Du lịch “xanh”: Sinh khí mới nơi vùng cao Nghệ An

Nhận thức rõ lợi thế trên, nhiều doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sớm nắm bắt cơ hội, nuôi "giấc mộng" xây dựng và phát triển các điểm du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái nơi miền Tây xứ Nghệ trở nên hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham quan, trải nghiệm.

 Homestay nơi "cổng trời" Mường Lống

Mới đây, trong chuyến hành trình khám phá khắp các bản làng vùng sâu, vùng xa nơi miền Tây xứ Nghệ, khi dừng chân tại "cổng trời" Mường Lống, nhóm PV đã được "mục sở thị" và trải nghiệm nền văn hoá bản địa của đồng bào dân tộc Mông, với điểm nhấn khá mới mẻ là những homestay đầy đủ tiện nghi, nằm yên bình giữa núi rừng bao la hùng vỹ, có cảnh quan thiên nhiên vô cùng đẹp đẽ, không khí mát mẻ và trong lành.

Ông Lô Văn Phú - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và Phát triển cộng đồng Mường Lống phấn khởi giới thiệu: Nằm ở độ cao hơn 1.500m, sương mù phủ kín quanh năm, Mường Lống đẹp như một bức tranh thuỷ mặc giữa đại ngàn Trường Sơn. Đặc biệt, cứ mỗi độ xuân về, khung cảnh nơi đây trở nên rực rỡ với sắc hoa mận trắng, sắc hoa đào hồng,… thu hút hàng nghìn du khách thập phương đến tham quan, nghỉ dưỡng.

"Được thiên nhiên ưu đãi như vậy, cùng với sự giúp đỡ, hỗ trợ tận tình từ các cấp ngành, chính quyền địa phương, những năm trở lại đây, tiềm năng về du lịch ở "cổng trời" Mường Lống được đánh thức, mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho địa phương. Nhiều mô hình du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng bắt đầu thành hình, đưa vào hoạt động, số lượng khách du lịch cũng từ đó tăng lên hàng năm" - ông Lô Văn Phú cho biết.

Men theo con đường nhỏ, dọc hai bên là những ngôi nhà sàn cổ với hàng hoa mận trắng, vị Giám đốc Hợp tác xã dẫn chúng tôi ghé thăm homestay của gia đình ông. Qua ghi nhận, không gian lưu trú nơi đây được gia đình ông bố trí một cách tinh tế, thoáng mát; với 4 căn nhà nghỉ riêng biệt và 1 ngôi nhà cộng đồng, xung quanh tràn ngập hoa mận, hoa đào,… cùng vườn rau xanh mát.

Bên cạnh đó, homestay còn được thiết kế một cách khéo léo, sử dụng những nguyên vật liệu địa phương sẵn có như gỗ, tre, nứa… để cải tiến thành điểm ăn uống, vui chơi giải trí, tổ chức ca múa hát, đốt lửa trại… Điều này mang đến sự trải nghiệm tuyệt vời, lý thú cho du khách khi lựa chọn nghỉ dưỡng, lưu trú tại đây.

Ngoài những yếu tố trên, gia đình ông Lô Văn Phú đặc biệt chú trọng đến khâu ẩm thực, đáp ứng tối đa nhu cầu của du khách. Những món ăn truyền thống của người Mông, mang hương vị núi rừng như: Gà đen, rau cải mèo, măng rừng, xôi nếp nương, lợn bản… sẽ là điểm nhấn chính tạo nên khẩu vị đặc trưng, riêng có, nhằm giữ chân du khách ở lại lâu hơn và quay trở lại thường xuyên hơn.

"Chưa kể, khi nghỉ dưỡng tại homestay, nếu có nhu cầu, du khách còn được hoà mình trong không khí bản địa, thưởng thức các làn điệu dân ca, dân vũ độc đáo và đặc sắc của đồng bào dân tộc trong những bộ trang phục rực rỡ đầy sắc màu. Đây cũng là cách để homestay xã Mường Lống thu hút lượng lớn khách du lịch, nhất là vào những dịp nghỉ lễ, cao điểm về du lịch" - ông Lô Văn Phú chia sẻ.

Theo Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và Phát triển cộng đồng Mường Lống, từ những mái nhà sàn cổ đơn sơ, mang đậm nét văn hoá đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông, chúng tôi đã cải tạo, phát triển thành những homestay đầy đủ tiện nghi, phục vụ tối đa nhu cầu của khách du lịch. Đến thời điểm hiện tại, toàn xã Mường Lống có 5 homestay đi vào hoạt động, mỗi năm đón tiếp hàng nghìn lượt khách đến tham quan, nghỉ dưỡng.

Sự thành công bước đầu của gia đình ông Phú cũng như nhiều mô hình du lịch homestay khác tại xã Mường Lống đã khiến vùng đất từng được xem là "thủ phủ" của cây thuốc phiện những năm 90 thế kỷ trước, nay "thay da, đổi thịt" trở thành điểm du lịch cộng đồng được UBND tỉnh Nghệ An công nhận tại Quyết định số 2188/QĐ-UBND hồi tháng 7 vừa qua.

Điều này không chỉ đơn thuần mở ra cơ hội hợp tác với doanh nghiệp, các trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp để hỗ trợ người dân địa phương nâng cao đời sống, phát triển sinh kế bền vững; mà còn là hướng đi bền vững, phù hợp với tình hình thực tế về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên của các xã miền núi rẻo cao phía Tây tỉnh Nghệ An nói chung.

"Từ khi làm mô hình homestay, gia đình tôi có thêm thu nhập khá ổn định, bên cạnh đó còn giới thiệu được nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc vùng cao đến với du khách thập phương nên chúng tôi rất vui mừng, phấn khởi" - ông Lô Văn Phú cho biết.

"Đánh thức" tiềm năng du lịch vùng cao

Trước bối cảnh làn sóng du lịch "xanh" ngày càng gia tăng, nhiều du khách đã lựa chọn hình thức du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng - nơi lấy sự trải nghiệm và kết nối với đồng bào dân tộc, với nền văn hóa bản địa và cảnh sắc thiên nhiên được đặt lên hàng đầu.

Do vậy, không chỉ riêng Mường Lống, hiện nay, trên khắp các xã vùng cao Nghệ An, các đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo, đặc sắc như: Trang phục, trang sức đặc trưng của dân tộc; kiến trúc nhà sàn cổ; văn hóa ẩm thực; làn điệu dân ca, dân vũ khắp, lăm, nhuôn… cùng các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống khèn bè, sáo, pí, cồng chiêng, khắc luống, nhảy sạp...

Chính những điều này đã và đang góp phần tô điểm thêm cho bức tranh du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái nơi đây và thu hút được đông đảo du khách thập phương đến tham quan, trải nghiệm; với những điểm đến đầy hấp dẫn nơi miền Tây xứ Nghệ như: Thác Kèm, rừng săng lẻ cổ thụ, thác Bồn, thác Rồng, bản Hoa Tiến, thác Bảy Tầng, thác Xao Va,…

Nhận thức rõ lợi thế to lớn trên, những năm trở lại đây, các cấp ngành, chính quyền tỉnh Nghệ An cũng đã ban hành nhiều chính sách, kế hoạch, chương trình hành động nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về phát triển du lịch. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh hướng phát triển du lịch cộng đồng, trải nghiệm ở các huyện vùng cao.

Mới đây nhất, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định số 2902/QĐ-UBND công nhận "Điểm tham quan, trải nghiệm du lịch nông nghiệp Dược liệu Pù Mát" tại thôn Quyết Tiến, xã Con Cuông. Việc công nhận điểm du lịch mới này không chỉ góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch nơi vùng cao xứ Nghệ, mà còn tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa bảo tồn thiên nhiên với phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cộng đồng địa phương.

Trước đó, trong đề án chiến lược phát triển du lịch Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035 mà tỉnh đưa ra cũng xác định rõ, du lịch cộng đồng - trải nghiệm là một trong bảy loại hình du lịch chính được các cấp ngành cùng chính quyền địa phương tập trung huy động tối đa mọi nguồn lực để đầu tư, phát triển.

Theo đó, giải pháp trọng tâm mà địa phương này đưa ra trong thời gian tới, đó là quyết tâm đổi mới mạnh mẽ về tư duy, cách làm trong quy hoạch, kế hoạch phát triển, trong xây dựng cơ chế, chính sách, chương trình hành động; xây dựng nguồn nhân lực có năng lực, phẩm chất và tính chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, đáp ứng được yêu cầu trong quản lý nhà nước và trong hoạt động kinh doanh loại hình sản phẩm du lịch cộng đồng.

Bên cạnh đó, thường xuyên củng cố và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý nhà nước về du lịch từ tỉnh đến các huyện, thành, thị nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch trên địa bàn. Đổi mới, đa dạng hóa các hình thức đào tạo, chú trọng đào tạo kỹ năng nghề và "kỹ năng mềm" cho lực lượng lao động trực tiếp phục vụ du lịch; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho cộng đồng dân cư tham gia kinh doanh du lịch, góp phần quảng bá điểm đến, hình ảnh du lịch của địa phương…

Ông Trần Xuân Cường - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An đánh giá: Hàng năm, các điểm du lịch sinh thái, trải nghiệm ở các địa phương vùng cao Nghệ An thu hút một lượng khách không hề nhỏ. Các địa phương đã biết cách khai thác những tiềm năng về thiên nhiên, con người, văn hóa vùng miền… để đầu tư và biến những lợi thế đặc thù thành thế mạnh thu hút du khách.

"Thực tiễn này có thể giúp chúng tôi tự tin khẳng định, du lịch sinh thái, trải nghiệm sẽ ngày càng phát triển mạnh trong tương lai gần ở vùng cao Nghệ An", ông Trần Xuân Cường nhận định.