Đề cử khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê là Di sản văn hóa thế giới

Hướng đến mục tiêu xây dựng hồ sơ đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê trở thành Di sản Văn hóa Thế giới, tỉnh An Giang đã tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế tham vấn Giá trị Nổi bật Toàn cầu và tiêu chí đề cử Di sản Văn hóa Thế giới cho Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê vào ngày 30/7.

Đây là một bước đi quan trọng trong quá trình đánh giá, xác định các giá trị nổi bật toàn cầu của khu di tích, làm cơ sở khoa học để hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO. 

Văn hóa Óc Eo là một nền văn hóa cổ hình thành và phát triển ở vùng Nam Bộ Việt Nam, từ thế kỷ I đến thế kỷ VII Sau Công Nguyên, được định danh vào năm 1944 bởi học giả người Pháp - Louis Malleret. Đây là một nền văn hóa lớn trong lịch sử Việt Nam, gắn liền với đất nước, con người ở vùng châu thổ hạ lưu sông Mê Kông và có quan hệ mật thiết với lịch sử Đông Nam Á cổ đại.

Từ những kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học trong nước và quốc tế, những di tích, di vật được tìm thấy của nền văn hóa Óc Eo là một chuỗi giá trị to lớn của nền văn hóa này, trong đó khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê (tỉnh An Giang) quan trọng bật nhất ở Nam Bộ, bởi quy mô và mật độ tập trung dày đặc của di tích, di vật so với các khu vực khác; đồng thời là khu di tích tiêu biểu có giá trị nổi bật toàn cầu, tính toàn vẹn và tính xác thực, đủ điều kiện lập hồ sơ để đề nghị Di sản văn hóa thế giới.

Các kết quả nghiên cứu khảo cổ học đến nay đã phát hiện hàng ngàn di vật, trong đó có nhiều hiện vật vàng, đá quý, gốm, tượng thờ, văn khắc bằng chữ Phạn, các công trình kiến trúc và hệ thống kênh đào cổ… Qua đó, cho thấy Óc Eo từng là một đô thị - thương cảng quốc tế lớn, có mạng lưới giao thương rộng khắp với Ấn Độ, Trung Hoa và khu vực Đông Nam Á.

Tại Hội thảo, ông Lê Trung Hồ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, cho biết tỉnh đang nỗ lực hoàn thiện hồ sơ đề cử UNESCO công nhận Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê là Di sản văn hóa thế giới vào năm 2027. Tỉnh An Giang đã hoàn tất giai đoạn 1 của lộ trình xây dựng hồ sơ đề cử. Hiện nay, tỉnh đang tập trung giai đoạn 2, đang thực hiện các bước thủ tục cuối cùng lập hồ sơ đề cử và kế hoạch quản lý di sản và phấn đấu đến trước ngày 30/9/2025 sẽ gửi bản thảo Hồ sơ đề cử; trước ngày 1/2/2026 sẽ gửi Hồ sơ đề cử chính thức cho Trung tâm Di sản thế giới.

Khi được công nhận là Di sản văn hóa thế giới, Óc Eo - Ba Thê sẽ mở ra cơ hội phát triển du lịch và trở thành trung tâm nghiên cứu tầm cỡ quốc tế của Tây Nam Bộ.

Hội thảo cũng ghi nhận đề xuất bổ sung hai di tích Giồng Xoài và Nền Chùa (tỉnh Kiên Giang cũ) vào phạm vi đề cử nhằm làm nổi bật cấu trúc đô thị cổ và không gian văn hóa - khảo cổ liên vùng của di sản.