Giá gạo xuất khẩu tăng cao, kỳ vọng thu về gần 4 tỷ USD

Theo phản ánh của các doanh nghiệp, giá gạo xuất khẩu trong những tháng gần đây liên tục tăng. Đặc biệt, trong 10 ngày đầu của tháng 2/20223 giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tăng 15 USD/tấn so với cuối tháng 1/2023.

Cụ thể, loại 5% tấm giao dịch ở mức 473 USD/tấn, gạo 25% tấm 453 USD/tấn. Đây là mức giá cao nhất trong 2 năm gần đây. Tuy nhiên, mức giá này hiện vẫn thấp hơn gạo Thái Lan 20 USD và thấp hơn gạo Pakistan 10 USD/tấn.

Trước đó, vào tháng 12/2022, giá gạo XK 5% tấm của Việt Nam duy trì ở mức cao nhất thế giới với khoảng 438 USD/tấn; gạo 25% ở mức 418 USD/tấn - cao hơn gạo Thái Lan cùng loại khoảng 20 USD/tấn.

Giá gạo XK trong tháng đầu năm 2023 tăng cao do những bất ổn về kinh tế, chính trị, xung đột giữa Nga và Ukraine chưa có hồi kết, các quốc gia có nhu cầu dự trữ lương thực nhiều hơn. Những tín hiệu tích cực từ thị trường đã thúc đẩy nhiều hợp đồng XK gạo được ký kết. Đáng mừng là hạt gạo Việt đã thâm nhập sâu vào những thị trường khó tính như châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, các nước thuộc khối Ả Rập. Trong đó, điển hình là gạo thơm ST24, ST25 được XK sang nhiều nước, với giá gấp hơn 2 lần gạo trắng thông thường.

Đơn cử như, tại thời điểm này, Tập đoàn Lộc Trời đã nhận được đơn đặt hàng lên đến 40.000 tấn gạo cho thị trường EU giao hàng trong năm 2023. Hay Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An đã ký kết đơn hàng giao trong năm 2023 lên đến 30.000 tấn gạo các loại.

Nhiều chuyên gia kinh tế đánh giá, năm 2023 cùng với nền tảng là giá tốt thì xuất khẩu gạo Việt Nam đang có nhiều triển vọng do các thị trường có nhu cầu cao. Cụ thể, đối với thị trường Trung Quốc, gần đây nước này thông báo sẽ mở cửa trở lại cũng được cho là một tín hiệu tích cực cho những nhà xuất khẩu gạo. Như vậy, năm 2023 xuất khẩu gạo qua Trung Quốc có thể đạt 1 triệu tấn.

Đối với thị trường Bangladesh, quốc gia này đã đồng ý gia hạn biên bản ghi nhớ về thương mại gạo với Việt Nam thêm 5 năm. Động thái này sẽ tạo thêm cơ hội để gạo Việt thâm nhập thị trường Bangladesh ổn định trong thời gian tới.

Riêng thị trường Philippines là quốc gia tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, mới đây Chính phủ nước này quyết định duy trì thuế nhập khẩu gạo ở mức 35%. Việc duy trì chính sách giảm thuế nhập khẩu của Philippines sẽ tạo thuận lợi cho xuất khẩu gạo Việt Nam trong năm 2023 cũng như đảm bảo tính ổn định của thị trường.

Lạc quan về dư địa tăng trưởng xuất khẩu, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải nhận định, mỗi năm Việt Nam sản xuất từ 22 - 23 triệu tấn gạo, trong đó xuất khẩu chỉ chiếm khoảng 15%. Vì vậy, dư địa để gia tăng sản lượng xuất khẩu là khá lớn. Đặc biệt, với việc sản xuất hơn 80% dòng gạo thơm, chất lượng cao đang mở ra cơ hội để ngành hàng này phát triển và vươn xa.

Năm 2023, Bộ Công Thương cũng dự báo xuất khẩu gạo Việt Nam đạt 7 triệu tấn, trị giá gần 4 tỷ USD. Để đạt mục tiêu xuất khẩu, Bộ Công Thương đề nghị Hiệp hội Lương thực Việt Nam và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần tiếp tục đảm bảo việc thu mua lúa gạo cho nông dân, không để lúa gạo tắc đầu ra sau thu hoạch.

Đặc biệt, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng gạo, đảm bảo các yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm dịch thực vật, truy xuất nguồn gốc để tận dụng tối đa ưu đãi từ các Hiệp định thương mại tự do.