá là gian lận.

Nếu bị đánh giá là gian lận, nhà thầu có thể bị cấm đấu thầu từ 3 đến 5 năm.

Về máy móc thiết bị…

Không những kê khai trùng lặp về nhân sự, ở nhiều gói thầu đã trúng Công ty Hải Ninh còn có nhiều dấu hiệu gian lận về máy móc thi công công trình?

Máy lu (> 9 tấn) được Công ty Hải Ninh thuê của Công ty cổ phần công nghệ bảo trì và nâng cấp đường bộ Việt Nam (Hà Nội) cùng lúc được kê khai cho nhiều gói thầu khác nhau.

Oto tự đổ >= 5 tấn cũng do Công ty Hải Ninh thuê của công ty trên, nhưng lại được huy động cùng lúc ở các gói thầu khác nhau có thời gian thiện hiện trùng nhau? Đó là các gói thầu số 08 - Thi công xây dựng công trình Cải tạo, nâng cấp đường giao thông liên xã, xã Vĩnh Hồng huyện Bình Giang (Đoạn từ đầu đường 395 Lý Dương đến Bình An Tân Việt) và Gói thầu số 08 - Thi công xây dựng công trình Nâng cấp, cải tạo đường giao thông phục vụ sản xuất nông nghiệp tuyến đường từ Phục Lễ sang My Thữ, xã Vĩnh Hồng.

Trong rất nhiều gói thầu của Công ty Hải Ninh cũng đều thấy sự huy động máy móc trùng lặp này. Để tránh việc dự án chậm tiến độ, chất lượng công trình không tốt thì Luật Đấu thầu đã quy định rất chi tiết về vấn đề này.

Mặt khác, theo tìm hiểu của PV, những thiết bị máy móc của Công ty Hải Ninh đi thuê của đơn vị khác đều chưa có hợp đồng kinh tế trong việc thuê máy móc. Tất cả các thiết bị thuê đó đều chỉ dựa trên hợp đồng nguyên tắc (HĐNT). HĐNT chỉ thể hiện được về mặt chủ trương rằng "đơn vị có máy móc sẽ đồng ý về mặt nguyên tắc cho Công ty Hải Ninh thuê máy. Khi có công trình thi công, các đơn vị sẽ phải kí hợp đồng kinh tế".

Có thể Công ty Hải Ninh có đủ năng lực thi công các công trình hạ tầng giao thông có vốn đầu tư nhỏ, nhưng liệu có đủ năng lực để thi công cùng lúc nhiều gói thầu hay không?

Việc Công ty Hải Ninh kê khai trùng lặp về nhân sự, máy móc có bị đánh giá là gian lận E-HSDT hay không?

Nếu có việc gian lận này thì trách nhiệm thuộc về đơn vị nào? Công ty Trường An là đơn vị tư vấn chấm thầu đã làm hết trách nhiệm chưa? Công ty Trường An tại sao không kiểm tra chéo giữa các gói thầu trong khi chỉ một mình Công ty Trường An chấm thầu ở gần như tất cả các gói thầu mà Công ty Hải Ninh tham dự?

PV đã đặt lịch với UBND huyện Bình Giang để làm rõ hơn những vấn đề trên cùng nhiều phản ánh khác liên quan đến thi công công trình.

Để vốn đầu tư công được sử dụng minh bạch, tiệt kiệm, hiệu quả và để trả lời những nghi vấn của người dân về việc "Công ty Hải Ninh" được "ưu ái" tại huyện Bình Giang, đề nghị Cục Quản lý đấu thầu, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hải Dương, UBND huyện Bình Giang, Thanh tra huyện Bình Giang tiếp nhận thông tin và nhanh chóng vào cuộc làm rõ!

Còn tiếp…

Kỳ 2: Công ty Hải Ninh bị tố thi công ẩu, cắt bớt nhiều công đoạn trong yêu cầu của HSMT?