Đề xuất "Xây dựng hầm ngầm chống ngập kết hợp cao tốc ngầm và cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh" do Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt JVE (JVE Group) và đối tác Nhật Bản đề xuất lập quy hoạch đã đoạt Giải "Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội".

Chiều 28/10, tại Hà Nội, Ban tổ chức Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội chính thức công bố kết quả giải thưởng lần thứ 14 năm 2021. Diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp; nhưng giải thưởng năm nay tiếp tục có một vụ mùa bội thu.

Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội (giải thưởng này do báo Thể thao & Văn hóa (TTXVN) và gia đình cố họa sĩ Bùi Xuân Phái thành lập từ năm 2008), nhằm trao cho các tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm có giá trị khoa học, nghệ thuật cao, thấm đượm tình yêu Hà Nội.

Hội đồng giám khảo do nhà thơ Bằng Việt, nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn hóa nghệ thuật Hà Nội làm Chủ tịch, cùng các thành viên: Nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Nhà sử học Dương Trung Quốc, Phó Chủ tịch Hội Sử học Việt Nam, Nhà báo Ngô Hà Thái, nguyên Phó Tổng giám đốc TTXVN, KTS Hoàng Đạo Kính và Nhà báo Lê Xuân Thành - Tổng biên tập báo Thể thao & Văn hóa.

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh - Ảnh 1.

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh - Ảnh 2.

Nhạc sĩ Hồng Đăng. Ảnh: Nguyễn Đình Toán

Diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp; nhưng giải thưởng năm nay tiếp tục có một vụ mùa bội thu. Từ 35 “ứng viên” ban đầu, qua các vòng sơ khảo, chung khảo, Hội đồng giám khảo đã thông qua Danh sách đề cử chính thức của Giải thưởng năm nay vào ngày 5/10/2021, gồm 11 đề cử, trong đó đề cử Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội.

Theo quy chế của giải: “Mỗi năm, chỉ có duy nhất 1 đề cử Giải thưởng Lớn được công bố để trao giải”. Đây là hạng mục quan trọng nhất của Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội, được trao hàng năm cho người “có những cống hiến suốt đời cho Hà Nội bằng các tác phẩm, ý tưởng, việc làm xuất sắc, bằng sự gắn bó máu thịt với Hà Nội trong cả cuộc đời và sự nghiệp của mình”.

Bởi ý nghĩa trọng đại đó, mà Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội được xem xét, cân nhắc từ một danh sách gồm 12 tên tuổi lớn.

Và Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội lần 14 - 2021 được trao cho nhạc sĩ Hồng Đăng vì đã có những cống hiến xuất sắc cho nền âm nhạc Thủ đô, trong đó có các tác phẩm đã thành biểu tượng về Hà Nội như Hoa sữa, Kỷ niệm thành phố tuổi thơ...

Nhưng như nhiều ca khúc nổi tiếng thế giới vốn là ca khúc trong phim, Hoa sữa đã bước ra khỏi khung hình điện ảnh và trở thành một trong những ca khúc hay nhất về Hà Nội, tuy không có một chữ Hà Nội hay Thủ đô nào trong ca từ.

Ở Hoa sữa là thiên nhiên ẩn hiện trong tình yêu đôi lứa. Còn ở Kỷ niệm thành phố tuổi thơ thì thiên nhiên đã ùa chật vào ba lô của người lên đường ra mặt trận biên giới. Giai điệu của Hồng Đăng đã làm thổn thức những con tim trai trẻ không cách gì kìm nổi: “Trưa nay qua đường phố quen, gặp những tiếng ve đầu tiên, chợt nghe tâm hồn xao xuyến. Điệp khúc tiếng ve triền miên". Đây là tiếng ve của tuổi thơ thành phố, tuổi thơ Hà Nội.

Dâng hiến của Hồng Đăng với tình yêu Hà Nội không chỉ là để lại những sáng tác nổi tiếng cho Thủ đô mà ông còn đóng góp ở lĩnh vực đào tạo những thế hệ sau ở Trường Âm nhạc Việt Nam sau đổi là Nhạc viện Hà Nội và bây giờ là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

1. Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn (bên trái) và Tổng Biên tập Báo Thể thao và Văn hóa Lê Văn Thành trao "Giải thưởng lớn - Vì tình yêu Hà Nội" cho đại diện gia đình nhạc sỹ Hồng Đăng. (Ảnh: Hoàng Hiếu /TTXVN). 2. Bà Anh Thúy (vợ nhạc sĩ Hồng Đăng) xúc động phát biểu tại lễ trao giải. Bà nói: "Tôi rất xúc động khi những cống hiến của ông được ghi nhận ở tuổi già. Đây sẽ là món quà tinh thần quý giá dành cho ông". Ảnh: Hòa Nguyễn

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh - Ảnh 4.

 Được tổ chức vào tháng 10/2020, triển lãm ảnh Hà Nội 1967 - 1975 do Viện Goethe Việt Nam, Camera Work, Manzi Art Space tổ chức đã thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng về hình ảnh một Hà Nội thời chiến do nhiếp ảnh gia Đức Thomas Billhardt chụp trong giai đoạn lịch sử nói trên. Cùng với triển lãm, cuốn sách ảnh cùng tên cũng đã được NXB Thế giới và Công ty Nhã Nam ấn hành.

Từ năm 1967 đến 1975, Thomas Billhardt đã đến Việt Nam 6 lần, và trở lại 6 lần nữa. Những bức ảnh về chiến tranh Việt Nam cuối thập kỷ 1960 đã khiến ông nổi tiếng khắp thế giới.

130 bức ảnh màu và đen trắng đã được tuyển chọn và in sách với tiêu chí chỉ tập trung vào đời sống chân thật nhất, dung dị nhất của Hà Nội trong những năm tháng chiến tranh qua con mắt của một nhiếp ảnh gia nước ngoài, cụ thể là 3 serie: Hà Nội đời thường, Trẻ em thời chiến và Lính phi công Mỹ bị giam trong nhà tù Hỏa Lò.

1. Cuốn sách “Hà Nội 1967 - 1975” (NXB Thế giới, Nhã Nam) của Thomas Billhardt.2. Ông Wilfried Eckstein, Viện trưởng Viện Goethe tại Việt Nam (giữa) thay mặt nhà nhiếp ảnh Đức Thomas Billhardt nhận giải Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội. Ảnh: Hòa Nguyễn

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh - Ảnh 6.

Có tới 4 đề cử ở hạng mục Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội và điều đó đã phản ánh đúng một năm sôi động của những dự án, đồ án, những đề xuất, những khát vọng… để Hà Nội ngày càng đẹp hơn. Cũng bởi thế mà Hội đồng giám khảo, sau các cuộc bình chọn căng thẳng đã trao 2 giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội cho 2 đề cử bằng phiếu nhau. Cụ thể:

Giải “Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội” thứ nhất được trao cho Đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng do Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội nghiên cứu, xây dựng với sự chỉ đạo của TP Hà Nội và sự phối hợp với các ban ngành liên quan.

Điểm nổi bật ở đồ án này là ý tưởng làm trong sạch môi trường đô thị, dám dành tới 70% diện tích tại khu vực này chỉ để phục vụ cho các công trình trồng cây xanh và tạo không gian công cộng - điều rất khác so với những ý tưởng từng được nhắc tới trước đây.

Với người Hà Nội, bản quy hoạch ấy không chỉ đáp ứng được giấc mơ về một đô thị hiện đại và giàu bản sắc bên sông Hồng. Xa hơn, nó còn là nguyện vọng đã được nhen lên quá lâu, từ những người dân vẫn hàng ngày chứng kiến những gì đang bị bỏ phí bên con sông lớn nhất trong thành phố. Dù từ quy hoạch đến thực tiễn còn là một chặng đường dài, nhưng chúng ta đã có thể yên tâm hơn về một Hà Nội lấy sông Hồng làm trung tâm, với các yếu tố xanh, sạch, đẹp và dành cho tất cả mọi người.

1. Khu vực ven sông Hồng sẽ trở thành đô thị hiện đại và giàu bản sắc theo tinh thần của bản quy hoạch mới.2. Đại diện Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội nhận giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội do nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, thành viên Hội đồng giám khảo trao. Ảnh: Hòa Nguyễn

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội thứ hai được trao cho đề xuất Xây dựng hầm ngầm chống ngập kết hợp cao tốc ngầm và cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh do Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt JVE (JVE Group) và đối tác Nhật Bản đề xuất lập quy hoạch.

Giải quyết tận gốc tình trạng ô nhiễm, xây dựng một hệ thống hạ tầng chống ngập khổng lồ gắn với đường cao tốc ngầm, biến toàn bộ không gian kéo dài 15km của sông thành một công viên văn hóa đặc biệt để phục vụ cộng đồng, đó là giấc mơ lớn cho cả Hà Nội thay vì riêng con sông Tô Lịch.

Theo kế hoạch, các hệ thống trên được bố trí trong một đường hầm khổng lồ đường kính gần 17 mét, chạy dài khoảng 12 km dọc sông Tô Lịch và được thi công bởi máy đào hầm TBM hiện đại nhất hiện nay từ Nhật Bản. Đặc biệt, để không ảnh hưởng tới dòng chảy hiện có, cũng như không phạm vào khu vực lòng sông, hệ thống đường ngầm đặc biệt này sẽ được đặt ngầm ở phía dưới các trục đường nhựa hiện có bên cạnh sông Tô Lịch.

[JVE]-Công viên Lịch sử-Văn hóa-Tâm linh Tô Lịch nhận Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội

Và, khi giải quyết được các vấn đề về úng ngập, ách tắc giao thông, trục sông Tô Lịch sẽ được cải tạo để trở thành một không gian văn hóa - du lịch đặc thù, giống như con sông Cheonggyecheon giữa lòng thủ đô Seoul (Hàn Quốc) nhưng lại mang đậm bản sắc văn hóa nghìn năm Thăng Long - Hà Nội.

Không ảnh hưởng tới quỹ đất 2 bên sông, không gian này được khai thác dựa trên việc kè thẳng đứng sông Tô Lịch và làm đường dạo bên dưới. Theo đó, lòng sông để tự nhiên và áp dụng Công nghệ Bio-Nano Nhật Bản để xử lý tận gốc mùi hôi, cũng như phân hủy tầng bùn đáy. Dọc theo làn nước đã được xử lý của sông là hàng cây, vỉa hè đi bộ, thảm thực vật... tạo thành không gian công cộng phục vụ người dân Thủ đô.

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh - Ảnh 9.

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang và Chủ tịch Hội đồng giám khảo Bằng Việt trao “Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội”. Ảnh: Hòa Nguyễn

Một số hình ảnh trong đề xuất "Xây dựng hầm ngầm chống ngập kết hợp cao tốc ngầm và cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh".

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh - Ảnh 11.

 Giải Việc làm - Vì tình yêu Hà Nội đã được trao cho “Chiến dịch tiêm vaccine tại Hà Nội đạt đúng tiến độ cùng với những nỗ lực của lực lượng phòng chống dịch Covid-19 đã giúp Thủ đô vững vàng trong đại dịch”.

Chiến dịch "thần tốc" tiêm vaccine phòng Covid-19 cho 100% người dân Hà Nội đủ điều kiện tiêm chủng đã về đích đúng tiến độ, tạo cơ sở vững chắc để kiểm soát dịch bệnh trên địa bàn Thủ đô, từng bước nới lỏng giãn cách, dần đưa Hà Nội về trạng thái "bình thường mới" trong điều kiện đại dịch còn diễn biến phức tạp.

Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh - Ảnh 12.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn, Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang, các thành viên Hội đồng giám khảo giải thưởng cùng các tác giả đoạt giải. Ảnh: Hòa Nguyễn

 Thực hiện: Quỳnh Vi