Giảm giá gạo xuất khẩu có phải là giải pháp cạnh tranh hiệu quả?

Hiện nay, trên thị trường xuất khẩu, giá chào bán các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam đang duy trì ở mức: gạo 5% tấm giá 468-472 USD/tấn; gạo 25% giá 448-452 USD/tấn; gạo 100% tấm là 408-412 USD/tấn; Jasmine giữ ổn định ở mức 558-562 USD/tấn.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, tuần qua, giá gạo xuất khẩu liên tục có nhiều phiên điều chỉnh giảm đến 5 USD/tấn. Tính chung từ nửa tháng qua, gạo Việt Nam xuất khẩu đi giảm đến 15 USD/tấn.

Trong nửa năm, giá gạo xuất khẩu giảm 50 - 60 USD/tấn. Không những giá thấp, mà lượng hàng bán đi rất chậm. Thế nên, lượng gạo tồn tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long hiện khá cao trong khi vụ hè thu chuẩn bị thu hoạch bắt đầu nở rộ.

Tuy nhiên, giá gạo của Việt Nam vẫn cao hơn giá gạo cùng loại của Thái Lan xuất khẩu ở mức 413 USD/tấn (gạo 5% tấm), 398 USD/tấn (gạo 25% tấm) và 368 USD/tấn (gạo 100% tấm). Giá gạo 5%, 25% và 100% tấm của Ấn Độ bán ra tương ứng mức giá 388 USD/tấn, 358 USD/tấn và 273 USD/tấn. Gạo cùng loại của Pakistan cũng bán ra ở mức lần lượt là 408 USD, 353 USD và 333 USD/tấn.

Như vậy, so với giá gạo của các nước cùng xuất khẩu, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam đang cao hơn gạo cùng loại của Thái Lan và Ấn Độ.

Theo lý giải của các nhà xuất khẩu gạo, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam bắt buộc phải giảm để nâng cao năng lực cạnh tranh. 

Trong khi đó, gạo giá rẻ nhập từ Ấn Độ vào Việt Nam vẫn tiếp tục tăng. Một thương nhân xuất khẩu gạo lớn tại thị trường phía Nam thông tin, cách đây 1 tuần, số liệu gạo nhập từ Ấn Độ vào Việt Nam khoảng trên 400.000 tấn, bao gồm những lô đang trên đường về Việt Nam. Tính luôn từ năm 2020 - thời điểm Việt Nam bắt đầu tăng nhập khẩu gạo từ Ấn Độ, có khoảng 500.000 tấn gạo giá rẻ từ Ấn Độ đã và đang trên đường về Việt Nam.

Trao đổi với báo chí, ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần nông nghiệp công nghệ cao Trung An cho rằng, biện pháp hiệu quả để nâng cơ hội xuất khẩu của gạo Việt Nam không phải là giảm giá bán, mà phải kiểm soát không để xảy ra tình trạng gian lận thương mại để bảo vệ uy tín gạo Việt. Theo đó, cần giám sát và kiểm soát được gạo Ấn Độ giá rẻ được nhập khẩu về Việt Nam.

Hiện nay, lượng gạo tồn kho đang ở mức khá cao khi mùa thu hoạch lúa của các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đang cận kề, nên số lượng gạo nhập quá lớn từ Ấn Độ đang làm dấy lên nhiều lo ngại với gạo Việt. Đó là nguy cơ đe dọa tới uy tín thương hiệu gạo Việt tại các thị trường xuất khẩu bởi nghi vấn giả xuất xứ.

Trước việc nhập khẩu gạo từ Ấn Độ tăng đột biến trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định về việc thành lập đoàn kiểm tra tình hình thi hành pháp luật về hoạt động xuất nhập khẩu gạo.

Đoàn kiểm tra có nhiệm vụ làm việc với các đơn vị có liên quan về tình hình xuất nhập khẩu gạo hàng hóa phục vụ việc quản lý, điều hành xuất nhập khẩu gạo theo quy định. Ngoài ra, các DN thuộc đối tượng kiểm tra phối hợp, cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác các giấy tờ, tài liệu, thông tin theo yêu cầu của đoàn kiểm tra và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của những thông tin, tài liệu đã cung cấp cho đoàn kiểm tra; trong đó, bao gồm các thông tin về tình hình nhập khẩu, kinh doanh, tiêu thụ, tồn kho gạo từ Ấn Độ của doanh nghiệp.