Di sản điện ảnh và sự thấu cảm giữa hai nền văn hóa Việt Nam - Hoa Kỳ

Tham dự Hội thảo có ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; TS. Ngô Phương Lan - Phó Trưởng tiểu ban Lý luận phê bình văn học nghệ thuật, Hội đồng Lý luận Trung ương - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam; TS. Đỗ Quốc Việt - Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh; ông Phạm Định Phong - Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa; ông Lê Minh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả.

Cùng dự Hội thảo còn có đại diện lãnh đạo các Cục, Vụ, Viện, cơ quan, đơn vị, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các đạo diễn, nghệ sĩ nhân dân, nhà sản xuất phim; Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, chuyên gia trong ngành điện ảnh; đông đảo phóng viên các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và Hà Nội đã đến dự, đưa tin.

Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - nhấn mạnh: Hội thảo là diễn đàn để các chuyên gia, nhà nghiên cứu, quản lý, nhà làm phim, nghệ sĩ và công chúng yêu điện ảnh cùng trao đổi, nhìn nhận toàn diện hơn về giá trị di sản điện ảnh nói chung, đặc biệt là tác phẩm điện ảnh Việt Nam đề tài chiến tranh nói riêng, qua các khía cạnh: Nghệ thuật, bảo quản, lưu trữ, khai thác và phổ biến.

Cùng với đó, những nội dung về giá trị lịch sử của hình ảnh tư liệu, dấu ấn riêng của điện ảnh Việt Nam thể hiện khát vọng hòa bình, độc lập dân tộc trong hành trình kết nối văn hóa, góp phần thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển giữa Việt Nam - Hoa Kỳ… cũng là những vấn đề trọng tâm được tập trung thảo luận tại Hội thảo.

Hội thảo đã đón nhận nhiều khuyến nghị, sáng kiến, đề xuất giải pháp khả thi cho việc nâng tầm hiệu quả công tác bảo quản, lưu trữ, khai thác, phổ biến, quảng bá, lan tỏa giá trị nhân văn của di sản điện ảnh Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt là di sản điện ảnh chiến tranh cách mạng, góp phần thúc đẩy sự kết nối giữa các nền văn hóa, hướng tới một tương lai phát triển bền vững trong kỷ nguyên đất nước vươn mình.

Theo PGS.TS Tạ Quang Đông, trong dòng chảy xuyên suốt của lịch sử, văn hóa luôn là nhịp cầu nối bền chặt và sâu sắc giữa các quốc gia, dân tộc. Nghệ thuật điện ảnh, một thành tố quan trọng của văn hóa, với sức lan tỏa mạnh mẽ, khả năng lưu giữ ký ức và phản ánh chân thực đời sống, đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hiểu biết, tôn trọng và hợp tác giữa các quốc gia.

Đặc biệt, trên hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Hoa Kỳ từ sau những năm nỗ lực tái thiết, khắc phục hậu quả chiến tranh để đưa đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập, điện ảnh đã trở thành một kênh giao lưu hữu hiệu, mở ra không gian đối thoại và thấu cảm giữa hai nền văn hóa tưởng chừng rất khác biệt.

Hội thảo diễn ra với hai phiên chuyên đề. Phiên thứ nhất: "Di sản điện ảnh - Giá trị nghệ thuật, lưu trữ, khai thác, phổ biến phim" tập trung làm rõ giá trị của các tác phẩm điện ảnh, đặc biệt là phim về đề tài chiến tranh cách mạng. Qua tham luận và tọa đàm, các chuyên gia điện ảnh nhấn mạnh vai trò của Viện Phim Việt Nam trong việc bảo quản, số hóa và phổ biến những thước phim quý. Đồng thời, công tác hồ sơ phim mục và chiến lược gìn giữ di sản phim ảnh cũng được bàn luận như một phần không thể thiếu trong việc giữ gìn ký ức lịch sử cho các thế hệ mai sau.

Phiên thứ hai: "Điện ảnh - Cầu nối thúc đẩy giao lưu văn hóa Việt Nam - Hoa Kỳ" đi sâu vào làm rõ vai trò của điện ảnh trong quá trình hàn gắn hậu quả chiến tranh, thiết lập và phát triển quan hệ song phương. Những thước phim, bản nhạc, bài thơ… tái hiện tinh thần đấu tranh vì độc lập dân tộc, đồng thời thể hiện khát vọng hòa bình, đã trở thành chất liệu kết nối giữa hai nền văn hóa. Các chuyên gia nhấn mạnh, điện ảnh không chỉ phản ánh hiện thực lịch sử, mà còn có sức mạnh lan tỏa giá trị nhân văn, thúc đẩy sự thấu hiểu lẫn nhau giữa nhân dân hai nước.

Xen giữa mỗi phiên thảo luận, Ban Tổ chức đã giới thiệu nhiều clip khái lược di sản điện ảnh chiến tranh cách mạng Việt Nam, cùng các hoạt động gìn giữ và phát huy giá trị di sản điện ảnh trên nhiều phương diện của Viện Phim Việt Nam trong hành trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Hoa Kỳ. Qua đó, không chỉ giúp công chúng hình dung rõ hơn về các cuộc chiến đấu anh dũng vì độc lập dân tộc, mà còn khơi dậy truyền thống yêu nước, ý chí quyết thắng và khát vọng hòa bình của nhân dân Việt Nam.

Kết thúc Hội thảo, bà Lê Thị Hà - Viện trưởng Viện Phim Việt Nam - chia sẻ: Viện Phim Việt Nam vô cùng cảm ơn và ghi nhận những phát biểu tâm huyết, các bài tham luận sâu sắc về các vấn đề cốt lõi của di sản điện ảnh trong tiến trình hợp tác văn hóa Việt Nam - Hoa Kỳ. Trong đó, nổi bật lên vai trò quan trọng của công tác bảo quản lưu trữ và số hóa tư liệu điện ảnh, một nhiệm vụ vô cùng quan trọng của Viện Phim Việt Nam hiện tại cũng như trong tương lai.

Các phát biểu và tham luận tại Hội thảo cũng đã giúp khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ý chí quyết chiến, quyết thắng của dân tộc ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, khẳng định điện ảnh đã, đang và sẽ trở thành cầu nối văn hóa, thúc đẩy và tôn vinh giá trị của hòa bình giữa hai nước Việt Nam - Mỹ.