Diễn đàn doanh nghiệp về bảo vệ bản quyền và tri thức

Ông Bùi Nguyên Hùng - Chủ tịch Hiệp hội Sáng tạo và Bản quyền tác giả Việt Nam (VCCA) cho biết, kỷ nguyên số và Internet mang đến nhiều cơ hội tiếp cận tại bất cứ nơi nào và vào thời gian nào tới các tác phẩm văn học, nghệ thuật, bản ghi âm, bản ghi hình, chương trình phát sóng. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc bảo vệ bản quyền tác giả, khuyến khích phát triển công nghiệp sáng tạo, công nghiệp văn hóa.

20 năm qua, kể từ ngày Việt Nam gia nhập Công ước Berne là một chặng đường, là bước khởi đầu trong hành trình bảo vệ và phát triển tài sản trí tuệ của quốc gia. Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, việc bảo vệ bản quyền, đặc biệt trong môi trường kỹ thuật số, trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ nói chung, bản quyền tác giả (quyền tác giả và quyền liên quan) nói riêng đã và đang là điều kiện bắt buộc tronng hội nhập kinh tế quốc tế của mỗi quốc gia.

Để đàm phán ký kết các Hiệp định thương mại, Việt Nam đã đàm phán ký kết gia nhập các Điều ước quốc tế đa phương có nội dung về quyền tác giả, quyền liên quan: Ký kết Hiệp định song phương với Hoa Kỳ về thiết lập quan hệ quyền tác giả năm 1998, với Liên bang Thụy Sĩ về sở hữu trí tuệ năm 1999 và Hiệp định Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2000.

Đặc biệt, Việt Nam gia nhập Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học, nghệ thuật năm 2004; Công ước bảo hộ nhà sản xuất bản ghi âm chống lại việc sao chép trái phép các bản ghi âm của họ năm 2005; Công ước bảo hộ tín hiệu mang chương trình truyền qua vệ tinh năm 2006; Công ước bảo hộ nhà sản xuất bản ghi âm, người biểu diễn và chương trình phát sóng năm 2007; Hiệp ước bảo hộ quyền tác giả của WIPO năm 2022; Hiệp ước bảo hộ người biểu diễn và nhà sản xuất bản ghi âm năm 2022; Hiệp ước Marrakesh về tạo điều kiện cho người mù và người khiếm thị khác tiếp cận với các tác phẩm đã công bố năm 2023.

Ký kết các Hiệp định thương mại tự do có nội dung về quyền tác giả, quyền liên quan trong đó có Hiệp định TRIPS (WTO); Hiệp định CPTPP; Hiệp định Việt Nam - EU; Hiệp định RCEP …

Việc thực hiện các điều ước quốc tế song phương và đa phương về quyền tác giả, quyền liên quan đã ký kết và tham gia nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân, pháp nhân Việt Nam tại các nước thành viên đồng thời thực hiện nghĩa vụ pháp lý với các nước thành viên.

Việt Nam đã có nhiều nỗ lực, từng bước ban hành và sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định pháp luật về sở hữu trí tuệ: Ban hành Luật sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009, 2022.

Theo Hiệp hội Sáng tạo Bản quyền Việt Nam (VCCA), với sự quan tâm hỗ trợ, kiến tạo của các cơ quan quản lý liên quan thuộc Chính phủ, VCCA cam kết sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp và các tác giả trong việc thúc đẩy sáng tạo và bảo vệ bản quyền; góp phần xây dựng môi trường sáng tạo lành mạnh, nơi sáng tạo được tôn vinh, bản quyền được tôn trọng, và các ngành công nghiệp văn hóa phát triển mạnh mẽ, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Tuy nhiên, tình trạng xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan vẫn còn diễn ra, có nơi, có lúc nghiêm trọng, nhất là trên môi trường số, internet. Điều này đã gây thiệt hại không nhỏ đối với các nhà đầu tư sáng tạo và đang là thách thức đối với hoạt động phát triển công nghiệp sáng tạo, công nghiệp văn hóa.

Tại Diễn đàn, các diễn giả đã trao đổi, thảo luận các quy định pháp luật về quyền tác giả và phát triển công nghiệp văn hóa; Quyền sở hữu trí tuệ với doanh nghiệp hiện nay và những nội dung mới trong Luật sở hữu trí tuệ; Tình hình vi phạm bản quyền và hoạt động ngăn chặn tại Việt Nam; Khai thác nội dung số các tác phẩm văn học, nghệ thuật; Thực tiễn giải quyết tranh chấp quyền tác giả ở Việt Nam và các nước trên thế giới…