Đây sẽ là hai tuyến đường sắt tốc độ cao đầu tiên ở Việt Nam: Vingroup sẽ mở đường cho cuộc đua 1.665km

Theo Quy hoạch mạng lưới đường sắt vừa được điều chỉnh tại Quyết định 2404/QĐ-TTg, đã định hình rõ tầm vóc của hai đại dự án đường sắt tốc độ cao. Đây là hai tuyến trọng điểm trong quy hoạch mới nhất, bao gồm tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam (dài 1.541 km, từ ga Ngọc Hồi đến ga Thủ Thiêm) và tuyến mới được bổ sung là Hà Nội - Quảng Ninh (dài 124 km, từ Cổ Loa đến Hạ Long Xanh). Cả hai dự án đều được xác định là ưu tiên đầu tư, sử dụng công nghệ đường đôi, khổ 1.435 mm và có lộ trình triển khai trước năm 2030.

Cùng với động thái mới trên, VinSpeed, một công ty con thuộc Tập đoàn VinGruop cũng vừa gửi để xuất dự kiến triển khai đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Quảng Ninh từ cuối năm nay và có thể vận hành thương mại vào quý I/2028. Thông tin này được Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển đường sắt tốc độ cao VinSpeed nêu trong báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) vừa công bố.

Theo đề xuất của VinSpeed, tổng mức đầu tư cho dự án Hà Nội - Quảng Ninh (dài 120 km) là khoảng 138.930 tỷ đồng (gần 5,3 tỷ USD). Tuyến đi qua 4 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh. Công ty dự kiến thi công trong 24 tháng để vận hành thương mại vào quý I/2028.

Bên cạnh đó, VinSpeed (doanh nghiệp do tỷ phú Phạm Nhật Vượng sáng lập) cũng đã đề xuất đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam với tổng vốn khoảng 61,35 tỷ USD. VinSpeed đề xuất tự thu xếp 20% tổng vốn (12,27 tỷ USD), 80% còn lại vay vốn Nhà nước không lãi suất trong 35 năm.

Lộ trình tuyến Hà Nội - Quảng Ninh

Theo báo cáo ĐTM, điểm đầu tuyến là Trung tâm hội chợ triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội). Tàu sẽ chạy qua các ga Gia Bình (Bắc Ninh), Yên Tử (Quảng Ninh) và kết thúc tại ga cuối Hạ Long (phường Tuần Châu). Tốc độ thiết kế của tuyến là 350 km/h.

Quiz: Khám phá hai đại dự án Đường sắt tốc độ cao Việt Nam

Cùng tìm hiểu về tầm vóc và lộ trình của hai tuyến đường sắt chiến lược vừa được phê duyệt.

1. Theo đề xuất mới nhất của VinSpeed, tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Quảng Ninh có lộ trình kết nối các điểm chính nào sau đây?

A. Ga Hà Nội - Ga Hải Dương - Ga Hạ Long.

B. Ga Cổ Loa - Ga Gia Bình - Ga Hạ Long Xanh.

C. Trung tâm Hội chợ (Đông Anh) - Ga Gia Bình - Ga Yên Tử - Ga Hạ Long (Tuần Châu).

D. Ga Ngọc Hồi - Ga Bắc Ninh - Ga Móng Cái.

ĐÁP ÁN ĐÚNG: C

Giải thích chi tiết: Đáp án C: Trung tâm Hội chợ (Đông Anh) - Ga Gia Bình - Ga Yên Tử - Ga Hạ Long (Tuần Châu) Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) mới nhất do VinSpeed công bố, lộ trình của tuyến đường sắt tốc độ cao 120 km đã được chi tiết hóa. Điểm đầu của tuyến được đặt tại một vị trí chiến lược là Trung tâm hội chợ triển lãm Quốc gia, thuộc xã Đông Anh, TP Hà Nội. Đây là một thay đổi đáng chú ý so với các phương án quy hoạch trước đây (từng nhắc đến ga Cổ Loa).

Từ điểm xuất phát này, tuyến sẽ hướng về phía Đông, đi qua địa phận tỉnh Bắc Ninh với một ga quan trọng là Ga Gia Bình, được định hướng kết nối với Cảng hàng không quốc tế Gia Bình trong tương lai. Tiếp tục hành trình, tuyến sẽ đi vào địa phận Quảng Ninh và có thêm một ga kết nối du lịch tâm linh là Ga Yên Tử. Điểm cuối của toàn tuyến là Ga Hạ Long, được quy hoạch tại khu vực công viên rừng thuộc phường Tuần Châu, một trung tâm du lịch sầm uất. Lộ trình này đi qua 22 xã, phường của 4 tỉnh, thành phố là Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh, tạo ra một hành lang vận tải tốc độ cao (thiết kế 350 km/h) kết nối trực tiếp thủ đô với các trung tâm công nghiệp và du lịch lớn nhất miền Bắc.

2. Theo quy hoạch điều chỉnh, điểm chung quan trọng nhất về mặt kỹ thuật của cả hai tuyến tốc độ cao (Bắc - Nam và Hà Nội - Quảng Ninh) là gì?

A. Cả hai đều sử dụng đường đôi, khổ tiêu chuẩn 1.435 mm.

B. Cả hai đều có tổng vốn đầu tư trên 60 tỷ USD.

C. Cả hai đều sử dụng công nghệ tàu đệm từ (Maglev).

D. Cả hai đều có điểm cuối tại Ga Tuần Châu (Hạ Long).

ĐÁP ÁN ĐÚNG: A

Giải thích chi tiết: Đáp án A: Cả hai đều sử dụng đường đôi, khổ tiêu chuẩn 1.435 mm Đây là một trong những điểm mấu chốt và mang tính đột phá nhất trong quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia vừa được điều chỉnh. Cả hai đại dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTC) là trục Bắc - Nam (1.541 km) và tuyến Hà Nội - Quảng Ninh (120 km) đều được ấn định sử dụng chung một tiêu chuẩn kỹ thuật quan trọng: đường đôi, khổ ray tiêu chuẩn quốc tế 1.435 mm. Tuyến Hà Nội - Quảng Ninh cũng được xác định sẽ điện khí hóa.

Việc thống nhất sử dụng khổ ray 1.435 mm (thay vì khổ 1.000 mm như đường sắt Thống Nhất hiện tại) là một tầm nhìn chiến lược. Nó không chỉ cho phép các đoàn tàu đạt tốc độ thiết kế lên đến 350 km/h (với tuyến HN-QN), đảm bảo vận hành an toàn, ổn định, mà còn tạo thuận lợi tối đa cho việc kết nối, liên vận quốc tế trong tương lai, đặc biệt là với các nước trong khu vực và trên thế giới vốn đang sử dụng khổ ray này. Đây là bước đi quan trọng để hiện đại hóa hoàn toàn ngành đường sắt Việt Nam, đưa quốc gia vào bản đồ ĐSTC toàn cầu.

3. Mục tiêu lộ trình đầu tư cho cả hai đại dự án đường sắt tốc độ cao này (Bắc - Nam và Hà Nội - Quảng Ninh) là gì?

A. Hoàn thành toàn bộ và đưa vào vận hành trước năm 2035.

B. Ưu tiên tuyến Hà Nội - Quảng Ninh, tuyến Bắc - Nam sẽ khởi công sau 2035.

C. Đều được ưu tiên hoàn thành chuẩn bị, thu xếp nguồn lực để đầu tư/khởi công trước năm 2030.

D. Chờ đề xuất của VinSpeed được phê duyệt rồi mới khởi công sau 2028.

ĐÁP ÁN ĐÚNG: C

Giải thích chi tiết: Đáp án C: Đều được ưu tiên hoàn thành chuẩn bị, thu xếp nguồn lực để đầu tư/khởi công trước năm 2030 Quyết định điều chỉnh quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia đã thể hiện sự quyết tâm rất lớn của Chính phủ khi đặt cả hai dự án này vào lộ trình ưu tiên cao nhất, với mục tiêu hành động trước năm 2030.

Đối với tuyến ĐSTC Bắc - Nam (Ngọc Hồi - Thủ Thiêm), mục tiêu là "hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư, thu xếp nguồn lực để khởi công trước năm 2030". Đối với tuyến ĐSTC Hà Nội - Quảng Ninh, tuyến này cũng được đưa vào danh mục dự án "đầu tư trước năm 2030".

Đáng chú ý, theo đề xuất mới nhất từ VinSpeed, doanh nghiệp này còn đặt ra một lộ trình tham vọng hơn nhiều cho tuyến Hà Nội - Quảng Ninh: phê duyệt chủ trương đầu tư vào quý IV/2025, thi công thần tốc trong 24 tháng, chạy thử vào cuối năm 2027 và chính thức vận hành thương mại từ quý I/2028. Điều này cho thấy sự cấp thiết và tính khả thi của dự án, nhằm sớm tạo ra động lực mới cho tam giác kinh tế phía Bắc.

4. Doanh nghiệp nào đã chính thức nộp báo cáo ĐTM và đề xuất đầu tư vào cả hai đại dự án đường sắt tốc độ cao này?

A. Tập đoàn Sun Group.

B. Công ty VinSpeed (thuộc hệ sinh thái Vingroup).

C. Một liên danh từ Nhật Bản và Hàn Quốc.

D. Tập đoàn Đèo Cả.

ĐÁP ÁN ĐÚNG: B

Giải thích chi tiết: Đáp án B: Công ty VinSpeed (thuộc hệ sinh thái Vingroup) Đáp án chính xác là Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển đường sắt tốc độ cao VinSpeed. Đây là một pháp nhân mới được sáng lập vào tháng 5/2025, hoạt động chính trong lĩnh vực xây dựng và sản xuất đường sắt. Công ty này có liên hệ chặt chẽ với Vingroup, với cơ cấu cổ đông bao gồm tỷ phú Phạm Nhật Vượng (nắm 51%), hai con trai (1%), Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (35%) và Tập đoàn Vingroup (10%).

VinSpeed đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến cả hai đại dự án hạ tầng lớn nhất quốc gia. Doanh nghiệp này không chỉ nộp báo cáo ĐTM và đề xuất chi tiết cho tuyến Hà Nội - Quảng Ninh (vốn 5,3 tỷ USD) mà còn gây chú ý lớn khi đề xuất đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam với tổng vốn lên đến 61,35 tỷ USD. Đề xuất tham gia của một tập đoàn tư nhân hàng đầu Việt Nam mở ra cơ hội lớn cho việc huy động nguồn lực xã hội hóa theo hình thức PPP (hợp tác công – tư) để triển khai các siêu dự án này.

5. Theo đề xuất mới nhất từ VinSpeed, tổng mức đầu tư ước tính cho hai tuyến tốc độ cao (Bắc - Nam VÀ Hà Nội - Quảng Ninh) là bao nhiêu?

A. Khoảng 5,3 tỷ USD (cho HN-QN) và 40 tỷ USD (cho Bắc - Nam).

B. Khoảng 5,3 tỷ USD (cho HN-QN) và 61,35 tỷ USD (cho Bắc - Nam).

C. Khoảng 40 tỷ USD (cho HN-QN) và 61,35 tỷ USD (cho Bắc - Nam).

D. Khoảng 18 tỷ USD (cho HN-QN) và 50 tỷ USD (cho Bắc - Nam).

ĐÁP ÁN ĐÚNG: B

Giải thích chi tiết: Đáp án B: Khoảng 5,3 tỷ USD (cho HN-QN) và 61,35 tỷ USD (cho Bắc - Nam) Đây là những con số tổng mức đầu tư khổng lồ được VinSpeed, doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái Vingroup, đề xuất cho hai đại dự án đường sắt tốc độ cao chiến lược của quốc gia.

Cụ thể, đối với tuyến Hà Nội - Quảng Ninh (dài 120 km, khổ 1.435 mm), tổng mức đầu tư được đề xuất trong báo cáo ĐTM là khoảng 138.930 tỷ đồng, tương đương gần 5,3 tỷ USD. Đây là chi phí để xây dựng tuyến đường với tốc độ thiết kế 350 km/h và đưa vào vận hành thương mại ngay đầu năm 2028.

Đối với dự án "xương sống" là tuyến Đường sắt cao tốc Bắc - Nam (dài 1.541 km), VinSpeed cũng đã có đề xuất đầu tư với tổng vốn ước tính lên đến 61,35 tỷ USD. Trong đó, VinSpeed đề xuất tự thu xếp 20% vốn (khoảng 12,27 tỷ USD) và 80% còn lại vay vốn Nhà nước không lãi suất trong 35 năm. Tổng cộng, hai siêu dự án này có quy mô vốn đề xuất gần 67 tỷ USD, cho thấy tầm vóc và tham vọng trong việc hiện đại hóa hạ tầng giao thông Việt Nam.