Giá một mặt hàng tăng 24% trong một tuần: Trung Quốc phơi bày quyền lực, có thể tác động đến cả thế giới
Trong tương lai, các bên liên quan cần cân nhắc cả cơ hội lẫn thách thức mà bối cảnh đang thay đổi này mang lại.
Mỏ lithium Jianxiawo tại Trung Quốc, do CATL, nhà sản xuất pin xe điện hàng đầu thế giới, vận hành, đã hoạt động trở lại sớm hơn dự kiến . Việc ngừng hoạt động vào ngày 10/8 do giấy phép hết hạn đã gây chấn động ngành công nghiệp pin toàn cầu. Mỏ này rất chiếm từ 3% đến 6% sản lượng lithium toàn cầu. Việc mở cửa trở lại nhanh chóng đã xoa dịu những lo ngại về sự gián đoạn kéo dài của thị trường, đồng thời làm nổi bật cả sự biến động lẫn tầm quan trọng chiến lược của chuỗi cung ứng lithium.
Tác động tức thời của việc đóng cửa đột ngột
Tọa lạc tại Yichun, tỉnh Giang Tây, việc mỏ Jianxiawo bất ngờ đóng cửa vào tháng 8 đã dẫn đến sự bất ổn đáng kể trên thị trường. Việc đóng cửa ban đầu được coi là một phần trong nỗ lực quản lý rộng rãi hơn của Trung Quốc nhằm quản lý tình trạng dư thừa công suất và tăng cường giám sát môi trường.
Tuy nhiên, chính quy mô đóng góp của mỏ vào nguồn cung lithium toàn cầu đã gây ra phản ứng tức thời hơn. Chỉ trong vòng một tuần, giá lithium carbonate tại Trung Quốc đã tăng vọt 24%, và cổ phiếu của các nhà sản xuất lithium đã tăng mạnh, một số công ty tăng tới 20%. Những biến động này nhấn mạnh sự nhạy cảm của thị trường đối với sự gián đoạn nguồn cung lithium, đặc biệt là từ một nhà sản xuất lớn như Trung Quốc.
Tầm quan trọng chiến lược của lithium, dù ở dạng cacbonat hay sắt phosphate, là không thể bàn cãi. Đây là một yếu tố then chốt cho quá trình chuyển đổi năng lượng, ảnh hưởng đáng kể đến chi phí của xe điện.

Hoạt động trở lại nhanh hơn dự kiến
Nhiều người dự đoán việc tạm dừng kéo dài. Thế nhưng, CATL đã nhanh chóng khởi động lại hoạt động tại mỏ Jianxiawo. Một cuộc họp đặc biệt đã được tổ chức vào ngày 9/9 và công ty đang tích cực theo đuổi việc gia hạn giấy phép hoạt động. Tốc độ phục hồi nhanh chóng này đã trấn an các nhà đầu tư, những người đang chuẩn bị cho khả năng gián đoạn nguồn cung kéo dài hơn. Việc khôi phục nhanh chóng này cho thấy sự nhạy cảm sâu sắc của thị trường lithium đối với các quyết định hành chính tại Trung Quốc, một yếu tố tiếp tục định hình động lực thị trường toàn cầu.
Đây là một ví dụ điển hình về sự cân bằng mong manh của chuỗi cung ứng tài nguyên toàn cầu. Mặc dù việc đóng cửa ban đầu đã gợi ý về những tác động tiềm tàng của việc kiểm soát chặt chẽ hơn, nhưng việc mở cửa trở lại nhanh chóng cho thấy những gián đoạn hiện tại chủ yếu là do những điều chỉnh ngắn hạn hơn là những thay đổi chiến lược dài hạn. Tuy nhiên, sự cố này nhấn mạnh sự phụ thuộc toàn cầu vào các quyết định hành chính của Trung Quốc, ngay cả những thay đổi chính sách nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến cấu trúc cung ứng và giá cả toàn cầu.
Sự phụ thuộc toàn cầu và các điểm yếu chiến lược
Những sự kiện xung quanh mỏ Jianxiawo nhấn mạnh sự phụ thuộc toàn cầu vào Trung Quốc về các nguyên liệu công nghiệp quan trọng. Là nhà sản xuất lithium lớn nhất thế giới, các quyết định về quy định và vận hành của Trung Quốc có tác động sâu rộng đến các ngành công nghiệp trên toàn thế giới. Việc đóng cửa ngắn ngủi của mỏ cho thấy chuỗi cung ứng toàn cầu có thể bị bất ổn nhanh chóng như thế nào, gây ra những hậu quả kinh tế đáng kể. Sự phụ thuộc như vậy đặt ra câu hỏi về khả năng phục hồi và đa dạng hóa của chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp then chốt cho quá trình chuyển đổi năng lượng.
Lỗ hổng này không chỉ giới hạn ở lithium mà còn lan sang nhiều nguồn tài nguyên chiến lược khác, nơi Trung Quốc nắm giữ vị thế thống lĩnh. Điều này thúc đẩy việc đánh giá lại các chiến lược chuỗi cung ứng, nhấn mạnh sự cần thiết của việc đa dạng hóa và phát triển các nguồn cung thay thế.
Định hướng động lực thị trường Lithium trong tương lai
Sự phát triển nhanh chóng của thị trường lithium thể hiện qua việc đóng cửa và mở cửa trở lại mỏ Jianxiawo, phản ánh xu hướng chung trong sự chuyển dịch sang phát triển bền vững của nền kinh tế toàn cầu. Khi nhu cầu về xe điện và các giải pháp lưu trữ năng lượng tái tạo tăng lên, nhu cầu về các vật liệu quan trọng như lithium cũng tăng theo. Sự gia tăng nhu cầu này gây áp lực lên chuỗi cung ứng hiện có và đòi hỏi những cách tiếp cận đổi mới trong quản lý tài nguyên và tiến bộ công nghệ.
Trong tương lai, các bên liên quan cần cân nhắc cả cơ hội lẫn thách thức mà bối cảnh đang thay đổi này mang lại. Việc mỏ Jianxiawo được khôi phục hoạt động tạm thời cũng cho thấy sự cần thiết của các chiến lược dài hạn nhằm đảm bảo nguồn cung lithium ổn định và bền vững. Điều này bao gồm đầu tư vào các công nghệ khai thác mới, các sáng kiến tái chế và khai thác các nguồn tài nguyên chưa được khai thác. Khi thế giới tiếp tục chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh hơn, các ngành công nghiệp và chính phủ sẽ hợp tác như thế nào để giảm thiểu rủi ro và khai thác tối đa tiềm năng của nguồn tài nguyên chiến lược này?
Thùy Anh
Ngành công nghiệp hỗ trợ không chỉ là nền tảng của sản xuất mà còn là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và xây dựng thương hiệu quốc gia. Hội nghị xúc tiến đầu tư ngành công nghiệp hỗ trợ 2025 tại Hà Nội đã mở ra nhiều giải pháp đồng bộ, giúp doanh nghiệp Việt chủ động hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.