Đề xuất đầu tư gần 600.000 tỷ đồng nâng cao chất lượng giáo dục

Ngày 25/11, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn trình Quốc hội tờ trình về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.

Theo tờ trình, tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2026-2035 khoảng 580.133 tỷ đồng, bao gồm: Vốn ngân sách Trung ương khoảng khoảng 349.113 tỷ đồng (chiếm 60,2%); Vốn ngân sách địa phương: khoảng 115.773 tỷ đồng; Vốn đối ứng của các cơ sở GDNN và GDĐH: khoảng 89.073 tỷ đồng (chiếm 15,4%); Vốn huy động hợp pháp khác: dự kiến 26.173 tỷ đồng (chiếm 4,5%).

Chương trình dự kiến thực hiện trong 10 năm (từ năm 2026-2035) và chia làm 2 giai đoạn.

Giai đoạn 2026-2030 tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua; thực hiện và hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành một phần một số mục tiêu chủ yếu cần hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước được đề ra đến năm 2030 tại Nghị quyết số 71 và các quy định có liên quan.

Giai đoạn 2031-2035 tiếp tục xây dựng và triển khai các nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra đến 2035.

Mục tiêu tổng quát của chương trình là chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống GDĐT, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng GDĐT; mở rộng cơ hội học tập cho mọi người dân, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, quyền được học tập suốt đời; đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa, khoa học - công nghệ, ĐMST và chuyển đổi số.

Theo tờ trình, đến năm 2030, Chính phủ phấn đấu đạt 4 nhóm mục tiêu cụ thể, gồm: Từng bước chuẩn hóa hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông; từng bước hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm vùng đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao; từng bước đầu tư chuẩn hóa, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, mở rộng không gian phát triển cho các cơ sở giáo dục đại học; nâng cao chất lượng, năng lực của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và người học.

Những mục tiêu đáng chú ý là: Chính phủ cũng đặt mục tiêu phấn đấu đầu tư để hiện đại hóa cho 8 cơ sở giáo dục đại học công lập trọng điểm lọt nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á và tối thiểu có 1 trường đại học công lập lọt nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới ở một số lĩnh vực trọng điểm.

Từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục quốc dân; thí điểm mô hình trường học phát triển năng lực sáng tạo, tư duy phản biện và hội nhập quốc tế.

Đến năm 2035, Chính phủ phấn đấu đầu tư xây dựng 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Chính phủ cũng sẽ đầu tư cho 60 trường cao đẳng nghề chất lượng cao tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4 và 6 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20; đầu tư để hướng đến hoàn thành 100% các cơ sở giáo dục đại học công lập trong quy hoạch đạt chuẩn vào năm 2035.

Thẩm tra chương trình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, cơ quan thẩm tra tán thành với sự cần thiết đầu tư chương trình.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng điều kiện bảo đảm tính khả thi để cân nhắc các chỉ tiêu 30% (đến năm 2030) và 100% (đến năm 2035) số cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai.

Mục tiêu về cơ sở vật chất ở bậc giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông nên xác định theo tiêu chí đủ phòng học kiên cố hóa, đạt chuẩn theo quy định; trang bị đầy đủ thiết bị dạy học tối thiểu.

Đối với mục tiêu về người học, người dạy, ông Vinh lưu ý cần có chỉ tiêu về số lượng người được cử đi đào tạo tại các cơ sở giáo dục đại học uy tín, chất lượng ở nước ngoài bằng ngân sách nhà nước.

Về nguồn lực thực hiện, cơ quan thẩm tra nhấn mạnh đến việc đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, bố trí vốn sát mục tiêu, làm rõ các căn cứ thực hiện đảm bảo tính khả thi, rà soát để không trùng lắp các chương trình khác.