Giá dầu leo thang, giá heo chạm đáy, CPI Việt Nam được dự báo sẽ 'hơi' cao trong 6 tháng đầu năm

CPI cả năm nằm trong khoảng 3 3,5%

Báo cáo mới nhất của CTCP Chứng khoán ACB (ACBS) thông tin, CPI Việt Nam trong năm 2021 đạt 1,8% – mức tăng thấp nhất trong 5 năm qua. Chi phí vận tải tăng ( 10,5%) và giá ngũ cốc tăng ( 5,0%), trong khi đó giá thịt lợn giảm từ mức bình quân 77.000 đ/kg vào đầu năm 2021 còn khoảng 49.000 đ/kg (- 36,4%) và gần bằng mức giá năm 2019 trước khi dịch tả lợn xuất hiện.

Báo cáo kỳ vọng CPI Việt Nam sẽ ở mức 3%-3,5% vào năm 2022, cao hơn mức của năm 2021 trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng trong khi giá thịt lợn có thể tăng so với mức hiện nay. Nguyên nhân là do người chăn nuôi heo bị lỗ nặng do giá thức ăn chăn nuôi tăng ( 20%) và thuốc thú y tăng ( 180%) trong khi giá heo chạm đáy 35.000 đ/kg, dẫn đến người nuôi giảm đàn.

Nguồn: GSO

Theo ACBS, CPI Việt Nam năm 2022 sẽ chịu áp lực từ:

1. Giá dầu leo thang gần đây do ảnh hưởng của việc nối lại các hoạt động sản xuất sau COVID-19 và căng thẳng địa chính trị Nga-Ukraine. Giá dầu tăng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá xăng dầu trong nước của Việt Nam, gây áp lực tăng đối với ngành giao thông vận tải và gián tiếp tạo áp lực tăng lên giá của các mặt hàng khác thuộc các nhóm khác nhau trong rổ tính CPI.

Theo ước tính, giá dầu nhiều khả năng sẽ tăng lên mức 115 USD/thùng ( 40%) và CPI bình quân năm 2022 của ngành giao thông vận tải ước tính tăng không quá 15%, đóng góp 1,2 ptđ vào mức tăng CPI năm 2022.

2. Giá gas bán lẻ cũng tăng theo giá dầu thế giới và cũng sẽ gây áp lực tăng trực tiếp lên nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng ở mức cao 5%, đóng góp 0,8 ptđ vào CPI năm 2022. Bên cạnh đó, giá gas cũng có tác động gián tiếp đến lĩnh vực thực phẩm và dịch vụ ăn uống.

Tuy nhiên, lạm phát của Việt Nam được kỳ vọng sẽ duy trì dưới mức mục tiêu 4% của Chính phủ đề ra cho năm 2022 nhờ các yếu tố sau:

1. Giá lương thực, thực phẩm sẽ ổn định khi hoạt động vận tải và chuỗi cung ứng hàng hóa được bình thường hóa hoặc tăng nhẹ và áp lực tăng của ngành lương thực và dịch vụ ăn uống vào năm 2022 tối đa khoảng 5%, đóng góp khoảng 1,5 ptđ vào CPI năm 2022.

2. Lương thực và dịch vụ ăn uống, đặc biệt là giá lương thực, sẽ ít biến động hơn do sản xuất thịt lợn hồi phục nhờ dịch tả lợn đã được kiểm soát và đàn lợn của Việt Nam dần hồi phục. Cùng với đó, các loại lương thực, thực phẩm khác sẽ không bị thiếu cung do cung cầu tăng mạnh, do gián đoạn dây chuyền sản xuất hoặc do năng suất sản xuất thấp.

3. Chính phủ vừa phê duyệt gói kích thích tài khóa và tiền tệ, tổng cộng ước tính hơn 337 nghìn tỷ đồng (gói tài khóa 291 nghìn tỷ đồng và gói tiền tệ 46 nghìn tỷ đồng), nhằm hỗ trợ chương trình khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội sau tác động của Đại dịch COVID-19.

Gói kích cầu này cũng sẽ được phân bổ đều vào năm 2022 và một phần nhỏ vào năm 2023, và tốc độ tăng cung tiền do gói kích cầu này gây ra là tương đối nhỏ ( ~ 3% tổng cung tiền). Vì vậy, áp lực lạm phát từ gói kích cầu này sẽ tương đối nhỏ.

ACBS đưa ra ước tính chỉ số CPI bình quân của Việt Nam trong năm 2022 dựa trên các giả định trên. Theo đó, dự báo CPI của Việt Nam sẽ hơi cao trong 6 tháng đầu năm 2022 và ổn định trong nửa cuối năm 2022, đưa CPI cả năm nằm trong khoảng 3 3,5%, và vẫn nằm trong mục tiêu của Chính phủ đề ra là 4%.

Nguồn: GSO, Cục Thống kê Quốc gia của các nước

Hoạt động sản xuất của Việt Nam phục hồi

Nhờ tiêm chủng vắc xin được triển khai nhanh chóng cùng chiến lược mới chung sống với COVID-19, các biện pháp giãn cách xã hội được nới lỏng ở hầu hết các trung tâm công nghiệp của Việt Nam như Bình Dương, Đồng Nai… thúc đẩy chỉ số IIP và PMI của Việt Nam lấy lại sắc xanh trong quý 4/2021, đạt mức cao nhất là 8,7% đối với IIP và 52,5 đối với PMI vào tháng 12/2021.

Tính đến cuối năm 2021, chỉ số IIP của Việt Nam tăng trưởng 4,8%, dẫn đầu là khu vực sản xuất tăng 6% (trong đó nguyên liệu cơ bản, than cốc và hoạt động lọc dầu, sản phẩm điện tử và quang học, xe có động cơ và dệt may là những ngành đóng góp chính), từ đó dẫn đến hoạt động sản xuất và phân phối điện, cấp nước và xử lý nước tăng lên khi các nhà máy hoạt động trở lại.

Mặt khác, sự cải thiện của chỉ số PMI Việt Nam trong quý 4/2021 càng khẳng định hiệu quả cao hơn từ các doanh nghiệp còn tồn tại để bù đắp cho giai đoạn ngừng hoạt động nghiêm ngặt và lấp đầy sự thiếu hụt hàng tồn kho để đáp ứng nhu cầu cao hơn của mùa cuối năm và Tết Nguyên đán.

Tính đến tháng 12, chỉ số PMI của Việt Nam trên mức 50 - mức phát triển cho cả quý. Kịch bản tương tự cũng được áp dụng cho Philippines, Malaysia, Indonesia và Singapore, cả 4 quốc gia có sự phục hồi mạnh mẽ từ lĩnh vực sản xuất trong quý cuối năm.

Về lâu dài, các chuyên gia nhấn mạnh, chỉ số IIP và PMI của Việt Nam sẽ tiếp tục nằm trong khoảng phát triển, được thúc đẩy bởi dòng vốn FDI dự kiến sẽ tăng trong những năm tới. Nguy cơ các chỉ số IIP và PMI đi ngang hoặc sụt giảm vào năm 2022 có thể đến từ một đợt bùng phát nghiêm trọng mới từ các biến thể COVID-19 mới khác, có thể khiến nền kinh tế tạm ngừng hoạt động sản xuất để phòng chống đại dịch, dẫn đến chậm trễ trong phục hồi hoạt động.