Đón nhận Bằng ghi danh "Nghệ thuật Xòe Thái" là Di sản Văn hóa phi vật thể

Đến dự Lễ đón nhận có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Cùng dự có nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và các địa phương; ông Christian Manhart, Trưởng Đại diện UNESCO, đại diện các tổ chức quốc tế, Đại sứ quán các nước tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn cho biết, "Nghệ thuật Xòe Thái" là hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần, được hình thành và phát triển cùng với cộng đồng người Thái; phản ánh sự đa dạng văn hóa, mang thông điệp về sự cởi mở, thân thiện, đoàn kết; là sợi dây gắn kết cộng đồng - cốt lõi của bản sắc văn hóa dân tộc Thái ở khu vực Tây Bắc.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, và Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Lễ vinh danh và đón nhận Bằng của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) là sự kiện đặc biệt, là niềm tự hào của Việt Nam nói chung và của các tỉnh vùng Tây Bắc nói riêng đã cùng nhau gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật Xòe Thái bằng tâm huyết, sự bền bỉ, kiên trì của biết bao thế hệ.

Thủ tướng cho rằng, Nghệ thuật Xòe Thái đã vượt qua nét đẹp của loại hình múa truyền thống với thẩm mỹ sáng tạo, khát vọng vươn tới những giá trị chân - thiện - mỹ của mỗi thành viên trong cộng đồng các dân tộc Tây Bắc. Đó là biểu tượng của tinh thần đoàn kết dân tộc, sự sẻ chia, tình yêu thương sâu sắc giữa con người với con người, sự hài hòa giữa con người với văn hóa, bản sắc dân tộc và thiên nhiên hùng vĩ với những triết lý sống cao đẹp. Hơn thế nữa, nghệ thuật Xòe Thái còn là thông điệp về trách nhiệm, tình yêu của tất cả chúng ta phải giữ gìn truyền thống lịch sử các thế hệ đồng bào các tỉnh Tây Bắc.

Thủ tướng nhấn mạnh, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới đã khẳng định: "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi". Việt Nam là một trong những quốc gia có nền văn hóa phong phú, đa dạng, giàu bản sắc với những đặc trưng riêng có của từng dân tộc, từng vùng miền. Di sản văn hóa là tài sản quý giá của cộng đồng các dân tộc anh em, là sự hội tụ các giá trị truyền thống văn hóa, lịch sử, đồng thời là kinh nghiệm, thể hiện thái độ ứng xử của người Việt Nam.

Do đó, tôn vinh Nghệ thuật Xòe Thái là tôn vinh những giá trị cao đẹp của văn hóa nghệ thuật, của tinh thần đoàn kết, của lòng nhân ái, của tinh thần lạc quan, của tư duy bảo tồn và phát triển; của nét sống hòa hợp với thiên nhiên, của tinh thần trách nhiệm lịch sử không chỉ của các dân tộc Tây Bắc mà của tất cả những người dân Việt Nam. Lời ca: "Không xòe không vui. Không xòe cây ngô không ra bắp. Không xòe cây lúa không trổ bông. Không xòe trai gái không thành đôi" ngân vang giữa rừng hoa Ban, hoa Mận, hoa Đào vùng Tây Bắc, bên dòng sông Mã, sông Chảy, Mường Hung đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong những ngày vui của mỗi gia đình hay những ngày lễ lớn của bản làng, của dân tộc...

Chúng ta vui mừng và tự hào khi Xoè Thái là di sản thứ 15 của Việt Nam được UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện nhân loại. Đây là niềm tự hào của dân tộc Thái và của cả cộng đồng 54 dân tộc anh em trên "Dải đất hình chữ S" tươi đẹp. Qua đó, tiếp tục khẳng định sự đóng góp của kho tàng di sản văn hóa Việt Nam rất quan trọng đối với thế giới. Xòe Thái là một điểm nhấn trong hành trình du lịch trải nghiệm hấp dẫn đến với gió núi, mây ngàn với Cao nguyên Mộc Châu, Đèo Khau Phạ, Hồ Pá Khoang, ruộng bậc thang Mù Cang Chải, Thác Tác Tình, đỉnh Tà Chì Nhù với loại hoa chi pâu đặc sắc...

Có được niềm vui hân hoan hôm nay, lan tỏa những giá trị tốt đẹp của dân tộc Việt Nam qua nghệ thuật Xòe Thái đến cộng đồng quốc tế, Thủ tướng trân trọng sự đóng góp không ngừng nghỉ của các thế hệ nghệ nhân dân gian, cộng đồng dân tộc Thái đã nâng niu, trao truyền, gìn giữ di sản văn hóa đặc sắc vô giá này. Đồng thời, ghi nhận và biểu dương những nỗ lực của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, các bộ, cơ quan và địa phương liên quan, các nhà sưu tầm, nhà nghiên cứu đã đóng góp tích cực để bảo vệ và phát huy giá trị của nghệ thuật Xòe Thái nói riêng, các di sản văn hóa của Việt Nam và nhân loại nói chung.

Để tiếp tục tạo sức sống mới, sự lan tỏa và truyền cảm hứng mạnh mẽ giá trị của nghệ thuật Xòe Thái, Thủ tướng đề nghị chính quyền, nhân dân và cộng đồng người Thái ở các tỉnh Tây Bắc, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp triển khai nghiêm túc, hiệu quả "Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị của Di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật Xòe Thái" theo đúng cam kết với UNESCO.

Thủ tướng yêu cầu mỗi người dân cần nhận thức rõ đây là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, đồng thời có hành động ứng xử xứng tầm. Các cấp, các ngành có liên quan cần có chương trình truyền thông, quảng bá mạnh mẽ, cần vượt qua biên giới Việt Nam để nghệ thuật này mãi mãi trường tồn và đời đời bền vững; để thế giới biết đến nhiều hơn, yêu quý, trân trọng và kết nối chặt chẽ, hiệu quả hơn với đất nước, con người Việt Nam.

Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp thiết thực, cụ thể để giữ gìn và phát huy bản sắc, truyền thống của các dân tộc nói chung và Xòe Thái nói riêng trong phát triển kinh tế - xã hội, nhất là phát triển du lịch gắn kết chặt chẽ với văn hóa, con người và lịch sử, góp phần đưa di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực phát triển đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.

Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương cần dành sự quan tâm xứng đáng đối với đời sống mọi mặt của các nghệ nhân am hiểu và tâm huyết với di sản; đồng thời, tạo các điều kiện thuận lợi về môi trường diễn xướng để thực hành Xòe Thái phù hợp với các điều kiện phát triển mới của đất nước.

Nhân dịp này, Thủ tướng Chính phủ cũng đã gửi lời cảm ơn và mong muốn các tổ chức quốc tế, nhất là cơ quan Đại diện UNESCO và cá nhân ông Christian Manhart, Trưởng Đại diện UNESCO tiếp tục dành cho Việt Nam sự hợp tác chặt chẽ, giúp đỡ hiệu quả, để các giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam ngày càng lan tỏa sâu rộng và hòa cùng dòng chảy của tinh hoa văn hóa nhân loại.

"Chúng ta hãy làm bằng tâm huyết, bằng trái tim, bằng tấm lòng, bằng niềm tự hào, bằng nội lực để những lời ca, âm nhạc của các điệu Xòe khăn, Xòe nón, Xòe quạt, Xòe sạp, Xòe gậy, Xòe hoa... tiếp tục được nuôi dưỡng, phát triển và lan tỏa ra cộng đồng các dân tộc anh em" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Cũng tại buổi Lễ, bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam, đại diện cho UNESCO trao bằng của UNESCO công nhận Nghệ thuật Xòe Thái là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại cho đại diện lãnh đạo Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và lãnh đạo UBND các tỉnh: Yên Bái, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên.

Cùng với tổ chức Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh "Nghệ thuật Xòe Thái", tỉnh Yên Bái tổ chức khai mạc Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò, khám phá Danh thắng quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm 2022. Yên Bái hy vọng du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị, ấn tượng sâu sắc, khó quên về những nét đẹp tiềm ẩn của "nơi hội tụ những sắc màu Tây Bắc" - vùng đất thiên nhiên tươi đẹp với những con người thân thiện, nhân ái, mến khách; cùng hòa chung những điệu xòe đắm say lòng người để cảm nhận trọn vẹn những giá trị của di sản "Nghệ thuật Xòe Thái" trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

 Môt số hình ảnh ấn tượng về nét văn hóa đặc trưng vùng Tây Bắc: