Đề xuất từ năm 2026, người dân phải kê khai số lượng nhà đất sở hữu

Đề xuất trên được đưa ra trong dự thảo Nghị định quy định về xây dựng và quản lý hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản thay thế Nghị định 94/2024 của Chính phủ, đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến. Dự thảo gồm 6 chương và 47 điều, trong đó bổ sung thêm quy định về thông tin sở hữu nhà ở.

Theo dự thảo, đối tượng phải cung cấp thông tin gồm cả tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài có sở hữu nhà, đất tại Việt Nam. Các dữ liệu được yêu cầu bao gồm: thông tin định danh (họ tên, mã định danh, giấy tờ pháp lý); loại hình nhà ở, vị trí, diện tích, số lượng; thời hạn, hình thức sở hữu và tình trạng pháp lý.

Dự thảo cũng bổ sung thông tin về thụ hưởng chính sách, hỗ trợ nhà ở gồm thông tin định danh, loại hình thụ hưởng (nhà xã hội, nhà ở cho người có công, nhà cho người nghèo, cận nghèo...), số lượng và thời gian thụ hưởng. Người dân thuộc nhóm được mua nhà xã hội cần cung cấp thông tin định danh cá nhân, hình thức đăng ký (mua, thuê, thuê mua) và dự án sẽ đăng ký.

Với nhà ở thuộc tài sản công, tổ chức, cá nhân sẽ cung cấp số lượng tài sản, diện tích, mục đích sử dụng, tình trạng quản lý và đơn vị được giao quản lý.

Trước đó, Nghị định 94 về cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản chưa có quy định chi tiết về thông tin sở hữu nhà của tổ chức, cá nhân. Lý giải đề xuất này, Bộ Xây dựng cho biết quy định mới giúp nâng cao chất lượng dữ liệu được thu thập, từ đó làm minh bạch thông tin, điều tiết thị trường, đáp ứng nhu cầu chính đáng của xã hội.

Bộ Xây dựng cũng đề xuất tạo mã số bất động sản và quản lý trên hệ thống thông tin. Mỗi dự án bất động sản sẽ được gắn tự động một mã số duy nhất, bảo đảm tính định danh và không thay đổi trong suốt vòng đời dữ liệu. Cơ quan chuyên môn cấp tỉnh sẽ khởi tạo mã số này trên địa bàn tại thời điểm dự án được chấp thuận, phê duyệt đồng thời tiếp tục liên kết, cập nhật dữ liệu với từng sản phẩm trong dự án đó.

Trường thông tin cấu thành mã số dự án bất động sản gồm chủ đầu tư, vị trí, quy mô, tổng vốn đầu tư, thời hạn hoạt động, tiến độ cùng các văn bản pháp lý (chấp thuận đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, quy hoạch chi tiết, giấy phép xây dựng...).

Bên cạnh nhóm nhà ở thương mại, nhà xã hội, dữ liệu này còn gồm nhiều loại hình đặc thù như nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, nhà ở công vụ, nhà tái định cư, nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà cho thuê do hộ gia đình hoặc doanh nghiệp đầu tư, cũng như nhà ở bán cho tổ chức, cá nhân nước ngoài.

Về lộ trình triển khai, Bộ Xây dựng đề xuất triển khai theo các giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn chuẩn bị từ quý IV năm nay, gồm triển khai thí điểm tại 5 thành phố gồm Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ.

Hai quý đầu năm 2026 sẽ là giai đoạn triển khai kỹ thuật và cập nhật dữ liệu. Cơ quan quản lý sẽ tích hợp dữ liệu để đồng bộ với Hệ thống thông tin quốc gia về nhà ở và thị trường bất động sản. Việc thu thập thông tin, cập nhật và lưu trữ dữ liệu sẽ được triển khai trong giai đoạn này, đảm bảo tính kịp thời và bảo mật.

Từ quý III/2026, hệ thống thông tin dự kiến được vận hành thử nghiệm trong phạm vi nội bộ và vận hành chính thức từ quý IV năm sau. Cơ quan quản lý sẽ đánh giá định kỳ kết quả triển khai, hoàn thiện và duy trì hệ thống từ 2027 trở đi.

Bộ Xây dựng nhấn mạnh, hệ thống thông tin này sẽ liên thông đa chiều giữa các cơ quan nhà nước, giúp quản lý chặt chẽ tình trạng sở hữu, giao dịch, thế chấp, chuyển nhượng, đồng thời hỗ trợ các cơ quan thuế, ngân hàng, và chính quyền địa phương trong việc ra quyết định quản lý hiệu quả hơn.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ cùng phối hợp để kết nối, chia sẻ từ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. UBND các tỉnh, thành được giao xây dựng và ban hành Quy chế phối hợp về chia sẻ, cung cấp thông tin, dữ liệu nhà ở trên địa bàn.

Còn các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản đúng thời hạn. Khi hệ thống phần mềm dùng chung được hoàn thiện, người dân sẽ cung cấp thông tin theo hình thức trực tuyến.