Điều hành chính sách tiền tệ trước biến số kinh tế toàn cầu

Diễn đàn này do Tạp chí Kinh tế Sài Gòn tổ chức với sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Đây là sự kiện thường niên diễn ra từ năm 2018, với sự góp mặt của hơn 150 khách mời gồm lãnh đạo NHNN, đại diện các Bộ, ban, ngành, chuyên gia trong và ngoài nước, lãnh đạo các ngân hàng thương mại và định chế tài chính khác …

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà nói về những biến động nhanh và mạnh nhất trong nhiều thập kỷ của tình hình kinh tế vĩ mô năm 2022 – đầu năm 2023, vượt khỏi mọi dự đoán trước đó. Từ suy thoái sâu trong đại dịch, kinh tế toàn cầu nhanh chóng rơi vào lạm phát cao kỷ lục, có lúc đạt trên 8% tại Mỹ và trên 10% tại châu Âu. Hơn 80 nước lạm phát ít nhất 2 chữ số trong năm 2022.

Lạm phát tăng cao khiến giới hoạch định chính sách phải thắt chặt tiền tệ. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất với tần suất và tốc độ nhanh nhất trong lịch sử, tăng 5 điểm phần trăm chỉ trong 14 tháng. Theo đó, các thị trường tài chính quốc tế biến động mạnh, từ thị trường ngoại hối với đồng USD có lúc lên mạnh nhất trong 20 năm, đến cổ phiếu, trái phiếu và lưu chuyển dòng vốn toàn cầu. Nhiều nước mới nổi và đang phát triển phải tăng lãi suất, bán can thiệp ngoại tệ nhằm bảo vệ đồng nội tệ trước áp lực mất giá quá mạnh, kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Đầu năm 2023, nhiều nước đối mặt với rủi ro suy thoái kinh tế kèm lạm phát cao, thương mại toàn cầu giảm. Khủng hoảng tại một số ngân hàng ở Mỹ, châu Âu tiếp tục đặt ra thách thức cho điều hành chính sách tiền tệ trên thế giới.

Trong bối cảnh môi trường quốc tế biến động phức tạp, khó lường, là một nền kinh tế nhỏ có độ mở rất lớn như Việt Nam, nội tại còn nhiều khó khăn thách thức, công tác điều hành chính sách tiền tệ (CSTT), nhất là điều hành lãi suất, tỷ giá, tín dụng gặp rất nhiều khó khăn để xử lý hài hòa nhiều mục tiêu mâu thuẫn nhau như: làm sao để vừa hỗ trợ kinh tế phục hồi sau đại dịch mà vẫn đảm bảo kiểm soát lạm phát trong bối cảnh giá cả, lạm phát toàn cầu tăng cao; vừa giảm áp lực mất giá mạnh của đồng Việt Nam mà vẫn phải giữ ổn định mặt bằng lãi suất; vừa đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng trong khi vẫn phải đảm bảo nhu cầu tín dụng cho nền kinh tế, đồng thời triển khai các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn. 

Nhiệm vụ đặt ra vô cùng thách thức nhưng được sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngành ngân hàng đã chủ động, linh hoạt, thích ứng nhanh với tình hình trong điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để chung tay, góp sức, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, người dân khắc phục các khó khăn, đạt được các mục tiêu vĩ mô đặt ra. 

Kinh tế Việt Nam năm 2022 phục hồi tích cực, tăng trưởng cao 8,02% và lạm phát được kiểm soát ở mức 3,15%, doanh nghiệp và người dân tiếp tục tin tưởng vào giá trị đồng Việt Nam, mặt bằng lãi suất sau khi tăng trong năm 2022 do áp lực trong và ngoài nước đã có xu hướng giảm trong thời gian gần đây, hệ thống ngân hàng hoạt động ổn định, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế.

Tại Diễn đàn Toàn cảnh Ngân hàng năm nay, các diễn giả đã tập trung phân tích, làm rõ bức tranh về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, bài học rút ra trong điều hành CSTT năm 2022 cũng như nhận diện khó khăn, áp lực phải đối mặt trong năm 2023, đề xuất các khuyến nghị chính sách nhằm nắm bắt cơ hội, khắc phục những khó khăn, thách thức, thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trong năm 2023 và những năm tiếp theo.

Theo các diễn giả, trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến số bất định, còn nội tại nền kinh tế cũng đang đối mặt với nhiều bài toán khó khăn trên nhiều lĩnh vực, như chậm giải ngân đầu tư công, vướng mắc pháp lý và sự suy yếu của thị trường bất động sản, áp lực điều chỉnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp,... do đó, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các Bộ, ban, ngành, địa phương, cùng tham gia xây dựng gói giải pháp chung tổng thể, nhằm tăng cường tính liên kết giữa các chính sách nói chung và giúp gia tăng hiệu quả chính sách tiền tệ nói riêng.