Dệt may, da giày: Khai thác thị trường nội địa để nâng tầm cạnh tranh toàn cầu

Sau nhiều năm tập trung cho xuất khẩu, các doanh nghiệp dệt may và da giày đã nhận ra tầm quan trọng của "sân nhà". Với dân số hơn 100 triệu người và tầng lớp trung lưu ngày càng mở rộng, thị trường nội địa được ví như một "mỏ vàng" chưa được khai thác hết. 

Theo ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, thời gian qua, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực nhằm đưa sản phẩm dệt may, da giày Việt Nam đến gần hơn với người tiêu dùng trong nước. Đây là hướng đi cần thiết trong bối cảnh xuất khẩu liên tục đối diện với rào cản tại các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU, Hàn Quốc hay Trung Quốc. Việc chú trọng thị trường nội địa không chỉ tạo đầu ra ổn định mà còn là nền tảng để phát triển bền vững.

Ông Linh nhấn mạnh, khai thác thị trường trong nước sẽ giúp doanh nghiệp giảm sự lệ thuộc vào xuất khẩu, đồng thời mang đến cho người tiêu dùng cơ hội tiếp cận sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, do các doanh nghiệp uy tín sản xuất. Đây là cách đi song hành, vừa củng cố chỗ đứng trong nước, vừa chuẩn bị cho cuộc cạnh tranh toàn cầu.

Thực tế, doanh nghiệp Việt đã nhận thức rõ tiềm năng của thị trường nội địa. Họ tập trung mở rộng hệ thống bán lẻ, nâng cao chất lượng sản phẩm và phát triển các dịch vụ hậu mãi. An Phước duy trì hơn 180 cửa hàng, hạn chế mô hình đại lý để kiểm soát chất lượng.

Tổng Công ty May 28, với thương hiệu Belluni, đã tập trung phục vụ khách hàng trong nước suốt 12 năm và duy trì ổn định ngay cả trong giai đoạn đại dịch. Ông Nguyễn Thị Hồng Trang, Phó Phòng Nghiên cứu phát triển và Đầu tư của May 28, cho biết người tiêu dùng nội địa ngày càng ưu tiên hàng Việt nhờ chất lượng và thiết kế cải thiện.

Các thương hiệu như Canifa, An Phước, Biti’s cũng theo đuổi chiến lược dài hạn, tập trung vào sản phẩm thân thiện môi trường, nâng cao dịch vụ hậu mãi và phát triển kênh bán hàng trực tuyến nhằm xây dựng thương hiệu “hàng Việt chất lượng quốc tế”.

Đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam và Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam nhận định, nếu biết tận dụng quy mô dân số và sức mua lớn, thị trường nội địa hoàn toàn có thể trở thành trụ cột song hành cùng xuất khẩu, góp phần nâng cao sự phát triển bền vững cho ngành.

Tuy nhiên dù có tiềm năng lớn, các doanh nghiệp dệt may và da giày vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Vấn đề lớn nhất là sự phụ thuộc nặng nề vào nguyên phụ liệu nhập khẩu, khiến giá thành sản phẩm trong nước khó cạnh tranh với hàng nhập khẩu giá rẻ. Thêm vào đó, hệ thống bán lẻ chưa đồng bộ, kênh phân phối còn hạn chế, cùng với tâm lý "sính ngoại" và tình trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan đã tạo ra một môi trường cạnh tranh thiếu công bằng.

Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam, cho rằng cần có chiến lược phát triển thị trường nội địa bài bản, với sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp. Nhà nước cần hoàn thiện chính sách bảo vệ thị trường, doanh nghiệp chuyển đổi từ gia công sang xây dựng thương hiệu, trong khi hiệp hội giữ vai trò kết nối, vận động chính sách.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày – Túi xách Việt Nam (LEFASO), nhận định ngành dệt may và da giày Việt Nam dù được coi là "ngôi sao xuất khẩu" nhưng vẫn chưa khẳng định vị thế trên thị trường nội địa. Theo bà, cần sớm xây dựng một chiến lược tổng thể để phát triển thị trường trong nước, dựa trên nghiên cứu đầy đủ về nhu cầu, xu hướng tiêu dùng và thách thức.

Theo ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, hàng hóa Việt Nam, đặc biệt là dệt may, da giày, đã đạt chất lượng ngang bằng sản phẩm ngoại nhập. Tuy nhiên, hạn chế lớn nằm ở khâu định vị thương hiệu và quảng bá. 

Để nâng cao sức cạnh tranh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho rằng các doanh nghiệp cần tối ưu chi phí sản xuất, quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả và áp dụng công nghệ vào quản lý. Bên cạnh đó, cần mạnh dạn chuyển sang mô hình kinh doanh đa kênh (omnichannel), kết hợp truyền thống với trực tuyến để mở rộng tiếp cận khách hàng và nâng cao trải nghiệm tiêu dùng.

Ông nhấn mạnh để thành công, doanh nghiệp cần loại bỏ tư duy "khách hàng Việt dễ tính", tập trung nghiên cứu thị hiếu, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, thiết kế phù hợp và xây dựng chuỗi bán lẻ nội địa vững mạnh. Từ đó Cục trưởng đưa ra cam kết sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp quyết liệt hơn nữa, từ kiểm tra, giám sát đến phối hợp với sàn TMĐT nhằm bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp, củng cố niềm tin người tiêu dùng vào hàng hóa Việt Nam. 

Với sự đồng lòng, quyết tâm và các chính sách phù hợp, thị trường nội địa sẽ trở thành nền tảng vững chắc để thúc đẩy phát triển bền vững, nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.