Đầu tư giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm: Giải bài toán khó để phát triển

Dây chuyền chế biến thịt lợn sạch tại Công ty cổ phần Thực phẩm Song Đạt, xã Vạn Phúc, huyện Thanh Trì. Ảnh: Viết Thành

Doanh nghiệp chưa “mặn mà”

Hiện toàn thành phố có 400 cơ sở hoạt động chế biến thực phẩm, nông sản và 749 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm, nhưng chỉ có 7 cơ sở hoạt động theo hướng công nghiệp gắn với chế biến.

Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, trong đó có đầu tư vào giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm tập trung, ngày 5-12-2018, HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 10/2018/NQ-HĐND về một số chính sách khuyến khích phát triển sản xuất, phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; xây dựng hạ tầng nông thôn thành phố Hà Nội.

Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển nông nghiệp (Sở NN& PTNT Hà Nội) Nguyễn Thành Trung cho biết: Theo Nghị quyết số 10/2018/NQ-HĐND, đối với các cơ sở giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm công nghiệp, bán công nghiệp sẽ được hỗ trợ 50% chi phí giết mổ tính trên đầu con gia súc, gia cầm ở năm thứ nhất, 40% ở năm thứ hai và 30% ở năm thứ ba. Từ năm 2018 đến nay, thành phố đã hỗ trợ hơn 10 tỷ đồng cho một số cơ sở giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, số doanh nghiệp được hưởng chính sách chưa nhiều vì chưa đáp ứng đủ các điều kiện về số lượng gia súc, gia cầm giết mổ, chế biến cũng như các điều kiện vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm hoặc chưa nằm trong quy hoạch của thành phố.

Mặc dù thành phố đã quy định cụ thể mức hỗ trợ, song thực tế, các doanh nghiệp vẫn chưa “mặn mà” đầu tư vào lĩnh vực này. Lý giải nguyên nhân, Phó Giám đốc Công ty TNHH Minh Hiền (huyện Thanh Oai) Nguyễn Thị Hiền cho hay, theo quy định, thành phố chỉ hỗ trợ sau khi các cơ sở giết mổ, chế biến đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng và đi vào hoạt động. Trong khi đó, lĩnh vực này đòi hỏi nguồn vốn lớn, đầu tư dây chuyền giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm hoàn chỉnh chi phí lên đến hàng chục tỷ đồng.

Ở khía cạnh khác, Giám đốc Công ty cổ phần Lan Vinh (huyện Gia Lâm) Nguyễn Thị Lan chuyên về giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm cho biết: Mặc dù chính quyền địa phương tạo điều kiện cho doanh nghiệp thuê đất, nhưng chỉ ký hợp đồng 5 năm. Sau đó lại ký hợp đồng mới. Thời gian thuê đất một lần như vậy là quá ngắn. Mặt khác, sức tiêu thụ sản phẩm sau chế biến tại thị trường Hà Nội còn hạn chế. Hiện mỗi ngày công ty chỉ cung cấp 8-10 tấn thịt gia cầm đã qua chế biến ra thị trường trong khi năng lực sản xuất gấp ít nhất 3 lần.

Bà Nguyễn Thị Lan cũng lý giải thêm, sức tiêu thụ sản phẩm gia súc, gia cầm sau chế biến tại Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng còn hạn chế cũng do người dân có thói quen sử dụng thịt tươi. Các sản phẩm chế biến gia súc, gia cầm theo hướng công nghiệp có giá cao hơn vì chi phí sản xuất cũng là khó khăn trong cạnh tranh… Dưới góc độ người tiêu dùng, bà Đinh Thị Giang, phường Trung Văn (quận Nam Từ Liêm) chia sẻ: Gia đình tôi rất ít khi mua các loại thịt lợn qua chế biến vì giá thành cao hơn giá thịt tươi từ 5.000-7.000 đồng/lạng.

Cần triển khai nhiều giải pháp

Dây chuyền giết mổ gia cầm tại Nhà máy chế biến thực phẩm C.P Hà Nội, Công ty cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam (Khu công nghiệp Phú Nghĩa, Hà Nội). Ảnh: Thanh Tâm

Để tháo gỡ những khó khăn đang đặt ra, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm sạch Organic Green (huyện Thường Tín) Nguyễn Văn Chữ đề xuất: Thay vì hỗ trợ sau đầu tư, thành phố có các chính sách hỗ trợ về vốn, lãi suất cho doanh nghiệp ngay từ khi xây dựng nhà máy giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm.

Còn Giám đốc Công ty cổ phần Lan Vinh (huyện Gia Lâm) Nguyễn Thị Lan cho rằng: Ngành Nông nghiệp cần đề xuất với thành phố hoặc làm việc với địa phương để doanh nghiệp giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm được thuê đất ít nhất trong 10 năm, từ đó yên tâm đầu tư.

Cũng về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Huy Đăng cho biết: Ngành Nông nghiệp sẽ rà soát, tham mưu với thành phố tháo gỡ những vấn đề về cơ chế, chính sách nguồn vốn để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm và xây dựng chuỗi khép kín. Việc đề xuất hỗ trợ về vốn, lãi suất cho doanh nghiệp ngay từ khi xây dựng nhà máy giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm thay vì hỗ trợ sau đầu tư như hiện nay cũng đáng tham khảo.

Theo ông Nguyễn Huy Đăng, các địa phương cần ưu tiên bố trí quỹ đất dành cho việc xây dựng các cơ sở giết mổ, chế biến tập trung trên địa bàn theo quy hoạch; bảo đảm thuận tiện trong việc gắn kết những cơ sở này với vùng nguyên liệu và thị trường tiêu thụ cũng như thu hút nhiều hơn doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm.

Ngoài việc tháo gỡ những khó khăn về nguồn vốn, đất đai để hình thành hệ thống giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm theo hướng công nghiệp gắn với chuỗi khép kín, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển nông nghiệp Hà Nội Nguyễn Thành Trung đề xuất, các cơ quan chức năng cần tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu rõ hơn về ưu thế của sản phẩm gia súc, gia cầm đã qua chế biến công nghiệp. Từ đó thúc đẩy ngành công nghiệp giết mổ, chế biến sản phẩm gia súc, gia cầm của Thủ đô phát triển.