Đề xuất hạn chế mua vàng miếng bằng tiền mặt

Trong bối cảnh giá vàng trong nước "một mình một chợ" với thế giới, nhiều ý kiến cho rằng cần sớm sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng cho phù hợp với bối cảnh hiện tại sau hơn chục năm nghị định có hiệu lực. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh vừa đưa ra một loạt đề xuất, tham mưu liên quan việc sửa đổi các quy định liên quan đến thị trường vàng, nhằm ổn định giá mặt hàng này.

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước TP Hồ Chí Minh đánh giá Nghị định 24/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã mang lại những kết quả tích cực, quan trọng đối với thị trường tiền tệ, ngoại hối, góp phần chống tình trạng "đôla hóa", "vàng hóa" trong nền kinh tế.

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước TP Hồ Chí Minh cho rằng nghị định này cũng bộc lộ hạn chế như chênh lệch ngày cao giữa giá thế giới và trong nước, nên cần được sửa đổi. Điều này gây yếu tố tâm lý nhất định đến thị trường, đặc biệt mỗi khi giá kim loại quý biến động mạnh.

Một trong các nội dung được đơn vị này kiến nghị Ngân hàng Nhà nước là có chính sách hạn chế thanh toán, mua bán vàng miếng bằng tiền mặt. Điều này nhằm phòng rủi ro phát sinh trong kinh doanh của các nhà vàng và chống rửa tiền. 

Theo NHNN chi nhánh TPHCM, vàng là loại hàng hóa đặc biệt có quan hệ trực tiếp đến ngoại tệ và VND. Quản lý hiệu quả thị trường vàng có vai trò quan trọng nên cơ quan này kiến nghị chỉnh sửa bổ sung các quy định liên quan đến quản lý thị trường vàng. Trong đó, xem xét đề xuất cơ chế quản lý phù hợp, hiệu quả tránh tạo ra độc quyền và lợi ích nhóm cho các đơn vị kinh doanh vàng miếng tự niêm yết giá.

Bên cạnh đó, cơ quan này cũng đề xuất quy định trách nhiệm của các đơn vị liên quan đến quản lý thị trường vàng, gồm cả vàng miếng và sản xuất, gia công vàng trang sức mỹ nghệ. Trong đó, tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với thị trường, đảm bảo kỷ cương, kỷ luật thị trường cũng như kiểm soát tốt nguồn nguyên liệu đầu vào và chất lượng sản phẩm. Thanh tra, kiểm tra không chỉ phát hiện ngăn ngừa và hạn chế sai phạm phát sinh, mà còn làm cơ sở để chỉnh sửa, bổ sung các quy định của pháp luật về lĩnh vực hoạt động này.

Hiện Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định Ngân hàng Nhà nước quản lý hoạt động xuất nhập khẩu vàng miếng, tuy nhiên từ năm 2014 lại không cấp phép nhập khẩu vàng về để sản xuất vàng miếng khiến nguồn cung vàng nguyên liệu bị hạn chế. Từ đó, đẩy giá vàng SJC có thời điểm cao hơn đến 20 triệu đồng/lượng so với các thương hiệu khác.

Vì vậy, các chuyên gia cho rằng cần sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng tăng nguồn cung và bỏ độc quyền thương hiệu vàng miếng SJC; cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, nhất là cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nữ trang vàng trong nước khỏi thu gom hàng trôi nổi.