Gen Z có thể sẽ không bao giờ được trải nghiệm "văn hoá công sở", điều này sẽ gây ra những hệ luỵ gì?
Nhiều người trẻ tuổi nói rằng họ luôn muốn làm việc từ xa. Nhưng các nhà nghiên cứu cho biết cuộc sống cá nhân và nghề nghiệp của họ có thể bị ảnh hưởng một cách tiêu cực.
Một nhóm nhân viên trẻ đang phát triển sự nghiệp trong khi chưa bao giờ làm việc tại văn phòng. Họ tốt nghiệp trong thời kỳ đại dịch hoặc có việc làm ngay khi các văn phòng bắt đầu đóng cửa. Và nhiều người trong số họ - đặc biệt là Thế hệ Z (thế hệ những người sinh từ năm 1997 đến 2012) - tưởng tượng rằng họ có thể sẽ không bao giờ làm việc trong văn phòng, vì công việc từ xa đang trở thành quy định mới của nhiều doanh nghiệp.
Sinh ra để làm bạn với màn hình?
Các thành viên của Thế hệ Z dự kiến sẽ chiếm gần một phần ba lực lượng lao động dân sự của Hoa Kỳ vào năm 2030, theo dự báo của Cục Thống kê Lao động. Và phần lớn, những người bản xứ kỹ thuật số này không muốn làm việc toàn thời gian ở văn phòng. Trong số các Gen Z được khảo sát vào mùa thu năm 2020, vài tháng sau đại dịch Covid-19, 69% cho biết họ muốn làm việc từ xa ít nhất một nửa thời gian, theo các giáo sư Santor Nishizaki và James DellaNeve, những người đang viết sách về Gen Z và lực lượng lao động trong tương lai.
Nghịch lý thay, nghiên cứu của các giáo sư cũng tiết lộ rằng gần một nửa số người được hỏi cũng cho thấy sự gia tăng lo lắng và trầm cảm do làm việc từ xa.
Làm việc tại nhà có thể khiến bất kỳ ai cô đơn và lo lắng, nhưng các chuyên gia cho biết những tác động này rõ ràng hơn đối với Gen Z - những người đã dành nhiều thời gian trên màn hình ngay từ đầu. Tiến sĩ Nishizaki, trợ giảng tại Đại học Bang California, Los Angeles, cho biết: "Đây là nhóm có ít tương tác giữa người với người nhất khi lớn lên. "Có một mối liên hệ giữa trầm cảm và lo lắng và cách chúng ta liên tục so sánh mình với người khác, và sau đó chúng ta chỉ nhìn thấy bản thân tốt nhất của mình trên mạng xã hội."
Theo Jeffrey Arnett, giáo sư tâm lý học tại Đại học Clark, tuổi trưởng thành (từ 18 đến 29 tuổi) là khoảng thời gian đặc biệt cô đơn trong cuộc đời của nhiều người, dù có hoặc không có việc tiếp xúc với các thiết bị điện tử.
Tiến sĩ Arnett nói: "Đó là khoảng thời gian mọi người dành nhiều thời gian ở một mình nhất cho đến khi bạn bước vào tuổi 70. Bạn có thể không có một người bạn đời lãng mạn, bạn có thể không gặp bố mẹ nhiều nữa vì bạn có thể không sống ở nhà và bạn thay đổi nơi ở quá nhiều khiến việc có được những mối quan hệ bạn bè ổn định trở nên phức tạp."
Tiến sĩ Arnett nói rằng làm việc trong văn phòng cho phép các mối quan hệ với đồng nghiệp hình thành một cách tự nhiên hơn.
Điều đó có nghĩa là những người làm việc từ xa trẻ tuổi có thể bỏ lỡ không chỉ các mối quan hệ nghề nghiệp mà còn cả bạn bè và đối tượng lãng mạn tiềm năng, Johnny C. Taylor Jr., chủ tịch và giám đốc điều hành của Hiệp hội Quản lý Nguồn nhân lực, cho biết.
Đối với Elizabeth Mooneyham, 21 tuổi, vừa tốt nghiệp đại học, sự cô đơn len lỏi trong khi cô làm việc tại nhà trong một chiếc xe kéo ba phòng ngủ gần khuôn viên trường cũ của cô là Đại học Auburn. Cô sống một mình cách văn phòng của cô khoảng một giờ lái xe.
"Tôi không thể dễ dàng xây dựng mối quan hệ với những người mà tôi đang làm việc cùng," cô nói. "Tôi có thể bị cô lập rất nhanh nếu cứ sống thế này".
Elizabeth Mooneyham làm việc tại phòng khách trong ngôi nhà gần Auburn, Ala. Ảnh: Audra Melton - THE WALL STREET JOURNAL
Tác hại lâu dài
Tất nhiên, những vấn đề tiềm ẩn không chỉ là những vấn đề cá nhân. Làm việc từ xa mang đến cho Thế hệ Z những thách thức đáng kể trong công việc.
Ông Taylor nói, những người lao động trẻ thường bày tỏ lo ngại về khả năng xây dựng một mạng lưới chuyên nghiệp. Đây là một vấn đề đối với bất kỳ nhân viên làm việc từ xa nào, tuy nhiên, đối với những người trẻ tuổi, những người chưa tạo dựng được bản thân một cách chuyên nghiệp thì vấn đề này càng trở nên khó khăn hơn.
Làm việc từ xa cũng có thể dẫn đến khủng hoảng nghề nghiệp. Bởi vì những người lao động trẻ thuộc thế hệ Zẹn Y (những người sinh ra trong thập niên 80 và đầu thập niên 90) và Gen Z thường có ít kinh nghiệm và ít quyền lực hơn trong công việc so với các nhóm tuổi khác, họ thường lo lắng về việc liệu họ có đang đi đúng hướng hay không. Họ có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi cảm giác lạc lõng, tiến sĩ Nishizaki và DellaNeve nói.
Nếu không có phản hồi nhất quán, họ có thể dễ dàng bắt đầu tự hỏi những điều như, " Sếp của tôi có giận tôi không? Tôi ổn chứ? ", Tiến sĩ Nishizaki nói. Họ thậm chí còn dễ bị mắc hội chứng kẻ mạo danh, một hiện tượng tâm lý khiến mọi người nghi ngờ về thành công khó giành được của họ hoặc lo lắng về việc bị lộ là kẻ lừa đảo.
Francis Zierer, 27 tuổi, người làm việc trong lĩnh vực tiếp thị tại một công ty phần mềm ở New York, cho biết: "Đôi khi nó có thể giống như một trò chơi điện tử kỳ lạ nào đó trên máy tính của bạn và không ai trong số những người này tồn tại. Ở quê nhà, giống như nhiều nhân viên trẻ bắt đầu công việc mới từ xa trong thời kỳ đại dịch, anh đã trải qua một mức độ "FOMO"- một hiệu ứng tâm lý mà những người mang nó thường sợ bỏ lỡ mất cơ hội.
Ông Taylor ở Hiệp hội Quản lý Nguồn nhân lực cho biết mối lo của những người lao động trẻ về việc bị lãng quên không phải là không có cơ sở. Tổ chức này đã thực hiện một cuộc khảo sát vào năm 2021 cho thấy 42% giám sát viên nói rằng họ đôi khi quên mất những người làm việc từ xa khi giao nhiệm vụ.
"Nếu tôi là người giám sát và tôi có một nhiệm vụ thực sự hấp dẫn, tôi sẽ giao nó cho người mà tôi vừa gặp ở hành lang, bởi vì nếu không nhìn thấy thì sẽ không nghĩ đến vốn là bản chất con người." Ông Taylor nói. . "Vì vậy, bạn đang bỏ lỡ một số cơ hội quan trọng để thể hiện tài năng của mình."
Một sự biến đổi
Đối với một số nhân viên trẻ, những người hiếm khi đến văn phòng, một chuyến thăm văn phòng đã giúp họ có cái nhìn thoáng qua về những gì họ có thể bỏ lỡ. Gần đây, anh Zierer đã có cơ hội gặp mặt trực tiếp các đồng nghiệp của mình tại một không gian làm việc chung cho thuê ở Manhattan. Trong lòng đầy mong đợi, anh đến sớm, chụp ảnh tự sướng trong phòng tắm, ổn định chỗ ngồi trên một trong những chiếc ghế dành cho nhân viên văn phòng và tham gia cuộc họp.
"Làm việc trực tiếp cùng nhau mang lại tinh thần hợp tác, cộng tác một cách tự nhiên trong công việc, như là ở trong nhà bếp," anh nói, nhớ lại những ngày làm việc tại một nhà hàng. "Nếu tôi đang viết một bài đăng trên blog, có lẽ sẽ tốt hơn nếu tôi ở một mình trong văn phòng tại nhà của mình để làm điều đó, nhưng đối với một số việc khác, tôi ước mình cảm nhận được năng lượng từ những người khác."
Nhưng có những người lao động trẻ khác không mặn mà lắm với việc đến văn phòng làm dù đã có trải nghiệm ở đó hay chưa. Dù cô đơn nhưng cô Mooneyham đánh giá cao những lợi ích của việc làm việc tại nhà, bao gồm cả sự linh hoạt để làm việc từ bất cứ đâu, điều này cho phép cô về thăm gia đình ở phía bắc Alabama thường xuyên hơn so với trước đây. Đã quen với việc dành hàng giờ trên Zoom trong quá trình học tập từ xa ở trường đại học, cô rất thoải mái với những cuộc họp trực tuyến và thường xuyên kiểm tra hiệu quả với người giám sát của mình và hầu hết các thành viên khác trong nhóm.
Cô đang cân nhắc chuyển đến gần văn phòng để có thể dễ dàng xây dựng mối quan hệ mới với đồng nghiệp hơn, nhưng không thể hình dung mình sẽ làm việc toàn thời gian ở văn phòng. "Từ lâu, công việc chính là, bạn đi vào văn phòng và mặc một chiếc váy bút chì, giày cao gót và son môi hồng. Bạn ngồi ở bàn làm việc cả ngày và sau đó về nhà. Điều đó không còn là định nghĩa về công việc nữa, "cô Mooneyham nói. "Gen Y và Gen Z có lẽ đều có tâm lý làm việc để sống chứ không phải sống để làm việc".
Các chiến lược cần thiết
Tsedal Neeley, giáo sư Trường Kinh doanh Harvard và là tác giả của một cuốn sách về làm việc từ xa, tin rằng các công ty nên đảm nhận trách nhiệm thu hút nhân viên trẻ hơn, đặc biệt là trong môi trường làm việc từ xa.
Bà nói nếu không có cảm giác kết nối và thân thuộc, họ sẽ ít cảm thấy gắn bó với nhà tuyển dụng. "Họ sẽ nhanh chóng muốn rời đi nếu họ cảm thấy không hoàn toàn kết nối và nếu họ không thích nền văn hóa công sở mà họ thấy." Hơn một nửa số người Mỹ đã lên kế hoạch tìm kiếm một công việc mới trong năm, theo một cuộc khảo sát của Bankrate với hơn 2.000 nhân viên vào tháng 7/2021.
Cuộc họp trực tiếp không thường xuyên hoặc ngày làm việc tùy chọn có thể giúp một số nhân viên an tâm bằng cách tạo không gian cho các cuộc trò chuyện trực tiếp (bao gồm cả ngôn ngữ cơ thể dễ đọc hơn) và ít bị gián đoạn hơn so với họp qua Zoom. Tuy nhiên, những nhân viên dành phần lớn hoặc toàn bộ thời gian của họ để làm việc từ xa có thể cần một số sự trợ giúp đặc biệt.
Tiến sĩ Neeley đặc biệt ấn tượng với các công ty có chiến lược giới thiệu cho phép nhân viên mới từ xa dành tháng đầu tiên tham dự các cuộc họp đã lên lịch, các sự kiện học tập và hoàn thành các nhiệm vụ cần sự hợp tác. Bà nói: "Nếu là một tổ chức, tốt hơn bạn nên kết hợp một chương trình đảm bảo mọi người biết cách dẫn đầu trong môi trường này như một phần của chiến lược giữ chân nhân viên"
Tham khảo WSJ
Minh PhươngPhó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo kim ngạch xuất khẩu cá tra năm 2024 có thể đạt mục tiêu 2 tỷ USD.